ETV Bharat / sukhibhava

Meditation ସହ ହୃଦୟକୁ ରଖନ୍ତୁ ସୁସ୍ଥ - ମେଡିଟେସନ ଉପକାରିତା

ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ଧ୍ୟାନ ବା ମେଡିଟେସର ମସ୍ତିସ୍କର ଚାପକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ସହ ରକ୍ତଚାପ ଏବଂ ହୃଦସ୍ପନ୍ଦନକୁ ହ୍ରାସ କରିଥାଏ, ଯାହା ଦ୍ବାରା ହୃଦୟର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ସକରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପଡିଥାଏ । ମାତ୍ର ଧ୍ୟାନ ବା ମେଡିଟେସନ(Meditation) ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଏତେ ସହଜ ହୋଇନଥାଏ । କିପରି ମେଡିଟେସନ କରିବେ ଜାଣିବା ପାଇଁ ପଢନ୍ତୁ ଏହି ରିପୋର୍ଟ ।

Meditation ସହ ହୃଦୟକୁ ସୁସ୍ଥ ରଖନ୍ତୁ
Meditation ସହ ହୃଦୟକୁ ସୁସ୍ଥ ରଖନ୍ତୁ
author img

By

Published : Sep 23, 2022, 3:52 PM IST

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଧ୍ୟାନ ଅଭ୍ୟାସ ମନକୁ ଅଧିକ ଆରାମ ଦେଇପାରେ । ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ଧ୍ୟାନ ବା ମେଡିଟେସର ମସ୍ତିସ୍କର ଚାପକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ସହ ରକ୍ତଚାପ ଏବଂ ହୃଦସ୍ପନ୍ଦନକୁ ହ୍ରାସ କରିଥାଏ, ଯାହା ଦ୍ବାରା ହୃଦୟର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ସକରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପଡିଥାଏ । ମାଇଣ୍ଡଫୁଲନେସ ଏବଂ ମେଡିଟେସନ(Meditation) ହୃଦୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସହିତ ସାମଗ୍ରିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ଲାଭଦାୟକ ହୋଇପାରେ ।

ମାନସିକ ଚାପ ହାଇପୋଥାଲାମିକ୍-ପିଟୁଇଟା-ଆଡ୍ରେନାଲ୍ ଅକ୍ଷ ଏବଂ ସିମ୍ପେଥାଟିକ ସ୍ନାୟୁ ପ୍ରଣାଳୀର ସିଷ୍ଟମକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ । ଏହା କ୍ଷତିକାରକ ହରମୋନ୍ କର୍ଟିସୋଲ୍, ଆଡ୍ରେନାଲିନ୍ ଏବଂ ନୋରଡ୍ରେନାଲିନ୍ ନିର୍ଗତ କରିଥାଏ । ଏହି କ୍ଷତିକାରକ ହରମୋନ୍ ହୃଦସ୍ପନ୍ଦନକୁ ଦ୍ରୁତ କରିବା ସହ ହୃଦ୍‌ରୋଗ ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ ଏବଂ ଧମନୀକୁ ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ କରିଥାଏ ।

ଧ୍ୟାନ ମନ ଏବଂ ଶରୀରରେ ଗଭୀର ଆରାମ ପ୍ରଦାନ କରେ, ଚାପ କମାଇଥାଏ ଏବଂ ମନକୁ ସ୍ଥିର କରିଥାଏ । ତେଣୁ ମାନସିକ ଶାନ୍ତି ପାଇଁ ଧ୍ୟାନର ଆବଶ୍ୟକତା ନିହାତି ଭାବେ ରହିଛି । କେମିତି ନିୟମିତ ଧ୍ୟାନ ଅଭ୍ୟାସ କରିବେ ସେନେଇ ନିମ୍ନରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି...
ଧ୍ୟାନକୁ ଏକ ଅଭ୍ୟାସ କିପରି କରିବେ ?

