ETV Bharat / sports

‘ਹਾਕੀ ਦੇ ਸਰਪੰਚ’ ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ ਖੇਡ ਰਤਨ ਪੁਰਸਕਾਰ, ਜਾਣੋ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਓਲੰਪਿਕ ਤੱਕ ਦਾ ਸਫ਼ਰ... - HARMANPREET SINGH JOURNEY

ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦੇ ਕਪਤਾਨ ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਖੇਡ ਰਤਨ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲੇਗਾ। ਪੜ੍ਹੋ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਤੋਂ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਛਾਪ ਛੱਡਣ ਵਾਲੇ ਸਰਪੰਚ ਸਾਬ੍ਹ ਬਾਰੇ...

Harmanpreet Singh journey
ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ (Etv Bharat)
author img

By ETV Bharat Sports Team

Published : Jan 2, 2025, 5:01 PM IST

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਡੈਸਕ: ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦੇ ਕਪਤਾਨ ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ 'ਚ ਪੈਰਿਸ ਓਲੰਪਿਕ 2024 'ਚ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤ ਕੇ ਲਗਾਤਾਰ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਓਲੰਪਿਕ 'ਚ ਤਮਗਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਦਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਪਤਾਨ ਸਰਪੰਚ ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਖੇਡ ਰਤਨ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਾਮਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਿਸ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਨੇ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਟੀਮ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਕਪਤਾਨ ਅਤੇ ਸਰਪੰਚ ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ। ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਓਲੰਪਿਕ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੋਲ ਕੀਤੇ ਹਨ।

Harmanpreet Singh journey
ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ (Etv Bharat)

ਕਿਸਾਨ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ

ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਫੀਲਡ ਹਾਕੀ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮ ਲਈ ਇੱਕ ਡਿਫੈਂਡਰ ਅਤੇ ਡਰੈਗ ਫਲਿੱਕਰ ਵਜੋਂ ਖੇਡਦਾ ਹੈ। ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ 6 ਜਨਵਰੀ 1996 ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਤਿੰਮੋਵਾਲ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦੇ ਕਪਤਾਨ ਅਤੇ ਸਰਪੰਚ ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਟਰੈਕਟਰ ਚਲਾਉਣਾ ਸਿੱਖ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਖੇਤੀ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੂੰ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਹਾਕੀ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬਚਪਨ 'ਚ ਖੇਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਜਲੰਧਰ ਦੀ ਸੁਰਜੀਤ ਹਾਕੀ ਅਕੈਡਮੀ ਤੋਂ ਹਾਕੀ ਦੀਆਂ ਬਾਰੀਕੀਆਂ ਸਿੱਖਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ।

Harmanpreet Singh journey
ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ (Etv Bharat)

ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜੂਨੀਅਰ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ

ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਨਿਖਾਰਨ ਲਈ, ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੇ 2011 ਵਿੱਚ ਸੁਰਜੀਤ ਅਕੈਡਮੀ, ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ। ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਪੈਨਲਟੀ ਕਾਰਨਰ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਗਗਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਸੁਖਜੀਤ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਹੁਨਰ ਸਿੱਖੇ। ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੇ ਜੂਨੀਅਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮ ਲਈ 2011 ਵਿੱਚ ਸੁਲਤਾਨ ਜੋਹੋਰ ਕੱਪ ਵਿੱਚ ਡੈਬਿਊ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਪਿੱਛੇ ਮੁੜ ਕੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੀ ਹਾਕੀ ਸਟਿੱਕ ਨਾਲ ਮੈਦਾਨ 'ਤੇ ਗੋਲ ਕਰਦੇ ਰਹੇ।

ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੇ 2014 ਦੇ ਸੁਲਤਾਨ ਜੋਹੋਰ ਕੱਪ ਵਿੱਚ ਪਲੇਅਰ ਆਫ ਦਿ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦਾ ਐਵਾਰਡ ਜਿੱਤਿਆ। ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਯੂਥ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ 9 ਗੋਲ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਚੋਟੀ ਦਾ ਇਨਾਮ ਜਿੱਤਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਜੂਨੀਅਰ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਲਗਾਤਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੇ ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਡੈਬਿਊ ਲਈ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ 3 ਮਈ, 2015 ਨੂੰ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਇੱਕ ਟੈਸਟ ਸੀਰੀਜ਼ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।

