ETV Bharat / bharat

ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ 'ਚ ਮੰਦਰ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਪਹਾੜੀਆਂ 'ਚ ਆਇਆ ਐਵਲਾਂਚ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਚਿੰਤਾ

ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਬਰਫ਼ ਖਿਸਕਣ ਦੀ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਪਹਾੜੀਆਂ 'ਤੇ ਐਵਲਾਂਚ ਆਇਆ। ਇਹ ਘਟਨਾ ਧਾਮ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਚਾਰ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਵਾਪਰੀ। ਵਾਤਾਵਰਣ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਕੇਦਾਰ ਧਾਮ 'ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਬਰਫ ਖਿਸਕਣ 'ਤੇ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਹੈ।

AVALANCHE HAPPENED IN THE HILLS BEHIND THE TEMPLE IN KEDARNATH DHAM
ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ 'ਚ ਮੰਦਰ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਪਹਾੜੀਆਂ 'ਚ ਹੋਇਆ ਐਵਲਾਂਚ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਚਿੰਤਾ
author img

By

Published : Jun 8, 2023, 10:16 PM IST

ਰੁਦਰਪ੍ਰਯਾਗ (ਉੱਤਰਾਖੰਡ) : ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ 'ਚ ਮੰਦਰ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਬਰਫੀਲੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ 'ਤੇ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਬਰਫ ਦਾ ਤੂਫਾਨ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਤੋਂ ਕਰੀਬ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਚਾਰ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਬਰਫ਼ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੇ ਸਾਹ ਰੁਕ ਗਏ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਰਫੀਲੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ 'ਤੇ ਤਿੰਨ ਬਰਫੀਲੇ ਤੂਫਾਨ ਆਏ ਸਨ। ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਅਪਰੈਲ ਮਹੀਨੇ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਦੀ ਘਟਨਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਸੀ।

ਬਰਫ਼ ਪਿਘਲਣੀ ਸ਼ੁਰੂ: ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਾਰ ਮੌਸਮ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਖ਼ਰਾਬ ਹੈ। ਧਾਮ 'ਚ ਅਜੇ ਵੀ ਲਗਾਤਾਰ ਬਰਫਬਾਰੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਨੀਵੇਂ ਇਲਾਕਿਆਂ 'ਚ ਬਾਰਿਸ਼ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਮਈ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਮਹੀਨੇ 'ਚ ਵੀ ਟ੍ਰੈਕਿੰਗ ਰੂਟ 'ਤੇ ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਟੁੱਟ ਗਏ ਸਨ। ਯਾਤਰਾ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਪ੍ਰੈਲ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਜੂਨ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਫਤੇ ਧਾਮ 'ਚ ਬਰਫ ਦਾ ਤੂਫਾਨ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਚਾਰ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਥਿਤ ਬਰਫੀਲੀ ਪਹਾੜੀਆਂ 'ਤੇ ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ ਬਰਫ ਦਾ ਤੂਫਾਨ ਆਇਆ। ਇੱਥੇ ਚੋਟੀਆਂ ਤੋਂ ਬਰਫ਼ ਪਿਘਲਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਹਾੜਾਂ 'ਤੇ ਬਰਫੀਲੇ ਤੂਫਾਨ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਘਟਨਾਵਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ ਸਨ, ਜਦਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਅਪ੍ਰੈਲ ਮਹੀਨੇ 'ਚ ਵੀ ਬਰਫੀਲੇ ਤੂਫਾਨ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ।

ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਆਏ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਤੋਦੇ ਬਾਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੰਦਨ ਸਿੰਘ ਰਾਜਵਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ 9 ਵਜੇ ਦੇ ਕਰੀਬ ਮੰਦਰ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਹਲਕੀ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕੋਈ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ।

ਵਾਈਲਡਲਾਈਫ ਸੈਂਚੂਰੀ: ਵਾਤਾਵਰਣ ਮਾਹਿਰ ਦੇਵ ਰਾਘਵੇਂਦਰ ਬਦਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਆਸਥਾ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ। ਇਹ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਵਾਈਲਡਲਾਈਫ ਸੈਂਚੂਰੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਹੈਲੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਉਡਾਰੀਆਂ ਮਾਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕੋਈ ਵੀ ਹੈਲੀ ਕੰਪਨੀ NGT ਦੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਸ਼ਟਲ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨਿਰੰਤਰ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਾ ਚਿਨੂਕ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਵੀ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਲਈ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਸਮੱਗਰੀ ਪਹੁੰਚਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਹਿਮਾਲਿਆ ਲਈ ਘਾਤਕ ਹੈ। ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਦੀ ਗਰਜਣ ਕਾਰਨ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਦੇ ਫਟਣ ਦੀਆਂ ਕਈ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਹੈਲੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਟੁੱਟਣ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਇਸ ਦਾ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀ ਸਿਹਤ ਵੀ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।


