ਨਿਮੋਨੀਆ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਖਤਰਨਾਕ ਲਾਗ ਹੈ। ਇਹ ਬੈਕਟੀਰੀਆ, ਵਾਇਰਸ ਜਾਂ ਉੱਲੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਜਿਆਦਾਤਰ ਬੱਚਿਆਂ, ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਖਤਰਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਲੋਕ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਰੋਗਾਣੂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਮੈਡੀਕਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਬਾਲ ਰੋਗ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਪ੍ਰੋ. ਡਾ: ਸ਼ਾਲਿਨੀ ਤ੍ਰਿਪਾਠੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਠੰਢ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਹਾਈਪੋਥਰਮੀਆ ਅਤੇ ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਨਾਲ ਓਪੀਡੀ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਣ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਸਿਵਲ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਬਾਲ ਰੋਗ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰ ਸੰਜੇ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਮੋਨੀਆ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਵਾਇਰਸ ਦੁਆਰਾ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।
NIH ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨਿਮੋਨੀਆ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਅਤੇ ਲਾਲੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦਾ ਇੱਕ ਆਮ ਕਾਰਨ ਹੈ।
ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੇ ਲੱਛਣ
WebMD ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੇ ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ, ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੀ ਕਿਸਮ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸਿਹਤ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਨਿਮੋਨੀਆ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਜ਼ੁਕਾਮ ਜਾਂ ਫਲੂ ਅਤੇ ਹਲਕੇ ਬੁਖਾਰ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੇ ਮੁੱਖ ਲੱਛਣ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
- ਸਾਹ ਲੈਣ ਜਾਂ ਖੰਘਣ ਵੇਲੇ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ।
- 65 ਸਾਲ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਉਲਝਣ।
- ਕਫ ਨਾਲ ਖੰਘ
- ਬੁਖਾਰ, ਪਸੀਨਾ ਅਤੇ ਕੰਬਣਾ।
- ਥਕਾਵਟ
- 65 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਹੋਣਾ।
- ਮਤਲੀ, ਉਲਟੀਆਂ ਅਤੇ ਦਸਤ।
- ਦਰਦ ਜਾਂ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ।
- ਸਿਰ ਦਰਦ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਿਆਸ ਲੱਗਣਾ
- ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ ਅਤੇ ਪਿਸ਼ਾਬ ਆਉਣਾ।
- ਮੂੰਹ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ਕੀ
- ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਅਤੇ ਨਬਜ਼ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ
- ਬਲਗ਼ਮ ਨਾਲ ਖੂਨ ਵਗਣਾ
- ਨਾ ਖਾਣ ਕਾਰਨ ਕਮਜ਼ੋਰੀ
ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੇ ਕਾਰਨ
- ਨਿਮੋਨੀਆ ਵਾਇਰਸ, ਬੈਕਟੀਰੀਆ, ਉੱਲੀ ਜਾਂ ਹੋਰ ਜੀਵਾਣੂਆਂ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੇ ਰੋਗਾਣੂ ਨਿਮੋਨੀਆ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਸਲਾਹ
- ਟੀਕਾਕਰਣ ਨਿਮੋਨੀਆ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
- ਸਾਬਣ ਨਾਲ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੱਥ ਧੋਣ ਨਾਲ ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
- ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਛੱਡਣ ਜਾਂ ਧੂੰਏਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਨਾਲ ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਫਲਾਂ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਪਤਲੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਭੋਜਨ ਖਾਣਾ, ਲੋੜੀਂਦੀ ਨੀਂਦ ਲੈਣਾ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਖੰਘਦੇ ਜਾਂ ਛਿੱਕਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਅਤੇ ਨੱਕ ਨੂੰ ਢੱਕਣ ਨਾਲ ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
- ਗੈਰ-ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਖੰਘ ਅਤੇ ਛਿੱਕ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਹਨ, ਤਾਂ ਛੂਤ ਵਾਲੇ ਏਜੰਟਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-
