ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦਰਮਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਮਨੀਲਾ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਭਾਰਤ-ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਸੰਯੁਕਤ ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਕਮੇਟੀ (ਜੇ.ਡੀ.ਸੀ.ਸੀ.) ਦੀ ਪੰਜਵੀਂ ਮੀਟਿੰਗ ਦੌਰਾਨ, ਦੋਵੇਂ ਪੱਖ ਰੱਖਿਆ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਆਤਮ ਨਿਰਭਰਤਾ ਦੇ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ। ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਦੀ ਆਪਣੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ।
ਰੱਖਿਆ ਸਕੱਤਰ ਗਿਰਿਧਰ ਅਰਮਾਨੇ ਨੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਸਕੱਤਰ ਇਰੀਨੀਓ ਕਰੂਜ਼ ਐਸਪੀਨੋ ਨਾਲ ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਸਹਿ-ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕੀਤੀ। ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਰਮਾਨੇ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੈਨਾਵਾਂ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਲਈ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਰੱਖਿਆ ਪੋਸਚਰ ਐਕਟ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦਾ ਵੀ ਇੱਕ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਲਈ ਅਜਿਹਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਹੈ।
ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, ''ਰੱਖਿਆ ਸਕੱਤਰ ਨੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਰੱਖਿਆ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਨਾਲ ਉਪਕਰਨਾਂ ਦੇ ਸਹਿ-ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਸਹਿ-ਉਤਪਾਦਨ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਨੇ ਟਿਕਾਊ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਇਕੁਇਟੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਸਾਬਤ ਕੀਤੇ ਨਮੂਨੇ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ।
ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੋਹਾਂ ਪੱਖਾਂ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਉਤਪਾਦਨ 'ਚ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਦੇ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਦੀ ਆਪਣੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਮੁੜ ਦੁਹਰਾਇਆ ਹੈ।
ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਭਾਰਤ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਭਾਈਵਾਲ ਵਜੋਂ ਕਿਉਂ ਉੱਭਰਿਆ ਹੈ?
ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ, ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਅਤੇ ਨਿਯਮਾਂ-ਅਧਾਰਿਤ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਖੇਤਰ ਚੀਨ ਦੀ ਵਧਦੀ ਫੌਜੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਦਾਅਵਿਆਂ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੱਖਣੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਹੈ। ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਪਣੇ ਰਣਨੀਤਕ ਹਿੱਤ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ, ਓਵਰਫਲਾਈਟ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ 'ਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ (UNCLOS) ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਬਾਰੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦੇ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੋਵੇਂ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੀਆਂ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਰੱਖਿਆ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਣਾ ਚੀਨ ਦੇ ਵਧਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਸਮੇਤ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਸੁਰੱਖਿਆ ਭਾਈਵਾਲ ਵਜੋਂ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਵਿਚਕਾਰ ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਕਿਵੇਂ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ?
ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਨੇ ਜੇਡੀਸੀਸੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਸਦੀ ਪੰਜਵੀਂ ਮੀਟਿੰਗ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਹੋਈ। ਇਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਜੇਡੀਸੀਸੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮੀਟਿੰਗ 2012 ਵਿੱਚ ਮਨੀਲਾ ਵਿੱਚ, ਦੂਜੀ 2017 ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ, ਤੀਜੀ 2020 ਵਿੱਚ ਮਨੀਲਾ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਚੌਥੀ 2023 ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ।
ਦੁਵੱਲੇ ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਦਾ ਮੁੱਖ ਆਧਾਰ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਅਤੇ ਵਫ਼ਦਾਂ ਦੇ ਦੌਰੇ ਨਾਲ ਸਮਰੱਥਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੈ। ਜਨਵਰੀ 2022 ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਹਮੋਸ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਲਈ 374.9 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੇ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਰੱਖਿਆ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ। ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਪਹਿਲਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਬ੍ਰਹਮੋਸ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ
ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਅਤੇ ਤੱਟ ਰੱਖਿਅਕ ਜਹਾਜ਼ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਹਮਰੁਤਬਾ ਨਾਲ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਨਿਯਮਤ ਜਲ ਸੈਨਾ ਅਭਿਆਸ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭਾਰਤ-ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸੰਵਾਦ ਅਤੇ ਤਾਲਮੇਲ ਗਸ਼ਤ ਨੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਡੋਮੇਨ ਜਾਗਰੂਕਤਾ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਡਾਕੂ ਵਿਰੋਧੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਖੋਜ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਹਿਯੋਗ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸੰਚਾਰ ਲਾਈਨਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਲਈ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦੀ ਐਕਟ ਈਸਟ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਆਫ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ (ASEAN) ਨਾਲ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ASEAN ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ (ADMM) ਪਲੱਸ, ਈਸਟ ਏਸ਼ੀਆ ਸਮਿਟ ਅਤੇ ਇੰਡੀਅਨ ਓਸ਼ੀਅਨ ਰਿਮ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (IORA) ਵਰਗੇ ਬਹੁਪੱਖੀ ਮੰਚਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਖੇਤਰੀ ਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਲਈ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਕਾਲਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਟੇਜ ਸੈੱਟ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਨਵੇਂ ਐਨਐਸਪੀ ਵਿੱਚ ਕੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਭਾਰਤ ਲਈ ਚੰਗਾ ਕਿਉਂ ਹੈ?
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਫਰਨਾਂਡੋ ਮਾਰਕੋਸ ਜੂਨੀਅਰ ਨੇ 2023-2028 ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਤੀਜੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਅਖੰਡਤਾ 'ਤੇ ਮੁੱਖ ਨੁਕਤਿਆਂ ਵਜੋਂ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਨਵੀਂ ਨੀਤੀ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਅਖੰਡਤਾ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਥਿਰਤਾ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਆਰਥਿਕ ਮਜ਼ਬੂਤੀ-ਇਕਸੁਰਤਾ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੰਤੁਲਨ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਲਚਕਤਾ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਛਾਣ, ਸਦਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਉੱਤਮਤਾ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ, ਸਾਈਬਰ, ਸੂਚਨਾ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਹਿੱਤਾਂ ਵਜੋਂ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੋਧਾਤਮਕ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਏਕਤਾ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਇੱਥੇ ਵਰਣਨਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਜੂਨ ਵਿਚ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਸਕੱਤਰ ਐਨਰਿਕ ਮੈਨਾਲੋ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਆਏ ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐਸ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਸਾਂਝਾ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਸਾਂਝੇ ਅਭਿਆਸਾਂ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰਨਾ
ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, “ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ, ਦੋਵਾਂ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦਿਖਾਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦਰਮਿਆਨ ਨਿਯਮਤ ਜਾਂ ਉੱਨਤ ਅਧਿਕਾਰੀ-ਪੱਧਰ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ, ਮਨੀਲਾ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਅਟੈਚ ਦਫ਼ਤਰ ਖੋਲ੍ਹਣਾ, ਰੱਖਿਆ ਲੋੜਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼, ਅਤੇ "ਇਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਰਿਆਇਤੀ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਲਾਈਨ ਦੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼, ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ, ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ 'ਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਸਾਂਝੇ ਅਭਿਆਸਾਂ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।"
ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੰਜਵੀਂ ਭਾਰਤ-ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਜੇਡੀਸੀਸੀ ਮੀਟਿੰਗ ਦੌਰਾਨ, ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਨੇ ਵਾਈਟ ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਸੂਚਨਾ ਐਕਸਚੇਂਜ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਅਤੇ ਨੇੜ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਮਨੀਲਾ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਦੂਤਾਵਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰੱਖਿਆ ਵਿੰਗ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ।
