ਗਵਾਲੀਅਰ/ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼: ਗਵਾਲੀਅਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 35 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਥਿਤ ਹਸਤੀਨਾਪੁਰ ਕਸਬੇ ਵਿੱਚ ਰਾਮ ਭਗਤ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਅਨੋਖੀ ਕਿਰਪਾ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਸਤੀਨਾਪੁਰ 'ਚ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਝਗੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਪੀੜਤ ਧਿਰ ਮਦਦ ਦੀ ਆਸ 'ਚ ਪੁਲਿਸ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਅਜਿਹੇ ਕਈ ਲੋਕ ਹਨ। ਜੋ ਇਸੇ ਥਾਣੇ ਦੀ ਹਦੂਦ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦੇ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਸਥਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਇੰਨਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮੰਦਰ 'ਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਝੂਠ ਬੋਲਣ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਸੱਚਾਈ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
8 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਝਗੜਾ ਕੁਝ ਹੀ ਮਿੰਟਾਂ 'ਚ ਹੋਇਆ ਖ਼ਤਮ
ਹਸਤੀਨਾਪੁਰ ਥਾਣੇ ਦੀ ਹਦੂਦ 'ਚ ਬਣੇ ਹਨੂੰਮਾਨ ਮੰਦਰ 'ਤੇ ਇਕ-ਦੋ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ 100 ਦੇ ਕਰੀਬ ਵਿਵਾਦਾਂ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਸਾਲਾਂ ਪੁਰਾਣੇ ਝਗੜੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਬੇਹਟ ਦੇ ਐਸਡੀਓ ਸੰਤੋਸ਼ ਪਟੇਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ, ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਛੌਂਡੀ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਸ਼ਿਵਰਾਜ ਗੁਰਜਰ ਅਤੇ ਰਾਮ ਲਖਨ ਗੁਰਜਰ ਵਿਚਕਾਰ 8 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਖੇਤ ਦੀ ਕਟਾਈ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਝਗੜਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਲੜਾਈ ਵੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਘਟਨਾ ਪਰਿਵਾਰਕ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਧਿਰਾਂ ਪਿਛਲੇ 8 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕੇਸ ਵੀ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ’ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣ ਲਈ ਬੁਲਾਇਆ, ਫਿਰ ਹਨੂੰਮਾਨ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਪੰਚਾਇਤ ਹੋਈ। ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਹੋਈ ਕਿ ਇੰਨੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸ ਨੇ ਕੀ ਗੁਆਇਆ ਅਤੇ ਦੋਵੇਂ ਧਿਰਾਂ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸਮਝ ਗਈਆਂ। ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਜੱਫੀ ਪਾ ਕੇ ਝਗੜਾ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਕੇ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਵੀ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈ।"
ਪੈਰ ਛੂਹਣ ਨਾਲ ਦੋ ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈ
ਬਿਲਕੁਲ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਹਾਲ ਪਿੰਡ ਦੇ ਰਾਣਾ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ, ਘਰੇਲੂ ਝਗੜੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਦੋ ਭਰਾ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਉਲਝ ਗਏ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਝਗੜਾ ਵੱਧ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਮਾਮਲਾ ਪੁਲਿਸ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਪੁਲੀਸ ਵੀ ਆਪਸੀ ਸਮਝੌਤੇ ਰਾਹੀਂ ਝਗੜੇ ਸੁਲਝਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਐਸਡੀਓਪੀ ਸੰਤੋਸ਼ ਪਟੇਲ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਸਮਝਾਇਆ। ਸਾਰੇ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਕੇ ਹਨੂੰਮਾਨ ਮੰਦਿਰ ਪਹੁੰਚੇ, ਜਿੱਥੇ ਸੱਚ ਅਤੇ ਝੂਠ ਦੀ ਪਰਖ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਉੱਥੇ ਰੱਬ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਝੂਠ ਨਹੀਂ ਬੋਲ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਦੋਵੇਂ ਭਰਾਵਾਂ ਨੇ ਝਗੜਾ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਨੇ ਵੱਡੇ ਦੇ ਪੈਰ ਛੂਹ ਕੇ ਸਹਿਮਤੀ ਪ੍ਰਗਟਾਈ।
ਲੋਕ ਰੱਬ ਅੱਗੇ ਝੂਠ ਬੋਲਣ ਤੋਂ ਡਰਦੇ
ਬੇਹਟ ਦੇ ਐਸਡੀਓਪੀ ਸੰਤੋਸ਼ ਪਟੇਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ "ਹਸਤੀਨਾਪੁਰ ਥਾਣਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬੋਹੜ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦਾ ਮੰਦਰ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਇੰਚਾਰਜ ਅਤੇ ਸਟਾਫ ਨੇ ਕਈ ਪੁਰਾਣੇ ਝਗੜਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਮੰਦਰ 'ਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਭਗਵਾਨ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੰਦਰ 'ਚ ਬੈਠ ਕੇ ਬੇਇਨਸਾਫੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਗ਼ਲਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਸੱਚ ਬੋਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਸੱਚ ਬੋਲਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਪੁਲਿਸ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਬਹਿ ਕੇ ਝਗੜਾ ਸੁਲਝਾਉਣ ਲਈ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਵਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਮਾਮਲਾ ਸੁਲਝ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਾਜੀਨਾਮਾ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਧਿਰਾਂ ਗਲੇ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਛੂਹ ਵੀ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਰੱਬ ਨੂੰ ਗਵਾਹ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਉਹ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਵੀ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦਾ ਝਗੜਾ ਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੁੰ ਖਾਂਦੇ ਹਨ।"
ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੰਗ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਮੰਦਿਰ ਦਾ ਨਾਂਅ
ਅਜਿਹੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਵਧਦਾ ਗਿਆ। ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਸਮਝੌਤਾ ਦਾ ਹਨੂੰਮਾਨ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ। ਕਰੀਬ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ’ਤੇ ਇੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਦਾ ਬੋਰਡ ਵੀ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਐਸਡੀਓਪੀ ਪਟੇਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ, "ਇਸ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਵੱਡੇ ਝਗੜੇ ਸੁਲਝਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਗੁਰਜਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚਾਲੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਝਗੜਾ ਹੋਇਆ, 65 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਵੀ ਹੋਇਆ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਤਰ੍ਹਾਂ-ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਵਾਦ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਇਸ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।"
ਲੋਕ ਸਮਝੌਤੇ ਲਈ ਦੂਜੇ ਥਾਣਿਆਂ ਨਾਲ ਵੀ ਸੰਪਰਕ
ਐਸਡੀਓਪੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਲੋਕ ਵੀ ਇੱਥੇ ਵਸਣ ਲਈ ਆਉਣ ਲਈ ਪਹਿਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਸ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਕੋਈ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦੇ ਇਨਸਾਫ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਉਹ ਇਨਸਾਫ਼ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੋਰ ਕੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਪੁਲਿਸ ਵੀ ਕਰਦੀ ਮਦਦ
ਐਸਡੀਓਪੀ ਪਟੇਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, ''ਜੇ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਹੋਰ ਕੀ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਝਗੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਲੋਕ ਪੁਲਿਸ ਕੋਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਪੁਲਿਸ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਝਗੜਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਜੋ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਗੱਲ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਜੋੜਨ ਨਾਲ ਧਾਗੇ ਵੀ ਸੁਲਝ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਲਝਣ ਨਾਲ ਲੋਕ ਉਲਝ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਰਿਸ਼ਤੇ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਹੱਲ ਨਾ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤਾਂ ਇਹ ਰਿਸ਼ਤੇ ਟੁੱਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।"
