ETV Bharat / bharat

ਬਿਨਾਂ ਟਿਕਟ ਦੇ ਮਹਿਲਾ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ TTE ਰਾਤ ਨੂੰ ਟ੍ਰੇਨ ਚੋਂ ਨਹੀਂ ਉਤਾਰ ਸਕਦਾ, ਜਾਣੋ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਨਿਯਮ

ਰੇਲਵੇ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਧਿਕਾਰ ਹਨ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਾਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਮਹਿਲਾ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਰੇਲਵੇ ਨਿਯਮਾਂ 'ਚ ਖਾਸ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ।

Railway For Women, INDIAN RAILWAYS LEGAL RULES
ਮਹਿਲਾ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਰੇਲਵੇ ਨਿਯਮ (Etv Bharat)
author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Nov 11, 2024, 6:51 PM IST

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਰੇਲਵੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰੂਟ ਹੈ। ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਸੁਹਾਵਣਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ, ਰੇਲਵੇ ਦੁਆਰਾ ਸਾਰੇ ਵਰਗਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਔਰਤਾਂ, ਅਪਾਹਜ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕੋਚ, ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਹੇਠਲੀ ਬਰਥ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪੈਸੇ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸਫਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਔਰਤ ਦੇ ਕਈ ਅਧਿਕਾਰ ਹਨ।

ਰੇਲਵੇ 'ਚ ਮਹਿਲਾ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਹੂਲਤਾਂ:-

ਰੇਲਵੇ ਐਕਟ ਦੀ ਧਾਰਾ 58 ਦੇ ਤਹਿਤ, ਯਾਤਰੀ ਟਰੇਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੂਜੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦਾ ਕੋਚ ਮਹਿਲਾ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਰਾਖਵਾਂ ਹੈ। ਲੇਡੀਜ਼ ਕੋਚ ਵਿੱਚ 12 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਸਫਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਮੁੱਖ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ 'ਤੇ ਮਹਿਲਾ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਵੱਖਰੇ ਵੇਟਿੰਗ ਰੂਮ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਵੱਖਰਾ ਕੋਟਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਬਰਥ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਨਿਯਮ

45 ਸਾਲ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਹੇਠਲੀ ਬਰਥ ਅਲਾਟ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮੈਡੀਕਲ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਹੇਠਲੀ ਬਰਥ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੈ।

ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਲਈ ਵੱਖਰਾ ਕੋਚ

ਮੁੰਬਈ ਉਪਨਗਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਮਹਿਲਾ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਵੱਖਰੀ ਉਪਨਗਰੀ ਰੇਲ ਗੱਡੀਆਂ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹਰੇਕ ਰੇਲਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਮਹਿਲਾ ਕੋਚ ਹੈ।

ਬਿਨਾਂ ਟਿਕਟ ਤੋਂ ਮਹਿਲਾ ਯਾਤਰੀ ਵਲੋਂ ਸਫਰ ਕਰਨ 'ਤੇ ਕੀ ਕਾਰਵਾਈ

ਰੇਲਵੇ ਐਕਟ ਦੀ ਧਾਰਾ 139 ਅਨੁਸਾਰ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਮਹਿਲਾ ਯਾਤਰੀ ਬਿਨਾਂ ਟਿਕਟ ਸਫ਼ਰ ਕਰਦੀ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਅਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਫ਼ਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਜੇਕਰ ਔਰਤ ਜੁਰਮਾਨੇ/ਚਾਰਜਾਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੈ ਜਾਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਦਿਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰਫ਼ ਡਿਪਾਰਚਰ ਸਟੇਸ਼ਨ, ਡੈਸਟੀਨੇਸ਼ਨ ਸਟੇਸ਼ਨ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਉਤਾਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਰਾਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਉਤਾਰਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।

(ਨੋਟ: ਇਹ IRCA ਕੋਚਿੰਗ ਟੈਰਿਫ ਨੰਬਰ 26 ਭਾਗ-1 ਭਾਗ-1, ਨਿਯਮ ਨੰਬਰ 241 ਦੇ ਉਪਬੰਧ ਹਨ।)

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਰੇਲਵੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰੂਟ ਹੈ। ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਸੁਹਾਵਣਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ, ਰੇਲਵੇ ਦੁਆਰਾ ਸਾਰੇ ਵਰਗਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਔਰਤਾਂ, ਅਪਾਹਜ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕੋਚ, ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਹੇਠਲੀ ਬਰਥ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪੈਸੇ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸਫਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਔਰਤ ਦੇ ਕਈ ਅਧਿਕਾਰ ਹਨ।

ਰੇਲਵੇ 'ਚ ਮਹਿਲਾ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਹੂਲਤਾਂ:-

ਰੇਲਵੇ ਐਕਟ ਦੀ ਧਾਰਾ 58 ਦੇ ਤਹਿਤ, ਯਾਤਰੀ ਟਰੇਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੂਜੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦਾ ਕੋਚ ਮਹਿਲਾ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਰਾਖਵਾਂ ਹੈ। ਲੇਡੀਜ਼ ਕੋਚ ਵਿੱਚ 12 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਸਫਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਮੁੱਖ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ 'ਤੇ ਮਹਿਲਾ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਵੱਖਰੇ ਵੇਟਿੰਗ ਰੂਮ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਵੱਖਰਾ ਕੋਟਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਬਰਥ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਨਿਯਮ

45 ਸਾਲ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਹੇਠਲੀ ਬਰਥ ਅਲਾਟ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮੈਡੀਕਲ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਹੇਠਲੀ ਬਰਥ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੈ।

ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਲਈ ਵੱਖਰਾ ਕੋਚ

ਮੁੰਬਈ ਉਪਨਗਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਮਹਿਲਾ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਵੱਖਰੀ ਉਪਨਗਰੀ ਰੇਲ ਗੱਡੀਆਂ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹਰੇਕ ਰੇਲਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਮਹਿਲਾ ਕੋਚ ਹੈ।

ਬਿਨਾਂ ਟਿਕਟ ਤੋਂ ਮਹਿਲਾ ਯਾਤਰੀ ਵਲੋਂ ਸਫਰ ਕਰਨ 'ਤੇ ਕੀ ਕਾਰਵਾਈ

ਰੇਲਵੇ ਐਕਟ ਦੀ ਧਾਰਾ 139 ਅਨੁਸਾਰ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਮਹਿਲਾ ਯਾਤਰੀ ਬਿਨਾਂ ਟਿਕਟ ਸਫ਼ਰ ਕਰਦੀ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਅਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਫ਼ਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਜੇਕਰ ਔਰਤ ਜੁਰਮਾਨੇ/ਚਾਰਜਾਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੈ ਜਾਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਦਿਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰਫ਼ ਡਿਪਾਰਚਰ ਸਟੇਸ਼ਨ, ਡੈਸਟੀਨੇਸ਼ਨ ਸਟੇਸ਼ਨ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਉਤਾਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਰਾਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਉਤਾਰਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।

(ਨੋਟ: ਇਹ IRCA ਕੋਚਿੰਗ ਟੈਰਿਫ ਨੰਬਰ 26 ਭਾਗ-1 ਭਾਗ-1, ਨਿਯਮ ਨੰਬਰ 241 ਦੇ ਉਪਬੰਧ ਹਨ।)

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.