Harmanpreet Singh journey
ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ (Etv Bharat)

ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਰੀਓ ਵਿੱਚ ਓਲੰਪਿਕ ਡੈਬਿਊ

ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੇ ਯੁਵਾ ਟੀਮ ਲਈ ਖੇਡਣਾ ਵੀ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ 2015 ਵਿੱਚ ਜੂਨੀਅਰ ਪੁਰਸ਼ ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਜਿੱਤਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ 14 ਗੋਲ ਕੀਤੇ। ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਧਰ 'ਤੇ, ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੇ 2016 ਵਿੱਚ ਸੁਲਤਾਨ ਅਜ਼ਲਾਨ ਸ਼ਾਹ ਕੱਪ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਲਈ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਗੋਲ ਕੀਤਾ। ਆਪਣੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕਾਰਨਾਮੇ ਦੀ ਬਦੌਲਤ ਉਸ ਨੂੰ ਰੀਓ 2016 ਖੇਡਾਂ ਲਈ ਓਲੰਪਿਕ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਥਾਂ ਮਿਲੀ। ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ 'ਚ ਹੋਈਆਂ ਸਮਰ ਖੇਡਾਂ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ ਅਤੇ ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ 'ਚ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਦੌਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੂੰ ਉਸੇ ਸਾਲ ਏਸ਼ੀਅਨ ਚੈਂਪੀਅਨਸ ਟਰਾਫੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ।

ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੇ 2016 ਜੂਨੀਅਰ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਜਿੱਤ ਕੇ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਆਪਣੀ ਕਾਬਲੀਅਤ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਗੋਲ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਲਈ ਸੀਨੀਅਰ ਟੀਮ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਮੁੜ ਖੁੱਲ੍ਹ ਗਏ। ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ FIH ਪ੍ਰੋ ਲੀਗ 2021-22 ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ 100ਵਾਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੋਲ ਕੀਤਾ। 18 ਗੋਲਾਂ ਨਾਲ ਉਹ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦਾ ਚੋਟੀ ਦਾ ਸਕੋਰਰ ਸੀ। ਇਸ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਅਤੇ ਬੈਲਜੀਅਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਹੀ।

Harmanpreet Singh journey
ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ (Etv Bharat)

ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ ਹਾਕੀ ਲੀਡਰ

ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੇ 2022 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਸੀ। ਉਹ 9 ਗੋਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੋਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖਿਡਾਰੀ ਸਨ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮ ਲਈ ਲੱਗਭਗ 200 ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 150 ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੋਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2023 ਵਿੱਚ ਹਾਕੀ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਸੌਂਪੀ ਗਈ, ਜਿੱਥੇ ਟੀਮ ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨੌਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਹੀ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਡਰੈਗ ਫਲਿੱਕਰ ਨੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਭਾਰਤੀ ਕਪਤਾਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਹਾਂਗਜ਼ੂ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ 2023 ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਗਮੇ ਲਈ ਟੀਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪੈਰਿਸ 2024 ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਗ੍ਹਾ ਮਿਲੀ। ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਹਾਂਗਜ਼ੂ ਵਿੱਚ 13 ਗੋਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕੋਰਰ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਾਪਾਨ ਵਿਰੁੱਧ ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ ਮੈਚ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਦੋ ਗੋਲ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਮਹਾਂਦੀਪੀ ਈਵੈਂਟ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ, ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੇ ਏਸ਼ੀਅਨ ਚੈਂਪੀਅਨਜ਼ ਟਰਾਫੀ 2023 ਦੇ ਖਿਤਾਬ ਲਈ ਵੀ ਆਪਣੀ ਟੀਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ।

ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕੀਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੋਲ

ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਪੈਰਿਸ ਓਲੰਪਿਕ 2024 ਦੌਰਾਨ ਖੇਡੇ ਗਏ ਅੱਠ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 10 ਗੋਲ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਰਪੰਚ ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਟੋਕੀਓ ਓਲੰਪਿਕ 2020 ਵਿੱਚ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਉਹ ਟੋਕੀਓ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕੋਰਰ ਸੀ। 2020 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਨੇ ਆਪਣੀ 41 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਓਲੰਪਿਕ ਲੜੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ। ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਵਿੱਚ ਡੀਐਸਪੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਨਾਲ ਨਿਵਾਜਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਬਰਮਿੰਘਮ ਨੈਸ਼ਨਲ ਖੇਡਾਂ 2022 ਵਿੱਚ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਦਾ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਸਾਲ 2021-22 ਲਈ FIH ਪਲੇਅਰ ਆਫ ਦਿ ਈਅਰ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ:

  • ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੇ ਟੋਕੀਓ ਓਲੰਪਿਕ 2020 ਵਿੱਚ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ।
  • ਟੋਕੀਓ 2020 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕੋਰਰ ਸੀ।
  • FIH ਪ੍ਰੋ ਲੀਗ 2021-22 ਵਿੱਚ ਚੋਟੀ ਦੇ ਸਕੋਰਰ।
  • ਉਹ ਪੁਰਸ਼ ਹਾਕੀ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ 2023 ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦਾ ਕਪਤਾਨ ਹੈ।
  • ਬਰਮਿੰਘਮ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ 2022 ਵਿੱਚ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ।
  • ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ 2023 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ।
  • ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ 2023 ਵਿੱਚ 13 ਗੋਲ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕੋਰਰ ਸੀ।
  • ਏਸ਼ੀਅਨ ਚੈਂਪੀਅਨਸ ਟਰਾਫੀ 2023 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ।

ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਖੇਡਾਂ:

  • ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ (2024)
  • ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ (2020)
  • ਹਾਕੀ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ (2018, 2023)
  • ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ (2018)
  • ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ (2018, 2022)
  • FIH ਹਾਕੀ ਪ੍ਰੋ ਲੀਗ

ਐਵਾਰਡ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ:

  • ਅਰਜੁਨ ਐਵਾਰਡ (2021)
  • FIH ਰਾਈਜ਼ਿੰਗ ਸਟਾਰ ਆਫ ਦਿ ਈਅਰ (2015)

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਡੈਸਕ: ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦੇ ਕਪਤਾਨ ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ 'ਚ ਪੈਰਿਸ ਓਲੰਪਿਕ 2024 'ਚ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤ ਕੇ ਲਗਾਤਾਰ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਓਲੰਪਿਕ 'ਚ ਤਮਗਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਦਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਪਤਾਨ ਸਰਪੰਚ ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਖੇਡ ਰਤਨ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਾਮਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਿਸ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਨੇ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਟੀਮ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਕਪਤਾਨ ਅਤੇ ਸਰਪੰਚ ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ। ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਓਲੰਪਿਕ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੋਲ ਕੀਤੇ ਹਨ।

Harmanpreet Singh journey
ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ (Etv Bharat)

ਕਿਸਾਨ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ

ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਫੀਲਡ ਹਾਕੀ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮ ਲਈ ਇੱਕ ਡਿਫੈਂਡਰ ਅਤੇ ਡਰੈਗ ਫਲਿੱਕਰ ਵਜੋਂ ਖੇਡਦਾ ਹੈ। ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ 6 ਜਨਵਰੀ 1996 ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਤਿੰਮੋਵਾਲ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦੇ ਕਪਤਾਨ ਅਤੇ ਸਰਪੰਚ ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਟਰੈਕਟਰ ਚਲਾਉਣਾ ਸਿੱਖ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਖੇਤੀ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੂੰ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਹਾਕੀ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬਚਪਨ 'ਚ ਖੇਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਜਲੰਧਰ ਦੀ ਸੁਰਜੀਤ ਹਾਕੀ ਅਕੈਡਮੀ ਤੋਂ ਹਾਕੀ ਦੀਆਂ ਬਾਰੀਕੀਆਂ ਸਿੱਖਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ।

