ETV Bharat / bharat

Artificial Rain In Delhi: ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋਵੇਗਾ ਨਕਲੀ ਮੀਂਹ, IIT ਕਾਨਪੁਰ ਨੇ ਪੂਰੀ ਯੋਜਨਾ ਕੀਤੀ ਪੇਸ਼

ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਵਧਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ 'ਤੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੀ ਫਟਕਾਰ (Rebuke of the Supreme Court) ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਸਰਕਾਰ ਐਕਸ਼ਨ ਮੋਡ 'ਚ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰੀ ਗੋਪਾਲ ਰਾਏ ਨੇ ਨਕਲੀ ਮੀਂਹ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਈਆਈਟੀ ਕਾਨਪੁਰ ਅਤੇ ਸੀਆਈਆਈ ਦੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਨਕਲੀ ਵਰਖਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਬਣੀ ਹੈ।

ARTIFICIAL RAIN WILL BE MADE FOR FIRST TIME IN DELHI IIT KANPUR SUBMITTED COMPLETE PLAN
Artificial Rain in delhi: ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋਵੇਗਾ ਨਕਲੀ ਮੀਂਹ, IIT ਕਾਨਪੁਰ ਨੇ ਪੂਰੀ ਯੋਜਨਾ ਕੀਤੀ ਪੇਸ਼
author img

By PTI

Published : Nov 9, 2023, 9:16 AM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਵਧਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ 'ਤੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੀ ਝਾੜ ਮਗਰੋਂ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨਵੇਂ ਉੱਦਮ ਨਾਲ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰੀ ਗੋਪਾਲ ਰਾਏ (Delhi Environment Minister Gopal Rai) ਨੇ ਨਕਲੀ ਮੀਂਹ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਈਆਈਟੀ ਕਾਨਪੁਰ ਅਤੇ ਸੀਆਈਆਈ ਦੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਆਈਆਈਟੀ ਕਾਨਪੁਰ (IIT Kanpur) ਨੇ ਪੂਰੀ ਯੋਜਨਾ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜਧਾਨੀ 'ਚ 20 ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਕਲੀ ਮੀਂਹ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਕਲਾਉਡ ਸੀਡਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਨਕਲੀ ਮੀਂਹ: ਸਰਕਾਰ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੂੰ ਨਕਲੀ ਮੀਂਹ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਵੇਗੀ। ਨਾਲ ਹੀ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕਰੇਗੀ ਕਿ ਨਕਲੀ ਮੀਂਹ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਸਹਿਯੋਗ (Support of Central Govt) ਲਿਆ ਜਾਵੇ। ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰੀ ਗੋਪਾਲ ਰਾਏ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਕਲਾਉਡ ਸੀਡਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਨਕਲੀ ਮੀਂਹ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗੀ।

  • दिल्ली में प्रदूषण कम करने के लिए कृत्रिम बारिश कराने की योजना बना रही है केजरीवाल सरकार।#DelhiFightsPollution pic.twitter.com/2RBiFbeli7

    — Gopal Rai (@AapKaGopalRai) November 8, 2023 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data=" ">

ਕਾਨਪੁਰ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨਾਲ ਮੀਟਿੰਗ: ਰਾਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਈਆਈਟੀ ਕਾਨਪੁਰ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨਾਲ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਲਾਉਡ ਸੀਡਿੰਗ (Cloud seeding) ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਉਦੋਂ ਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਬੱਦਲ ਜਾਂ ਨਮੀ ਹੋਵੇ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ 20-21 ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

  • A delegation from CII & IIT, Kanpur met today to discuss the possibility of Cloud Seeding- Artificial rain in the Capital, for mitigating the prevelant air pollution.
    Enquired about the effectiveness of the technology and asked them to submit a concrete proposal. pic.twitter.com/6FYoDlGiJz

    — LG Delhi (@LtGovDelhi) November 8, 2023 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data=" ">

LG ਦੀ ਪੋਸਟ ਕਾਰਨ ਵਿਵਾਦ: ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ LG VK ਸਕਸੈਨਾ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਅਕਾਊਂਟ 'ਤੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਤੇ ਇੱਕ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਠੋਸ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦੇਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਿਖਿਆ, "ਸੀਆਈਆਈ ਅਤੇ ਆਈਆਈਟੀ, ਕਾਨਪੁਰ ਦੇ ਇੱਕ ਵਫ਼ਦ ਨੇ ਅੱਜ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕਲਾਉਡ ਸੀਡਿੰਗ-ਨਕਲੀ ਮੀਂਹ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ। ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਠੋਸ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿਹਾ।"

