ETV Bharat / bharat

ਕਦੋਂ ਤੋਂ ਹੋਵੇਗਾ ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਰਾਤਿਆਂ ਦਾ ਆਗਾਜ਼? ਨੋਟ ਕਰ ਲਓ ਡੇਟ, ਮਹੁਰੂਤ ਤੇ ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ ਤੇ ਮੰਤਰ - Shardiya Navratri 2024

Shardiya Navratri 2024 First Day Shailputri Maa Puja: ਦੁਰਗਾ ਮਾਂ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਵਲੋਂ ਬੇਸਬਰੀ ਨਾਲ ਉਡੀਕੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਰਾਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਮਹਿਜ਼ ਕੁਝ ਦਿਨ ਹੀ ਬਾਕੀ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਨੌ ਦਿਨ ਦੁਰਗਾ ਮਾਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਵਰੂਪਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਤਿਆਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਅੱਜ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਾਂਗੇ ਕਿ ਕਦੋਂ ਤੋਂ ਨਰਾਤਿਆਂ ਦਾ ਆਗਾਜ਼ ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਕਲਸ਼ ਜਾਂ ਘਟ ਸਥਾਪਨਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ ਸਣੇ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਅਹਿਮ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਪੜ੍ਹੋ ਪੂਰੀ ਖ਼ਬਰ।

SHARDIYA NAVRATRI 2024, SHAILPUTRI MAA PUJA
ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਰਾਤਿਆਂ ਦਾ ਆਗਾਜ਼ (Etv Bharat (ਗ੍ਰਾਇਕਸ ਟੀਮ))
author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Sep 28, 2024, 8:01 AM IST

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਰਾਤਿਆਂ ਦਾ ਖਾਸ ਮਹੱਤਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਨਰਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੇ 9 ਸਵਰੂਪਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਪੂਰੀ ਵਿਧੀ ਵਿਧਾਨ ਨਾਲ ਕਲਸ਼ ਤੇ ਘਟਸਥਾਪਨਾ ਕਰ ਕੇ ਪੂਰੇ 9 ਦਿਨ ਤੱਕ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਨਰਾਤਿਆਂ ਦੇ ਆਖਰੀ ਦਿਨ ਹਵਨ ਪੂਜਾ ਜਾਂ ਕੰਨਿਆ ਪੂਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਰਾਤਾ ਕਦੋਂ ਹੈ ਅਤੇ ਕਲਸ਼ ਤੇ ਘਟਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਸ਼ੁੱਭ ਮੁਹੂਰਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਕਦੋਂ ਹੈ ਪਹਿਲਾਂ ਨਰਾਤਾ

ਹਿੰਦੂ ਪੰਚਾਂਗ ਮੁਤਾਬਕ, ਆਸ਼ਵਿਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਸ਼ੁਕਲ ਪਕਸ਼ ਪ੍ਰਤੀਪਦਾ ਤਿਥੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 2 ਅਕਤੂਬਰ, 2024 ਨੂੰ ਰਾਤ 12:18 ਵਜੇ ਤੋਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ 3 ਅਕਤੂਬਰ, 2024 ਨੂੰ ਰਾਤ 2:58 ਵਜੇ ਹੋਵੇਗੀ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਉਦਿਯਾ ਤਿਥੀ ਅਨੁਸਾਰ, 3 ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਰਾਤਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਵੇਗੀ।

ਕਲਸ਼ ਸਥਾਪਨਾ ਜਾਂ ਘਟਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਸ਼ੁੱਭ ਮੁਹੂਰਤ

ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਰਾਤਾ ਆਸ਼ਵਿਨ ਸ਼ੁਕਲ ਪ੍ਰਤੀਪਦਾ ਤਿੰਨ ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਕਲਸ਼ ਸਥਾਪਨਾ ਦਾ ਮੁਹੂਰਤ ਸਵੇਰੇ 06:07 ਵਜੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 09:30 ਵਜੇ ਤੱਕ ਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਭਿਜੀਤ ਮੁਹੂਰਤ ਦਿਨ ਵੇਲ੍ਹੇ 11:37 ਵਜੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 12:23 ਵਜੇ ਸ਼ੁੱਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਘਟ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ

ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਰਾਤਿਆਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਵਰੂਪ ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਰਾਤਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਪਦਾ ਤਿਥੀ ਉੱਤੇ ਘਟਸਥਾਪਨਾ ਤੇ ਕਲਸ਼ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦਾ ਧਿਆਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ ਤੇ ਮੰਤਰ

  1. ਇਸ ਦਿਨ, ਸਵੇਰੇ ਜਲਦੀ ਉੱਠ ਕੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸਾਫ਼ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
  2. ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਪੂਜਾ ਸਥਾਨ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰੋ ਅਤੇ ਗੰਗਾ ਜਲ ਨਾਲ ਉਸ ਸਥਾਨ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰੋ।
  3. ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੀ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਚੌਂਕੀ 'ਤੇ ਲਾਲ ਕੱਪੜਾ ਵਿਛਾਓ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਜਾਂ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰੋ।
  4. ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਲਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰੋ।
  5. 'ਯਾ ਦੇਵੀ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼ੁ ਸ਼ੈਲਪੁਤ੍ਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੰਸਥਾਨ। ਨਮਸ੍ਤੇਸਾਯੈ, ਨਮਸ੍ਤੇਸਾਯੈ, ਨਮਸ੍ਤੇਸਾਯੈ ਨਮੋ ਨਮਃ।'
  6. ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਧੂਪ, ਦੀਵਾ ਜਗਾਓ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਮਾਤਾ ਨੂੰ ਚਿੱਟੇ ਫੁੱਲ ਚੜ੍ਹਾਓ।
  7. ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਂ ਨੂੰ ਸਫੈਦ ਰੰਗ ਦੀ ਬਣੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਭੋਗ ਚੜ੍ਹਾਓ।
  8. ਭੋਗ ਲਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਰਗਾ ਸਪਤਸ਼ਤੀ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
  9. ਤੁਸੀਂ ਮਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰਾਂ ਦਾ ਜਾਪ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜੋ ਲੋਕ ਵਰਤ ਨਹੀਂ ਰੱਖ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ਉਹ ਵੀ ਮੰਤਰਾਂ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਕੇ ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
  10. ਪੂਜਾ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਾਤਾ ਦੀ ਆਰਤੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