Harmanpreet Singh journey
ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ (Etv Bharat)

ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜੂਨੀਅਰ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ

ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਨਿਖਾਰਨ ਲਈ, ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੇ 2011 ਵਿੱਚ ਸੁਰਜੀਤ ਅਕੈਡਮੀ, ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ। ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਪੈਨਲਟੀ ਕਾਰਨਰ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਗਗਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਸੁਖਜੀਤ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਹੁਨਰ ਸਿੱਖੇ। ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੇ ਜੂਨੀਅਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮ ਲਈ 2011 ਵਿੱਚ ਸੁਲਤਾਨ ਜੋਹੋਰ ਕੱਪ ਵਿੱਚ ਡੈਬਿਊ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਪਿੱਛੇ ਮੁੜ ਕੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੀ ਹਾਕੀ ਸਟਿੱਕ ਨਾਲ ਮੈਦਾਨ 'ਤੇ ਗੋਲ ਕਰਦੇ ਰਹੇ।

ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੇ 2014 ਦੇ ਸੁਲਤਾਨ ਜੋਹੋਰ ਕੱਪ ਵਿੱਚ ਪਲੇਅਰ ਆਫ ਦਿ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦਾ ਐਵਾਰਡ ਜਿੱਤਿਆ। ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਯੂਥ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ 9 ਗੋਲ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਚੋਟੀ ਦਾ ਇਨਾਮ ਜਿੱਤਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਜੂਨੀਅਰ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਲਗਾਤਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੇ ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਡੈਬਿਊ ਲਈ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ 3 ਮਈ, 2015 ਨੂੰ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਇੱਕ ਟੈਸਟ ਸੀਰੀਜ਼ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।

Harmanpreet Singh journey
ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ (Etv Bharat)

ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਰੀਓ ਵਿੱਚ ਓਲੰਪਿਕ ਡੈਬਿਊ

ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੇ ਯੁਵਾ ਟੀਮ ਲਈ ਖੇਡਣਾ ਵੀ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ 2015 ਵਿੱਚ ਜੂਨੀਅਰ ਪੁਰਸ਼ ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਜਿੱਤਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ 14 ਗੋਲ ਕੀਤੇ। ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਧਰ 'ਤੇ, ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੇ 2016 ਵਿੱਚ ਸੁਲਤਾਨ ਅਜ਼ਲਾਨ ਸ਼ਾਹ ਕੱਪ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਲਈ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਗੋਲ ਕੀਤਾ। ਆਪਣੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕਾਰਨਾਮੇ ਦੀ ਬਦੌਲਤ ਉਸ ਨੂੰ ਰੀਓ 2016 ਖੇਡਾਂ ਲਈ ਓਲੰਪਿਕ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਥਾਂ ਮਿਲੀ। ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ 'ਚ ਹੋਈਆਂ ਸਮਰ ਖੇਡਾਂ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ ਅਤੇ ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ 'ਚ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਦੌਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੂੰ ਉਸੇ ਸਾਲ ਏਸ਼ੀਅਨ ਚੈਂਪੀਅਨਸ ਟਰਾਫੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ।

ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੇ 2016 ਜੂਨੀਅਰ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਜਿੱਤ ਕੇ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਆਪਣੀ ਕਾਬਲੀਅਤ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਗੋਲ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਲਈ ਸੀਨੀਅਰ ਟੀਮ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਮੁੜ ਖੁੱਲ੍ਹ ਗਏ। ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ FIH ਪ੍ਰੋ ਲੀਗ 2021-22 ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ 100ਵਾਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੋਲ ਕੀਤਾ। 18 ਗੋਲਾਂ ਨਾਲ ਉਹ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦਾ ਚੋਟੀ ਦਾ ਸਕੋਰਰ ਸੀ। ਇਸ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਅਤੇ ਬੈਲਜੀਅਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਹੀ।