ଥରେ ଲୋକମାନେ ଅଭ୍ୟାସର ମୌଳିକତା ବୁଝିଗଲେ, ପରବର୍ତ୍ତୀ ଆହ୍ବାନ ଏହାକୁ ଏକ ଅଭ୍ୟାସରେ ପରିଣତ କରେ । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜୀବନଶୈଳୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପରି, ଧ୍ୟାନକୁ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବା ଏବଂ ଏହାକୁ ଏକ ନିତ୍ୟକର୍ମରେ ପରିଣତ କରିବା ପାଇଁ ସମୟ ଲାଗିଥାଏ । ଏହାକୁ ସହଜ କରିବା ପାଇଁ ନିମ୍ନରେ କେତେକ ଟିପ୍ସ ଦିଆଯାଇଛି...

  • ଫୋନରେ ଦୈନିକ ଆଲାରମ୍ ସେଟ୍ କରନ୍ତୁ
  • ପ୍ରତିଦିନ କିଛି କିଛି ଧ୍ୟାନ ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଧ୍ଯାନର ଅବଧିକୁ ଧିରେ ଧିରେ ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ
  • ହୃଦୟର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଧ୍ୟାନ ଦିଅନ୍ତୁ
  • ଏକ ସ୍ଥାନରେ ଆରାମ ହେବା ଭଳି ବସନ୍ତୁ ଏବଂ ଆଖି ବନ୍ଦ କରନ୍ତୁ
  • ବାହ୍ୟ ସମସ୍ୟା ଓ ଟେନ୍‌ସନ୍‌କୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ଭୁଲିଯାଆନ୍ତୁ

ଧ୍ୟାନ କାହିଁକି ହୃଦୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ଉପଯୋଗୀ ହୋଇପାରେ ?

ଅନେକ ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ଧ୍ୟାନ ଚାପ ସ୍ତରକୁ କମ୍ କରିପାରେ, କର୍ଟିସୋଲ୍ ସ୍ତରକୁ ହ୍ରାସ କରିପାରେ ଏବଂ ହୃଦୟର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିପାରେ । ଧ୍ୟାନ ଶରୀରର ବିଶ୍ରାମ ଏବଂ ହଜମ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସକ୍ରିୟ କରିପାରିବ । ଦୈନିକ ଧ୍ୟାନ ଅଭ୍ୟାସ ସହିତ, ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ହୃଦସ୍ପନ୍ଦନ ଏବଂ ରକ୍ତଚାପକୁ ହ୍ରାସ କରିପାରିବେ, ଯାହା ଫଳରେ ହୃଦଘାତ ଆଶଙ୍କା ହ୍ରାସ ପାଇପାରେ ।

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଧ୍ୟାନ ଅଭ୍ୟାସ ମନକୁ ଅଧିକ ଆରାମ ଦେଇପାରେ । ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ଧ୍ୟାନ ବା ମେଡିଟେସର ମସ୍ତିସ୍କର ଚାପକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ସହ ରକ୍ତଚାପ ଏବଂ ହୃଦସ୍ପନ୍ଦନକୁ ହ୍ରାସ କରିଥାଏ, ଯାହା ଦ୍ବାରା ହୃଦୟର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ସକରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପଡିଥାଏ । ମାଇଣ୍ଡଫୁଲନେସ ଏବଂ ମେଡିଟେସନ(Meditation) ହୃଦୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସହିତ ସାମଗ୍ରିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ଲାଭଦାୟକ ହୋଇପାରେ ।

ମାନସିକ ଚାପ ହାଇପୋଥାଲାମିକ୍-ପିଟୁଇଟା-ଆଡ୍ରେନାଲ୍ ଅକ୍ଷ ଏବଂ ସିମ୍ପେଥାଟିକ ସ୍ନାୟୁ ପ୍ରଣାଳୀର ସିଷ୍ଟମକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ । ଏହା କ୍ଷତିକାରକ ହରମୋନ୍ କର୍ଟିସୋଲ୍, ଆଡ୍ରେନାଲିନ୍ ଏବଂ ନୋରଡ୍ରେନାଲିନ୍ ନିର୍ଗତ କରିଥାଏ । ଏହି କ୍ଷତିକାରକ ହରମୋନ୍ ହୃଦସ୍ପନ୍ଦନକୁ ଦ୍ରୁତ କରିବା ସହ ହୃଦ୍‌ରୋଗ ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ ଏବଂ ଧମନୀକୁ ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ କରିଥାଏ ।

