ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਇਸ ਸਮੇਂ ਮੌਸਮ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਿਹਤ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਅਸਥਮਾ, ਦਮਾ ਅਤੇ ਗਲੇ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਵਾਧਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਸਿਵਲ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਈਐਨਟੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਕੰਸਲਟੈਂਟ ਡਾ: ਪੰਕਜ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਕਹੀਆਂ ਹਨ।
ਡਾ: ਪੰਕਜ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੁਦਰਤ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਵਾਜ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਤੋਹਫ਼ਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਸਾਡੀਆਂ ਬੁਰੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਅਤੇ ਗਲਤ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅਸੀਂ ਇਸ ਵਿਲੱਖਣ ਤੋਹਫ਼ੇ ਨੂੰ ਖੋਹ ਬੈਠਦੇ ਹਾਂ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਨਾਲ ਆਵਾਜ਼ ਉੱਚੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਸਿਗਰਟ ਅਤੇ ਬੀੜੀ ਪੀਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਹ ਇੱਕ ਮਿੱਥ ਹੈ ਜੋ ਆਵਾਜ਼ ਲਈ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗਲਤ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਗਲਤ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਸਾਡੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਗਲੇ ਅਤੇ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵੀ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜੇ ਤੁਹਾਡੀ ਆਵਾਜ਼ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਭਾਰੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਜਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਠੀਕ ਹੈ, ਪਰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਬੋਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਵੋਕਲ ਕੋਰਡਜ਼ 'ਤੇ ਧੱਫੜ ਜਾਂ ਵੋਕਲ ਨੋਡਿਊਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਵੋਕਲ ਕੋਰਡਜ਼ ਕੀ ਹਨ?: ਡਾ: ਪੰਕਜ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਵੋਕਲ ਕੋਰਡ ਸਾਡੇ ਵਾਇਸ ਬਾਕਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ। ਇਹ ਵਿੰਡ ਪਾਈਪ ਦੇ ਉੱਪਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਚੁੱਪ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਵੋਕਲ ਕੋਰਡ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਸਾਹ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਬੋਲਦੇ ਹਾਂ, ਵੋਕਲ ਕੋਰਡ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਫੇਫੜਿਆਂ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਹਵਾ ਬੰਦ ਵੋਕਲ ਕੋਰਡ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਵਾਈਬ੍ਰੇਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਵੋਕਲ ਕੋਰਡ ਦੇ ਇਸ ਵਾਈਬ੍ਰੇਸ਼ਨ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਆਵਾਜ਼ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਵੋਕਲ ਨੋਡਿਊਲ ਕਿਵੇਂ ਬਣਦੇ ਹਨ?: ਡਾ: ਪੰਕਜ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੋਲਣ ਵੇਲੇ ਦੋਵੇਂ ਵੋਕਲ ਕੋਰਡ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਬੋਲਦਾ ਹੈ, ਚੀਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਗਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਵੋਕਲ ਕੋਰਡਜ਼ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਰਗੜ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਵੋਕਲ ਕੋਰਡਜ਼ 'ਤੇ ਸੋਜ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਬੋਲਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਆਵਾਜ਼ ਗੂੜ੍ਹੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਦੇਖਭਾਲ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਧੱਫੜ ਬਣਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੋਕਲ ਨੋਡਿਊਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਡਾ ਪੰਕਜ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਾਡੀਆਂ ਖਾਣ ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਆਵਾਜ਼ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ। ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਜਾਂ ਤੇਲਯੁਕਤ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਨਾਲ ਐਸੀਡਿਟੀ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਐਸੀਡਿਟੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਘੱਟ ਪਾਣੀ, ਅਲਕੋਹਲ ਜਾਂ ਕੈਫੀਨ ਪੀਣ ਨਾਲ ਵੀ ਆਵਾਜ਼ 'ਚ ਬਦਲਾਅ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-
