ਹੈਦਰਾਵਾਦ ਡੈਸਕ: ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਦੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਨਾਲ ਜਾਨ-ਮਾਲ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਅਸਮਾਨੀ ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਨਾਲ ਮੌਤਾਂ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਸੁਰਖੀਆਂ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ ਜੋ ਕਈ ਵਾਰ ਸਾਡੇ ਸਿਰ 'ਤੇ ਮੰਡਰਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੋ ਜਾਂ ਬਾਹਰ, ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਲੇਖ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਦੇਵਾਂਗੇ।
ਸਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਸਵਾਲ ਇਹ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਨਾਲ ਕੀ ਖਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਘਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਵੀ ਓਨਾ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵੀ ਜਾਨੀ ਮਾਲੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਦਾ ਡਰ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਿਹੜੀਆਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਥਾਰਟੀ ਨੇ ਵੀ ਇਹ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ?
- ਤੂਫਾਨ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਡਿਵਾਈਸਾਂ ਨੂੰ ਅਨਪਲੱਗ ਕਰੋ। ਤਾਰ ਵਾਲੇ ਟੈਲੀਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ।
- ਖਿੜਕੀਆਂ ਅਤੇ ਦਰਵਾਜ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ ਅਤੇ ਵਰਾਂਡੇ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਜਾਂ ਸੈਰ ਨਾ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਖਿੜਕੀਆਂ ਜਾਂ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ।
- ਪਲੰਬਿੰਗ ਅਤੇ ਲੋਹੇ ਦੀਆਂ ਪਾਈਪਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਛੂਹੋ। ਟੂਟੀ ਤੋਂ ਚੱਲਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਪਾਣੀ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਵਧੀਆ ਸੰਚਾਲਕ ਹੈ।
- ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਉੱਚੀ ਇਮਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋ, ਤਾਂ ਲਿਫਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ। ਪੌੜੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
- ਬਿਜਲੀ ਪੈਣ 'ਤੇ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਰਹੋ। ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕੰਮ ਹੋਣ 'ਤੇ ਹੀ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੋ। ਮੀਂਹ ਰੁਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਗਰਜ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 30 ਮਿੰਟਾਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਥਾਂ 'ਤੇ ਰਹੋ।
ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਤਾਂ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ?
- ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ, ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਨ ਲਓ। ਟੀਨ ਅਤੇ ਧਾਤ ਦੀਆਂ ਛੱਤਾਂ ਵਾਲੇ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ।
- ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੋਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ ਜਾਂ ਸਿਰ ਛੁਪਾਉਣ ਲਈ ਕੋਈ ਛੱਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਅਸਮਾਨ ਹੇਠ ਹੋ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਝੁਕ ਕੇ ਆਪਣੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਅਤੇ ਗੋਡਿਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ ਬੈਠੋ। ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਨਾ ਲੇਟੋ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਛੂਹੋ।
- ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਸਮੇਂ ਦਰੱਖਤ ਹੇਠਾਂ ਨਾ ਖੜ੍ਹੋ ਕਿਉਂਕਿ ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ ਦਰੱਖਤਾਂ, ਘਰਾਂ ਅਤੇ ਖੰਭਿਆਂ 'ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਬੱਸ, ਕਾਰ ਜਾਂ ਢੱਕੀ ਹੋਈ ਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਹੋ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਰਹਿਣਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ।
- ਘਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਧਾਤ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ। ਬਿਜਲੀ ਅਤੇ ਟੈਲੀਫੋਨ ਦੇ ਖੰਭਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ।
- ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ। ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੂਲ, ਝੀਲਾਂ ਅਤੇ ਛੋਟੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੋ।
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋ ਤਾਂ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ?: ਕਈ ਵਾਰ ਮੌਸਮ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣ 'ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਮੈਦਾਨ ਜਾਂ ਅਜਿਹੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹੋ ਜਿੱਥੇ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਛੁਪਾਉਣ ਲਈ ਦੂਰ ਕੋਈ ਘਰ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰੁੱਖਾਂ, ਬਿਜਲੀ, ਟੈਲੀਫੋਨ ਦੇ ਖੰਭਿਆਂ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਬੈਠ ਜਾਓ। ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਮੋੜੋ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਛਾਤੀ ਨਾਲ ਚਿਪਕਾਓ। ਦੋਵੇਂ ਹੱਥ ਆਪਣੇ ਗੋਡਿਆਂ 'ਤੇ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਕੰਨ ਬੰਦ ਕਰੋ। ਏੜੀ ਨੂੰ ਬੈਠਣ ਵੇਲੇ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਖਰਾਬ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਨੂੰ ਬੈਠਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਮਾਹਿਰ ਰਾਏ: ਯੂਐਨਓ ਨਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਆਫ਼ਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ ਰਘੂਵੰਸ਼ੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰੱਖਤਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰਹਿਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ। ਪਹਾੜੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਆਰ ਦੇ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰਹਿਣਾ ਘਾਤਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮੈਦਾਨੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ, ਖੰਭਿਆਂ, ਕੱਚ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ, ਕੱਚੇ ਘਰਾਂ ਆਦਿ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਨਾਹ ਨਹੀਂ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਸੁੱਕੀ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਬੈਠਣਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੀਆਂ ਖਿੜਕੀਆਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਜੋਂ ਬਿਜਲੀ ਬੰਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਡਿਜ਼ਾਸਟਰ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਅਥਾਰਟੀ, ndma.gov.in ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਵੀ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਝਟਕਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਰੱਖੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਬਾਰੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਹੜਤਾਲ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ:ਜਿਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਝਟਕਾ ਲੱਗਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਲੇਟ ਦਿਓ। ਜੇ ਲੋੜ ਹੋਵੇ ਤਾਂ CPR ਦਿਓ। ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਨਾਲ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਹਸਪਤਾਲ ਲੈ ਜਾਓ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਹੀ ਮੁੱਢਲੀ ਸਹਾਇਤਾ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