ਰੁਦਰਪ੍ਰਯਾਗ (ਉੱਤਰਾਖੰਡ) : ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ 'ਚ ਮੰਦਰ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਬਰਫੀਲੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ 'ਤੇ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਬਰਫ ਦਾ ਤੂਫਾਨ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਤੋਂ ਕਰੀਬ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਚਾਰ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਬਰਫ਼ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੇ ਸਾਹ ਰੁਕ ਗਏ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਰਫੀਲੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ 'ਤੇ ਤਿੰਨ ਬਰਫੀਲੇ ਤੂਫਾਨ ਆਏ ਸਨ। ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਅਪਰੈਲ ਮਹੀਨੇ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਦੀ ਘਟਨਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਸੀ।

ਬਰਫ਼ ਪਿਘਲਣੀ ਸ਼ੁਰੂ: ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਾਰ ਮੌਸਮ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਖ਼ਰਾਬ ਹੈ। ਧਾਮ 'ਚ ਅਜੇ ਵੀ ਲਗਾਤਾਰ ਬਰਫਬਾਰੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਨੀਵੇਂ ਇਲਾਕਿਆਂ 'ਚ ਬਾਰਿਸ਼ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਮਈ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਮਹੀਨੇ 'ਚ ਵੀ ਟ੍ਰੈਕਿੰਗ ਰੂਟ 'ਤੇ ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਟੁੱਟ ਗਏ ਸਨ। ਯਾਤਰਾ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਪ੍ਰੈਲ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਜੂਨ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਫਤੇ ਧਾਮ 'ਚ ਬਰਫ ਦਾ ਤੂਫਾਨ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਚਾਰ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਥਿਤ ਬਰਫੀਲੀ ਪਹਾੜੀਆਂ 'ਤੇ ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ ਬਰਫ ਦਾ ਤੂਫਾਨ ਆਇਆ। ਇੱਥੇ ਚੋਟੀਆਂ ਤੋਂ ਬਰਫ਼ ਪਿਘਲਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਹਾੜਾਂ 'ਤੇ ਬਰਫੀਲੇ ਤੂਫਾਨ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਘਟਨਾਵਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ ਸਨ, ਜਦਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਅਪ੍ਰੈਲ ਮਹੀਨੇ 'ਚ ਵੀ ਬਰਫੀਲੇ ਤੂਫਾਨ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ।

ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਆਏ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਤੋਦੇ ਬਾਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੰਦਨ ਸਿੰਘ ਰਾਜਵਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ 9 ਵਜੇ ਦੇ ਕਰੀਬ ਮੰਦਰ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਹਲਕੀ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕੋਈ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ।

ਵਾਈਲਡਲਾਈਫ ਸੈਂਚੂਰੀ: ਵਾਤਾਵਰਣ ਮਾਹਿਰ ਦੇਵ ਰਾਘਵੇਂਦਰ ਬਦਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਆਸਥਾ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ। ਇਹ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਵਾਈਲਡਲਾਈਫ ਸੈਂਚੂਰੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਹੈਲੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਉਡਾਰੀਆਂ ਮਾਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕੋਈ ਵੀ ਹੈਲੀ ਕੰਪਨੀ NGT ਦੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਸ਼ਟਲ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨਿਰੰਤਰ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਾ ਚਿਨੂਕ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਵੀ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਲਈ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਸਮੱਗਰੀ ਪਹੁੰਚਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਹਿਮਾਲਿਆ ਲਈ ਘਾਤਕ ਹੈ। ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਦੀ ਗਰਜਣ ਕਾਰਨ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਦੇ ਫਟਣ ਦੀਆਂ ਕਈ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਹੈਲੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਟੁੱਟਣ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਇਸ ਦਾ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀ ਸਿਹਤ ਵੀ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।


ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.