ਨਕਲੀ ਵਰਖਾ ਕੀ ਹੈ?: ਕਲਾਉਡ ਸੀਡਿੰਗ ਦੋ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਹਿਲਾਂ ਹਾਈਗ੍ਰੋਸਕੋਪਿਕ, ਇਸ ਵਿਚ ਬੱਦਲਾਂ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿਚ ਨਮਕ ਛਿੜਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੂਜਾ, ਸਥਿਰ ਕਲਾਉਡ ਸੀਡਿੰਗ ਵਿੱਚ, ਸਿਲਵਰ ਆਇਓਡਾਈਡ ਨੂੰ ਬੱਦਲਾਂ ਉੱਤੇ ਛਿੜਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬੱਦਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਨਮੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੱਦਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਖਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮੀਂਹ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਮੀਂਹ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਕਣ ਪਾਣੀ ਦੇ ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਣਗੇ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਵਧਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ 'ਤੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੀ ਝਾੜ ਮਗਰੋਂ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨਵੇਂ ਉੱਦਮ ਨਾਲ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰੀ ਗੋਪਾਲ ਰਾਏ (Delhi Environment Minister Gopal Rai) ਨੇ ਨਕਲੀ ਮੀਂਹ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਈਆਈਟੀ ਕਾਨਪੁਰ ਅਤੇ ਸੀਆਈਆਈ ਦੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਆਈਆਈਟੀ ਕਾਨਪੁਰ (IIT Kanpur) ਨੇ ਪੂਰੀ ਯੋਜਨਾ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜਧਾਨੀ 'ਚ 20 ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਕਲੀ ਮੀਂਹ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਕਲਾਉਡ ਸੀਡਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਨਕਲੀ ਮੀਂਹ: ਸਰਕਾਰ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੂੰ ਨਕਲੀ ਮੀਂਹ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਵੇਗੀ। ਨਾਲ ਹੀ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕਰੇਗੀ ਕਿ ਨਕਲੀ ਮੀਂਹ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਸਹਿਯੋਗ (Support of Central Govt) ਲਿਆ ਜਾਵੇ। ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰੀ ਗੋਪਾਲ ਰਾਏ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਕਲਾਉਡ ਸੀਡਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਨਕਲੀ ਮੀਂਹ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗੀ।

  • दिल्ली में प्रदूषण कम करने के लिए कृत्रिम बारिश कराने की योजना बना रही है केजरीवाल सरकार।#DelhiFightsPollution pic.twitter.com/2RBiFbeli7

    — Gopal Rai (@AapKaGopalRai) November 8, 2023 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data=" ">

ਕਾਨਪੁਰ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨਾਲ ਮੀਟਿੰਗ: ਰਾਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਈਆਈਟੀ ਕਾਨਪੁਰ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨਾਲ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਲਾਉਡ ਸੀਡਿੰਗ (Cloud seeding) ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਉਦੋਂ ਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਬੱਦਲ ਜਾਂ ਨਮੀ ਹੋਵੇ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ 20-21 ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

  • A delegation from CII & IIT, Kanpur met today to discuss the possibility of Cloud Seeding- Artificial rain in the Capital, for mitigating the prevelant air pollution.
    Enquired about the effectiveness of the technology and asked them to submit a concrete proposal. pic.twitter.com/6FYoDlGiJz

    — LG Delhi (@LtGovDelhi) November 8, 2023 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data=" ">

LG ਦੀ ਪੋਸਟ ਕਾਰਨ ਵਿਵਾਦ: ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ LG VK ਸਕਸੈਨਾ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਅਕਾਊਂਟ 'ਤੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਤੇ ਇੱਕ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਠੋਸ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦੇਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਿਖਿਆ, "ਸੀਆਈਆਈ ਅਤੇ ਆਈਆਈਟੀ, ਕਾਨਪੁਰ ਦੇ ਇੱਕ ਵਫ਼ਦ ਨੇ ਅੱਜ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕਲਾਉਡ ਸੀਡਿੰਗ-ਨਕਲੀ ਮੀਂਹ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ। ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਠੋਸ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿਹਾ।"

ਨਕਲੀ ਵਰਖਾ ਕੀ ਹੈ?: ਕਲਾਉਡ ਸੀਡਿੰਗ ਦੋ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਹਿਲਾਂ ਹਾਈਗ੍ਰੋਸਕੋਪਿਕ, ਇਸ ਵਿਚ ਬੱਦਲਾਂ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿਚ ਨਮਕ ਛਿੜਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੂਜਾ, ਸਥਿਰ ਕਲਾਉਡ ਸੀਡਿੰਗ ਵਿੱਚ, ਸਿਲਵਰ ਆਇਓਡਾਈਡ ਨੂੰ ਬੱਦਲਾਂ ਉੱਤੇ ਛਿੜਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬੱਦਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਨਮੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੱਦਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਖਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮੀਂਹ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਮੀਂਹ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਕਣ ਪਾਣੀ ਦੇ ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਣਗੇ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.