Disclaimer: ਇੱਥੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਿਰਫ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ETV Bharat ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਾਂ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸਬੰਧਤ ਮਾਹਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ।

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਰਾਤਿਆਂ ਦਾ ਖਾਸ ਮਹੱਤਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਨਰਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੇ 9 ਸਵਰੂਪਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਪੂਰੀ ਵਿਧੀ ਵਿਧਾਨ ਨਾਲ ਕਲਸ਼ ਤੇ ਘਟਸਥਾਪਨਾ ਕਰ ਕੇ ਪੂਰੇ 9 ਦਿਨ ਤੱਕ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਨਰਾਤਿਆਂ ਦੇ ਆਖਰੀ ਦਿਨ ਹਵਨ ਪੂਜਾ ਜਾਂ ਕੰਨਿਆ ਪੂਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਰਾਤਾ ਕਦੋਂ ਹੈ ਅਤੇ ਕਲਸ਼ ਤੇ ਘਟਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਸ਼ੁੱਭ ਮੁਹੂਰਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਕਦੋਂ ਹੈ ਪਹਿਲਾਂ ਨਰਾਤਾ

ਹਿੰਦੂ ਪੰਚਾਂਗ ਮੁਤਾਬਕ, ਆਸ਼ਵਿਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਸ਼ੁਕਲ ਪਕਸ਼ ਪ੍ਰਤੀਪਦਾ ਤਿਥੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 2 ਅਕਤੂਬਰ, 2024 ਨੂੰ ਰਾਤ 12:18 ਵਜੇ ਤੋਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ 3 ਅਕਤੂਬਰ, 2024 ਨੂੰ ਰਾਤ 2:58 ਵਜੇ ਹੋਵੇਗੀ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਉਦਿਯਾ ਤਿਥੀ ਅਨੁਸਾਰ, 3 ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਰਾਤਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਵੇਗੀ।

ਕਲਸ਼ ਸਥਾਪਨਾ ਜਾਂ ਘਟਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਸ਼ੁੱਭ ਮੁਹੂਰਤ

ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਰਾਤਾ ਆਸ਼ਵਿਨ ਸ਼ੁਕਲ ਪ੍ਰਤੀਪਦਾ ਤਿੰਨ ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਕਲਸ਼ ਸਥਾਪਨਾ ਦਾ ਮੁਹੂਰਤ ਸਵੇਰੇ 06:07 ਵਜੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 09:30 ਵਜੇ ਤੱਕ ਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਭਿਜੀਤ ਮੁਹੂਰਤ ਦਿਨ ਵੇਲ੍ਹੇ 11:37 ਵਜੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 12:23 ਵਜੇ ਸ਼ੁੱਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਘਟ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ

ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਰਾਤਿਆਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਵਰੂਪ ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਰਾਤਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਪਦਾ ਤਿਥੀ ਉੱਤੇ ਘਟਸਥਾਪਨਾ ਤੇ ਕਲਸ਼ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦਾ ਧਿਆਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ ਤੇ ਮੰਤਰ

  1. ਇਸ ਦਿਨ, ਸਵੇਰੇ ਜਲਦੀ ਉੱਠ ਕੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸਾਫ਼ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
  2. ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਪੂਜਾ ਸਥਾਨ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰੋ ਅਤੇ ਗੰਗਾ ਜਲ ਨਾਲ ਉਸ ਸਥਾਨ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰੋ।
  3. ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੀ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਚੌਂਕੀ 'ਤੇ ਲਾਲ ਕੱਪੜਾ ਵਿਛਾਓ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਜਾਂ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰੋ।
  4. ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਲਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰੋ।
  5. 'ਯਾ ਦੇਵੀ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼ੁ ਸ਼ੈਲਪੁਤ੍ਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੰਸਥਾਨ। ਨਮਸ੍ਤੇਸਾਯੈ, ਨਮਸ੍ਤੇਸਾਯੈ, ਨਮਸ੍ਤੇਸਾਯੈ ਨਮੋ ਨਮਃ।'
  6. ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਧੂਪ, ਦੀਵਾ ਜਗਾਓ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਮਾਤਾ ਨੂੰ ਚਿੱਟੇ ਫੁੱਲ ਚੜ੍ਹਾਓ।
  7. ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਂ ਨੂੰ ਸਫੈਦ ਰੰਗ ਦੀ ਬਣੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਭੋਗ ਚੜ੍ਹਾਓ।
  8. ਭੋਗ ਲਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਰਗਾ ਸਪਤਸ਼ਤੀ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
  9. ਤੁਸੀਂ ਮਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰਾਂ ਦਾ ਜਾਪ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜੋ ਲੋਕ ਵਰਤ ਨਹੀਂ ਰੱਖ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ਉਹ ਵੀ ਮੰਤਰਾਂ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਕੇ ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
  10. ਪੂਜਾ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਾਤਾ ਦੀ ਆਰਤੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

Disclaimer: ਇੱਥੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਿਰਫ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ETV Bharat ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਾਂ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸਬੰਧਤ ਮਾਹਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.