ଧ୍ୟାନ ମନ ଏବଂ ଶରୀରରେ ଗଭୀର ଆରାମ ପ୍ରଦାନ କରେ, ଚାପ କମାଇଥାଏ ଏବଂ ମନକୁ ସ୍ଥିର କରିଥାଏ । ତେଣୁ ମାନସିକ ଶାନ୍ତି ପାଇଁ ଧ୍ୟାନର ଆବଶ୍ୟକତା ନିହାତି ଭାବେ ରହିଛି । କେମିତି ନିୟମିତ ଧ୍ୟାନ ଅଭ୍ୟାସ କରିବେ ସେନେଇ ନିମ୍ନରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି...
ଧ୍ୟାନକୁ ଏକ ଅଭ୍ୟାସ କିପରି କରିବେ ?

ଥରେ ଲୋକମାନେ ଅଭ୍ୟାସର ମୌଳିକତା ବୁଝିଗଲେ, ପରବର୍ତ୍ତୀ ଆହ୍ବାନ ଏହାକୁ ଏକ ଅଭ୍ୟାସରେ ପରିଣତ କରେ । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜୀବନଶୈଳୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପରି, ଧ୍ୟାନକୁ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବା ଏବଂ ଏହାକୁ ଏକ ନିତ୍ୟକର୍ମରେ ପରିଣତ କରିବା ପାଇଁ ସମୟ ଲାଗିଥାଏ । ଏହାକୁ ସହଜ କରିବା ପାଇଁ ନିମ୍ନରେ କେତେକ ଟିପ୍ସ ଦିଆଯାଇଛି...

  • ଫୋନରେ ଦୈନିକ ଆଲାରମ୍ ସେଟ୍ କରନ୍ତୁ
  • ପ୍ରତିଦିନ କିଛି କିଛି ଧ୍ୟାନ ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଧ୍ଯାନର ଅବଧିକୁ ଧିରେ ଧିରେ ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ
  • ହୃଦୟର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଧ୍ୟାନ ଦିଅନ୍ତୁ
  • ଏକ ସ୍ଥାନରେ ଆରାମ ହେବା ଭଳି ବସନ୍ତୁ ଏବଂ ଆଖି ବନ୍ଦ କରନ୍ତୁ
  • ବାହ୍ୟ ସମସ୍ୟା ଓ ଟେନ୍‌ସନ୍‌କୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ଭୁଲିଯାଆନ୍ତୁ

ଧ୍ୟାନ କାହିଁକି ହୃଦୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ଉପଯୋଗୀ ହୋଇପାରେ ?

ଅନେକ ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ଧ୍ୟାନ ଚାପ ସ୍ତରକୁ କମ୍ କରିପାରେ, କର୍ଟିସୋଲ୍ ସ୍ତରକୁ ହ୍ରାସ କରିପାରେ ଏବଂ ହୃଦୟର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିପାରେ । ଧ୍ୟାନ ଶରୀରର ବିଶ୍ରାମ ଏବଂ ହଜମ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସକ୍ରିୟ କରିପାରିବ । ଦୈନିକ ଧ୍ୟାନ ଅଭ୍ୟାସ ସହିତ, ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ହୃଦସ୍ପନ୍ଦନ ଏବଂ ରକ୍ତଚାପକୁ ହ୍ରାସ କରିପାରିବେ, ଯାହା ଫଳରେ ହୃଦଘାତ ଆଶଙ୍କା ହ୍ରାସ ପାଇପାରେ ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.