ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਪਿਤ੍ਰੂ ਪੱਖ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਤ੍ਰੂ ਪੱਖ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪੂਰਵਜਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਪੂਰਵਜ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਿਤ੍ਰੂ ਪੱਖ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਧ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਪੂਰਵਜਾਂ ਨੂੰ ਭੇਟਾ, ਪਿਂਡ ਦਾਨ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਧ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਸ਼ਰਾਧ 17 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਜਾਂ 18 ਤੋਂ, ਇਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਭੰਬਲਭੂਸਾ
ਪੰਚਾਂਗ ਅਨੁਸਾਰ ਅਸ਼ਵਿਨ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪੱਖ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਪਦਾ ਤਰੀਕ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਰਵਪਿਤਰੀ ਅਮਾਵਸਿਆ ਤੱਕ ਦੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਪਿਤਰਪੱਖ ਜਾਂ ਸ਼ਰਾਧ ਪੱਖ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਪਿਤ੍ਰੂ ਪੱਖ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ 17 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਪਰ ਸ਼ਰਾਧ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਪਦਾ ਤਰੀਕ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਪਹਿਲਾ ਸ਼ਰਾਧ 18 ਸਤੰਬਰ, ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਾਣੋ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਹਿਲੇ ਸ਼ਰਾਧ 'ਤੇ ਪੁਰਖਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਪਹਿਲੇ ਸ਼ਰਾਧ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦੀ ਵਿਧੀ
ਪਹਿਲੀ ਸ਼ਰਾਧ 18 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 11.50 ਤੋਂ 12.19 ਵਜੇ ਤੱਕ ਕੁਤੁਪ ਮੁਹੂਰਤਾ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੋਹਿਨ ਮੁਹੂਰਤ ਦੁਪਹਿਰ 12 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ ਦੁਪਹਿਰ 1:28 ਵਜੇ ਤੱਕ ਚੱਲੇਗਾ। ਅਗਲੀ ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਮੁਹੂਰਤ ਦੁਪਹਿਰ 1:28 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ 3:55 ਵਜੇ ਤੱਕ ਚੱਲੇਗਾ।
ਸ਼ਰਾਧ ਦੇ ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਪੂਰਵਜਾਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨਿਯਮਿਤ ਰੂਪ ਨਾਲ ਜਲ ਚੜ੍ਹਾਉਣਾ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਰਪਣ ਕਰਨ ਲਈ, ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਜੂਡੀ ਨੂੰ ਪੀਪਲ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਹੇਠਾਂ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਗੰਗਾ ਜਲ, ਸਾਦਾ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਲੈ ਕੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਬੂੜਾ, ਜੌਂ ਅਤੇ ਕਾਲੇ ਤਿਲ ਮਿਲਾ ਕੇ 108 ਵਾਰ ਕੁਸ਼ੀ ਜੂੜੀ ਉੱਤੇ ਪਾਣੀ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਚਮਚੇ ਨਾਲ ਜਲ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਮੰਤਰਾਂ ਦਾ ਜਾਪ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ:-
- ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਸ਼ਰਾਧ ਦੇ ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
- ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਤਰਪਣ ਦੀ ਰਸਮ ਪੂਰਵਜਾਂ ਨੂੰ ਜਲ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਦੀ ਰਸਮ ਘਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਆਦਮੀ ਦੁਆਰਾ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸੀਨੀਅਰ ਮਰਦ ਮੈਂਬਰ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਤਰਪਣ ਪੋਤੇ ਜਾਂ ਪੋਤੇ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਪਿਤ੍ਰੂ ਪੱਖ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸਵੇਰੇ-ਸ਼ਾਮ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਕੇ ਪੂਰਵਜਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਪੂਰਵਜਾਂ ਨੂੰ ਤਰਪਾਨ ਚੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ, ਤਿੱਖੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਵਾਲੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਹਲਕੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਵਾਲੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
- ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪਿਤ੍ਰੂ ਪੱਖ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਗੀਤਾ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈ ਕੇ ਪਿਤ੍ਰੁ ਪੱਖ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਰਾਧ ਕਰਨਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ।
- ਪੂਰਵਜਾਂ ਦਾ ਤਰਪਣ ਜਾਂ ਸ਼ਰਾਧ ਕਿਸੇ ਦੇ ਦਬਾਅ ਹੇਠ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਕੰਮ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
Disclaimer: ਇੱਥੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਿਰਫ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ETV Bharat ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਾਂ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸਬੰਧਤ ਮਾਹਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ।
