ETV Bharat / bharat

ਸੰਗਮ ਨੋਜ ਕੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਮਚੀ ਭਗਦੜ, ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਕਿਉਂ ਮੰਨਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ? - MAHAKUMBH 2025

ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ 'ਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਮਹਾਕੁੰਭ 'ਚ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਭਗਦੜ ਮੱਚਣ ਵਾਲੀ ਜਗ੍ਹਾ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਇੰਨੀ ਖਾਸ ਕਿਉਂ ਹੈ? ਜਾਣੋ

MAHAKUMBH 2025, sangam nose
ਸੰਗਮ ਨੋਜ ਕੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਮਚੀ ਭਗਦੜ, ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਕਿਉਂ ਮੰਨਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ? (ANI)
author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Jan 29, 2025, 1:03 PM IST

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੇ ਮਹਾਕੁੰਭ 2025 ਦੌਰਾਨ ਬੀਤੀ ਰਾਤ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਦੁਖਦਾਈ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰੀ ਹੈ। ਮੌਨੀ ਅਮਾਵਸਿਆ ਮੌਕੇ ਪਵਿੱਤਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਲਈ ਪੁੱਜੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਵਿੱਚ ਭਗਦੜ ਮੱਚ ਗਈ। ਇਹ ਘਟਨਾ ਸੰਗਮ ਨੋਜ ਵਰਗੇ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਵਾਪਰੀ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ 'ਚ ਕਈ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਜਾਨ ਚਲੀ ਗਈ ਅਤੇ ਕਈ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਗਮ ਨੋਜ 'ਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਭੀੜ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਵਾਪਰਿਆ। ਆਖ਼ਰ ਇਹ ਕੀ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸੰਗਮ ਨੋਜ 'ਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਆਓ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣੀਏ।

ਸੰਗਮ ਨੋਜ ਪਵਿੱਤਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਥਾਨ

ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਿੱਚ ਮਹਾਂ ਕੁੰਭ ਵਿੱਚ ਪਵਿੱਤਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਗਮ ਨੋਜ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਸਥਾਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਧਾਰਮਿਕ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਇਸ ਸਥਾਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਹੁਤ ਉੱਚੀ ਹੈ। ਦੰਤਕਥਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਗਮ ਨੋਜ 'ਤੇ ਯਮੁਨਾ ਅਤੇ ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਨਦੀ ਸਰਸਵਤੀ ਗੰਗਾ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਖਾੜਿਆਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮਹਾਨ ਪੰਡਿਤ, ਸੰਤ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਕ ਆਗੂ ਵੀ ਇਸ ਅਸਥਾਨ 'ਤੇ ਡੁਬਕੀ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਕਈ ਰਸਮੀ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਸਥਾਨ ਭੂਗੋਲਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੀ ਅਦਭੁਤ

ਸੰਗਮ ਨੋਜ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ’ਤੇ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਮਿੱਟੀ ਤੇ ਰੇਤ ਦਾ ਟਿੱਲਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਘਾਟ ਵਰਗਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਲੋਕ ਇਸ ਟਿੱਲੇ ਰਾਹੀਂ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਭੀੜ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਗਮ ਨੋਜ ਵਿਚਕਾਰ 26 ਹੈਕਟੇਅਰ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ 'ਚੋਂ 2 ਹੈਕਟੇਅਰ ਜ਼ਮੀਨ ਸੰਗਮ ਨੋਜ 'ਤੇ ਹੀ ਪਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਧੂਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਗਿਆ।

ਸੰਗਮ ਨੋਜ 'ਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦੇ ਰਹੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ

ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ 13 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਪੌਸ਼ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਤਿਉਹਾਰ ਅਤੇ 14 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਮਹਾਕੁੰਭ 2025 ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੇ ਤਿੰਨ ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੇ ਪਵਿੱਤਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕੀਤਾ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੇ ਸੰਗਮ ਨੋਜ 'ਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਦੇਰ ਰਾਤ ਤੋਂ ਹੀ ਭੀੜ ਇਕੱਠੀ ਹੋਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੀਕ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਹਰ ਘੰਟੇ ਤਿੰਨ ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਸੰਗਮ ਨੋਜ 'ਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੇ ਮਹਾਕੁੰਭ 2025 ਦੌਰਾਨ ਬੀਤੀ ਰਾਤ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਦੁਖਦਾਈ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰੀ ਹੈ। ਮੌਨੀ ਅਮਾਵਸਿਆ ਮੌਕੇ ਪਵਿੱਤਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਲਈ ਪੁੱਜੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਵਿੱਚ ਭਗਦੜ ਮੱਚ ਗਈ। ਇਹ ਘਟਨਾ ਸੰਗਮ ਨੋਜ ਵਰਗੇ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਵਾਪਰੀ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ 'ਚ ਕਈ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਜਾਨ ਚਲੀ ਗਈ ਅਤੇ ਕਈ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਗਮ ਨੋਜ 'ਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਭੀੜ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਵਾਪਰਿਆ। ਆਖ਼ਰ ਇਹ ਕੀ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸੰਗਮ ਨੋਜ 'ਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਆਓ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣੀਏ।

ਸੰਗਮ ਨੋਜ ਪਵਿੱਤਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਥਾਨ

ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਿੱਚ ਮਹਾਂ ਕੁੰਭ ਵਿੱਚ ਪਵਿੱਤਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਗਮ ਨੋਜ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਸਥਾਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਧਾਰਮਿਕ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਇਸ ਸਥਾਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਹੁਤ ਉੱਚੀ ਹੈ। ਦੰਤਕਥਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਗਮ ਨੋਜ 'ਤੇ ਯਮੁਨਾ ਅਤੇ ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਨਦੀ ਸਰਸਵਤੀ ਗੰਗਾ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਖਾੜਿਆਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮਹਾਨ ਪੰਡਿਤ, ਸੰਤ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਕ ਆਗੂ ਵੀ ਇਸ ਅਸਥਾਨ 'ਤੇ ਡੁਬਕੀ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਕਈ ਰਸਮੀ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਸਥਾਨ ਭੂਗੋਲਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੀ ਅਦਭੁਤ

ਸੰਗਮ ਨੋਜ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ’ਤੇ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਮਿੱਟੀ ਤੇ ਰੇਤ ਦਾ ਟਿੱਲਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਘਾਟ ਵਰਗਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਲੋਕ ਇਸ ਟਿੱਲੇ ਰਾਹੀਂ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਭੀੜ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਗਮ ਨੋਜ ਵਿਚਕਾਰ 26 ਹੈਕਟੇਅਰ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ 'ਚੋਂ 2 ਹੈਕਟੇਅਰ ਜ਼ਮੀਨ ਸੰਗਮ ਨੋਜ 'ਤੇ ਹੀ ਪਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਧੂਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਗਿਆ।

ਸੰਗਮ ਨੋਜ 'ਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦੇ ਰਹੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ

ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ 13 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਪੌਸ਼ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਤਿਉਹਾਰ ਅਤੇ 14 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਮਹਾਕੁੰਭ 2025 ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੇ ਤਿੰਨ ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੇ ਪਵਿੱਤਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕੀਤਾ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੇ ਸੰਗਮ ਨੋਜ 'ਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਦੇਰ ਰਾਤ ਤੋਂ ਹੀ ਭੀੜ ਇਕੱਠੀ ਹੋਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੀਕ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਹਰ ਘੰਟੇ ਤਿੰਨ ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਸੰਗਮ ਨੋਜ 'ਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.