ETV Bharat / health

ਸਰੀਰ 'ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ 6 ਵਿਟਾਮਿਨਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਣਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ, ਇੱਥੇ ਜਾਣੋ - Deficiency of vitamins - DEFICIENCY OF VITAMINS

Deficiency of Vitamins: ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਰਵਪੱਖੀ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਟਾਮਿਨ ਦੀ ਕਮੀ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।

Deficiency of vitamins
Deficiency of vitamins (Getty Images)
author img

By ETV Bharat Health Team

Published : May 5, 2024, 12:04 PM IST

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ, ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅੰਗਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੇ ਸੁਚਾਰੂ ਅਤੇ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਕੰਮ ਕਰਨ, ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਸਮੇਤ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਤੋਂ ਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਅਤੇ ਖਣਿਜ ਆਦਿ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਸਰੀਰ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਵਿਟਾਮਿਨ ਦੀ ਲੋੜ: ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰ ਦਿਵਿਆ ਸ਼ਰਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਟਾਮਿਨ ਸਰੀਰ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਅਤੇ ਉਪ-ਕਿਸਮਾਂ ਸਮੇਤ ਕੁੱਲ 13 ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਵਿਟਾਮਿਨਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਰੀਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅੰਗਾਂ ਦੇ ਕੰਮਕਾਜ ਲਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤ, ਰੋਗ ਮੁਕਤ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵਿਟਾਮਿਨ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ, ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਹੱਡੀਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ, ਅੱਖਾਂ ਅਤੇ ਦਿਲ ਸਮੇਤ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਵਾਲਾਂ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ, ਸਰੀਰ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ ਅਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਵਿਟਾਮਿਨਾਂ ਦੇ ਕਾਰਜਾਂ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦਿਆਂ ਡਾ: ਦਿਵਿਆ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹਰ ਵਿਟਾਮਿਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਤੋਂ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਵਿਟਾਮਿਨਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ:

ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ: ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਚੰਗੀ ਨਜ਼ਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ, ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ, ਦਿਲ, ਗੁਰਦਿਆਂ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਸਹੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਸਮੇਤ ਕਈ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਰਾਤ ਨੂੰ ਅੰਨ੍ਹਾਪਣ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਫਟੇ ਹੋਏ ਬੁੱਲ੍ਹ, ਚੰਬਲ, ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਦੇ ਠੀਕ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਲੰਬਾ ਸਮਾਂ, ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਰੀਰਕ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ, ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਜਨਨ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਾਂਝਪਨ ਅਤੇ ਗਰਭ ਧਾਰਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ: ਵਿਟਾਮਿਨ B, B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9, B12 ਦੇ 8 ਸਮੂਹ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਖੂਨ ਦੇ ਸੈੱਲ ਬਣਾਉਣ, ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ, ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ ਸਮੇਤ ਕਈ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਵਿਕਾਰ, ਐਮਨੀਸ਼ੀਆ, ਮਾਨਸਿਕ ਉਲਝਣ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਤੰਤੂ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਅਨੀਮੀਆ, ਨਸਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਹੱਥਾਂ ਅਤੇ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਝਰਨਾਹਟ, ਸਰੀਰ ਦੇ ਸੰਤੁਲਨ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਥਕਾਵਟ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਚਿੜਚਿੜਾਪਨ, ਉਦਾਸੀ, ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਵਿੱਚ ਅਨਿਯਮਿਤਤਾ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਕਾਰਡੀਓਵੈਸਕੁਲਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ, ਬਾਂਝਪਨ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਕੈਂਸਰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ: ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ ਹੱਡੀਆਂ, ਚਮੜੀ ਅਤੇ ਜੋੜਨ ਵਾਲੇ ਟਿਸ਼ੂ ਦੇ ਗਠਨ ਅਤੇ ਮੁਰੰਮਤ, ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਦੇ ਆਮ ਕੰਮਕਾਜ, ਦੰਦਾਂ ਅਤੇ ਮਸੂੜਿਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ, ਆਇਰਨ ਦੀ ਸਮਾਈ, ਲਾਲ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਦਾ ਗਠਨ, ਮੁਫਤ ਰੈਡੀਕਲ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਸੰਕਰਮਣ ਅਤੇ ਜਲਣ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਖ਼ਮ ਭਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਸਮੇਤ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਮੇਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਦਾ ਖਰਾਬ ਹੋਣਾ, ਵਾਰ-ਵਾਰ ਬਿਮਾਰ ਹੋਣਾ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਦਰਦ ਅਤੇ ਅਕੜਾਅ, ਮਸੂੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਵਗਣਾ, ਏਕਾਈਮੋਸਿਸ, ਸਕੁਰਵੀ, ਪੁਰਾਣੀ ਸੋਜ, ਆਕਸੀਡੇਟਿਵ ਤਣਾਅ, ਪੈਰਾਂ 'ਤੇ ਧੱਫੜ, ਵਾਲਾਂ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਅਨੀਮੀਆ ਸਮੇਤ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ: ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਹੱਡੀਆਂ, ਦਿਮਾਗ, ਬੋਧਾਤਮਕ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਸਮੇਤ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਸੋਖਣ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ ਜਾਂ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਖਤਰਾ, ਹੱਡੀਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਓਸਟੀਓਪੋਰੋਸਿਸ, ਨਿਮੋਨੀਆ, ਬ੍ਰੌਨਕਾਈਟਸ, ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ, ਦਿਮਾਗੀ ਵਿਕਾਰ, ਡਿਮੇਨਸ਼ੀਆ, ਸ਼ੂਗਰ, ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਕੈਂਸਰ, ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਰੈਕਟਾਈਲ ਡਿਸਫੰਕਸ਼ਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