Harmanpreet Singh journey
ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ (Etv Bharat)

ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ ਹਾਕੀ ਲੀਡਰ

ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੇ 2022 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਸੀ। ਉਹ 9 ਗੋਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੋਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖਿਡਾਰੀ ਸਨ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮ ਲਈ ਲੱਗਭਗ 200 ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 150 ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੋਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2023 ਵਿੱਚ ਹਾਕੀ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਸੌਂਪੀ ਗਈ, ਜਿੱਥੇ ਟੀਮ ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨੌਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਹੀ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਡਰੈਗ ਫਲਿੱਕਰ ਨੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਭਾਰਤੀ ਕਪਤਾਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਹਾਂਗਜ਼ੂ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ 2023 ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਗਮੇ ਲਈ ਟੀਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪੈਰਿਸ 2024 ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਗ੍ਹਾ ਮਿਲੀ। ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਹਾਂਗਜ਼ੂ ਵਿੱਚ 13 ਗੋਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕੋਰਰ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਾਪਾਨ ਵਿਰੁੱਧ ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ ਮੈਚ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਦੋ ਗੋਲ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਮਹਾਂਦੀਪੀ ਈਵੈਂਟ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ, ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੇ ਏਸ਼ੀਅਨ ਚੈਂਪੀਅਨਜ਼ ਟਰਾਫੀ 2023 ਦੇ ਖਿਤਾਬ ਲਈ ਵੀ ਆਪਣੀ ਟੀਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ।

ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕੀਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੋਲ

ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਪੈਰਿਸ ਓਲੰਪਿਕ 2024 ਦੌਰਾਨ ਖੇਡੇ ਗਏ ਅੱਠ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 10 ਗੋਲ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਰਪੰਚ ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਟੋਕੀਓ ਓਲੰਪਿਕ 2020 ਵਿੱਚ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਉਹ ਟੋਕੀਓ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕੋਰਰ ਸੀ। 2020 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਨੇ ਆਪਣੀ 41 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਓਲੰਪਿਕ ਲੜੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ। ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਵਿੱਚ ਡੀਐਸਪੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਨਾਲ ਨਿਵਾਜਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਬਰਮਿੰਘਮ ਨੈਸ਼ਨਲ ਖੇਡਾਂ 2022 ਵਿੱਚ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਦਾ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਸਾਲ 2021-22 ਲਈ FIH ਪਲੇਅਰ ਆਫ ਦਿ ਈਅਰ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ:

  • ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੇ ਟੋਕੀਓ ਓਲੰਪਿਕ 2020 ਵਿੱਚ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ।
  • ਟੋਕੀਓ 2020 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕੋਰਰ ਸੀ।
  • FIH ਪ੍ਰੋ ਲੀਗ 2021-22 ਵਿੱਚ ਚੋਟੀ ਦੇ ਸਕੋਰਰ।
  • ਉਹ ਪੁਰਸ਼ ਹਾਕੀ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ 2023 ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦਾ ਕਪਤਾਨ ਹੈ।
  • ਬਰਮਿੰਘਮ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ 2022 ਵਿੱਚ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ।
  • ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ 2023 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ।
  • ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ 2023 ਵਿੱਚ 13 ਗੋਲ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕੋਰਰ ਸੀ।
  • ਏਸ਼ੀਅਨ ਚੈਂਪੀਅਨਸ ਟਰਾਫੀ 2023 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ।

ਹਰਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਖੇਡਾਂ:

  • ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ (2024)
  • ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ (2020)
  • ਹਾਕੀ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ (2018, 2023)
  • ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ (2018)
  • ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ (2018, 2022)
  • FIH ਹਾਕੀ ਪ੍ਰੋ ਲੀਗ

ਐਵਾਰਡ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ:

  • ਅਰਜੁਨ ਐਵਾਰਡ (2021)
  • FIH ਰਾਈਜ਼ਿੰਗ ਸਟਾਰ ਆਫ ਦਿ ਈਅਰ (2015)
ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.