ਵਿਟਾਮਿਨ ਈ: ਵਿਟਾਮਿਨ ਈ ਚਮੜੀ, ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ, ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਸਮੇਤ ਕਈ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਜਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਦੇ ਤਾਲਮੇਲ ਜਾਂ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਨਜ਼ਰ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ, ਰੋਗਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਸਰੀਰ ਦਾ ਸੁੰਨ ਹੋਣਾ ਜਾਂ ਸਿਰ ਦਰਦ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਵਿਟਾਮਿਨ ਕੇ: ਵਿਟਾਮਿਨ ਕੇ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨ, ਖੂਨ ਨੂੰ ਗਾੜ੍ਹਾ ਕਰਨ, ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਠੀਕ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹੱਡੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹੱਡੀਆਂ ਦੀ ਘਣਤਾ, ਓਸਟੀਓਪੋਰੋਸਿਸ, ਜੋੜਾਂ ਅਤੇ ਹੱਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਾਰਨ ਅੰਦਰੂਨੀ ਜਾਂ ਬਾਹਰੀ ਖੂਨ ਵਗਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ, ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਸਮੱਸਿਆ, ਦੰਦਾਂ ਅਤੇ ਮਸੂੜਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਦੰਦਾਂ ਦਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ, ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅੰਗਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੇ ਸੁਚਾਰੂ ਅਤੇ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਕੰਮ ਕਰਨ, ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਸਮੇਤ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਤੋਂ ਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਅਤੇ ਖਣਿਜ ਆਦਿ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਸਰੀਰ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਵਿਟਾਮਿਨ ਦੀ ਲੋੜ: ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰ ਦਿਵਿਆ ਸ਼ਰਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਟਾਮਿਨ ਸਰੀਰ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਅਤੇ ਉਪ-ਕਿਸਮਾਂ ਸਮੇਤ ਕੁੱਲ 13 ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਵਿਟਾਮਿਨਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਰੀਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅੰਗਾਂ ਦੇ ਕੰਮਕਾਜ ਲਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤ, ਰੋਗ ਮੁਕਤ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵਿਟਾਮਿਨ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ, ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਹੱਡੀਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ, ਅੱਖਾਂ ਅਤੇ ਦਿਲ ਸਮੇਤ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਵਾਲਾਂ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ, ਸਰੀਰ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ ਅਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਵਿਟਾਮਿਨਾਂ ਦੇ ਕਾਰਜਾਂ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦਿਆਂ ਡਾ: ਦਿਵਿਆ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹਰ ਵਿਟਾਮਿਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਤੋਂ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਵਿਟਾਮਿਨਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ:

ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ: ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਚੰਗੀ ਨਜ਼ਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ, ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ, ਦਿਲ, ਗੁਰਦਿਆਂ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਸਹੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਸਮੇਤ ਕਈ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਰਾਤ ਨੂੰ ਅੰਨ੍ਹਾਪਣ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਫਟੇ ਹੋਏ ਬੁੱਲ੍ਹ, ਚੰਬਲ, ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਦੇ ਠੀਕ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਲੰਬਾ ਸਮਾਂ, ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਰੀਰਕ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ, ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਜਨਨ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਾਂਝਪਨ ਅਤੇ ਗਰਭ ਧਾਰਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ: ਵਿਟਾਮਿਨ B, B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9, B12 ਦੇ 8 ਸਮੂਹ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਖੂਨ ਦੇ ਸੈੱਲ ਬਣਾਉਣ, ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ, ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ ਸਮੇਤ ਕਈ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਵਿਕਾਰ, ਐਮਨੀਸ਼ੀਆ, ਮਾਨਸਿਕ ਉਲਝਣ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਤੰਤੂ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਅਨੀਮੀਆ, ਨਸਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਹੱਥਾਂ ਅਤੇ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਝਰਨਾਹਟ, ਸਰੀਰ ਦੇ ਸੰਤੁਲਨ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਥਕਾਵਟ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਚਿੜਚਿੜਾਪਨ, ਉਦਾਸੀ, ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਵਿੱਚ ਅਨਿਯਮਿਤਤਾ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਕਾਰਡੀਓਵੈਸਕੁਲਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ, ਬਾਂਝਪਨ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਕੈਂਸਰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ: ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ ਹੱਡੀਆਂ, ਚਮੜੀ ਅਤੇ ਜੋੜਨ ਵਾਲੇ ਟਿਸ਼ੂ ਦੇ ਗਠਨ ਅਤੇ ਮੁਰੰਮਤ, ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਦੇ ਆਮ ਕੰਮਕਾਜ, ਦੰਦਾਂ ਅਤੇ ਮਸੂੜਿਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ, ਆਇਰਨ ਦੀ ਸਮਾਈ, ਲਾਲ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਦਾ ਗਠਨ, ਮੁਫਤ ਰੈਡੀਕਲ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਸੰਕਰਮਣ ਅਤੇ ਜਲਣ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਖ਼ਮ ਭਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਸਮੇਤ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਮੇਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਦਾ ਖਰਾਬ ਹੋਣਾ, ਵਾਰ-ਵਾਰ ਬਿਮਾਰ ਹੋਣਾ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਦਰਦ ਅਤੇ ਅਕੜਾਅ, ਮਸੂੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਵਗਣਾ, ਏਕਾਈਮੋਸਿਸ, ਸਕੁਰਵੀ, ਪੁਰਾਣੀ ਸੋਜ, ਆਕਸੀਡੇਟਿਵ ਤਣਾਅ, ਪੈਰਾਂ 'ਤੇ ਧੱਫੜ, ਵਾਲਾਂ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਅਨੀਮੀਆ ਸਮੇਤ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ: ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਹੱਡੀਆਂ, ਦਿਮਾਗ, ਬੋਧਾਤਮਕ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਸਮੇਤ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਸੋਖਣ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ ਜਾਂ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਖਤਰਾ, ਹੱਡੀਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਓਸਟੀਓਪੋਰੋਸਿਸ, ਨਿਮੋਨੀਆ, ਬ੍ਰੌਨਕਾਈਟਸ, ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ, ਦਿਮਾਗੀ ਵਿਕਾਰ, ਡਿਮੇਨਸ਼ੀਆ, ਸ਼ੂਗਰ, ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਕੈਂਸਰ, ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਰੈਕਟਾਈਲ ਡਿਸਫੰਕਸ਼ਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

ਵਿਟਾਮਿਨ ਈ: ਵਿਟਾਮਿਨ ਈ ਚਮੜੀ, ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ, ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਸਮੇਤ ਕਈ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਜਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਦੇ ਤਾਲਮੇਲ ਜਾਂ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਨਜ਼ਰ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ, ਰੋਗਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਸਰੀਰ ਦਾ ਸੁੰਨ ਹੋਣਾ ਜਾਂ ਸਿਰ ਦਰਦ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਵਿਟਾਮਿਨ ਕੇ: ਵਿਟਾਮਿਨ ਕੇ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨ, ਖੂਨ ਨੂੰ ਗਾੜ੍ਹਾ ਕਰਨ, ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਠੀਕ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹੱਡੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹੱਡੀਆਂ ਦੀ ਘਣਤਾ, ਓਸਟੀਓਪੋਰੋਸਿਸ, ਜੋੜਾਂ ਅਤੇ ਹੱਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਾਰਨ ਅੰਦਰੂਨੀ ਜਾਂ ਬਾਹਰੀ ਖੂਨ ਵਗਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ, ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਸਮੱਸਿਆ, ਦੰਦਾਂ ਅਤੇ ਮਸੂੜਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਦੰਦਾਂ ਦਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.