ଛୁଆକୁ ସ୍ତନ୍ୟପାନ କରାଇବା ପାଇଁ ଏକାଧିକ ଆହ୍ବାନ ରହିଥାଏ । ବିଶେଷକରି ପ୍ରସବ ପରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ମା’ମାନଙ୍କୁ ଆହ୍ବାନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡିଥାଏ । ଅନେକ ସମୟରେ ମା’ କ୍ଷୀର ଛୁଆମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଭଲ ହୋଇ ନ ପାରେ । ମା’ ଯଦି ଅସୁସ୍ଥ ଥାଆନ୍ତି ବା ସେମାନେ କୌଣସି ରୋଗରେ ସଂକ୍ରମିତ ହୋଇଥାନ୍ତି, ତାହା ହେଲେ ତାର କ୍ଷୀର ବି ସଂକ୍ରମିତ ହେବା ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ । ତେବେ ଖରାପ ମା’ କ୍ଷୀର ପାଇଁ ଆହୁରି ଅନେକ କାରଣ ରହିଛି ବୋଲି ଆୟୁର୍ବେଦିକ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଡ଼ଃ ଶ୍ରୀକାନ୍ତବାବୁ ପେରେଗୁ କହିଛନ୍ତି । ହାଇଦ୍ରାବାଦସ୍ଥିତ ଡ଼ଃ ବି.ଆର୍.କେ.ଆର୍ ସରକାରୀ ଆୟୁର୍ବେଦିକ କଲେଜର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଥିବା ଶ୍ରୀକାନ୍ତବାବୁ ପେରେଗୁଙ୍କ ମତରେ ମା’ର ଖାଦ୍ୟ,ଦୁବ ର୍ଳ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ, ପ୍ରଦୂଷିତ ଖାଦ୍ୟ ସ୍ତନ କ୍ଷୀରକୁ ଦୂଷିତ ହୋଇଥାଏ ।
କିପରି ପରୀକ୍ଷା କରିବେ ?
ମା’ କ୍ଷୀରରେ ପ୍ରାକୃତିକ ସୁଗନ୍ଧ ରହିଛି କି ନାହିଁ ତାହା ପରୀକ୍ଷା କଲେ ଜାଣିହେବ ।
- ଏକ ପାଣି କପ୍ରେ କିଛି ମା’ କ୍ଷୀର ଢାଳନ୍ତୁ ।
- ଯଦି ପାଣିରେ ଏହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମିଳେଇ ଯାଏ, ତାହା ହେଲେ ଏହା ଛୁଆ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ।
- ଯଦି ଏହା ଭଲ ଭାବେ ପାଣିରେ ନ ମିଶି କପ୍ ତଳେ ରହିଯାଏ, ତାହା ହେଲେ ସେହି କ୍ଷୀର ଛୁଆକୁ ଦେବା ଅନୁଚିତ । ଯଦି କ୍ଷୀର ବହଳ ଲାଗିବା ସହ ଦୁର୍ଗନ୍ଧ ହୁଏ ଓ ଅଠାଳିଆ ସାମଗ୍ରୀ ଥାଏ, ତାହା ହେଲେ ସେହି କ୍ଷୀର ଛୁଆ ପାଇଁ ଅନୁପଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ । ଉପଯୋଗୀ ଆୟୁର୍ବେଦିକ ଚେରମୂଳି ଆୟୁର୍ବେଦରେ କିଛି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଚେରମୂଳି ଔଷଧୀ ରହିଛି, ଯାହା ଦ୍ବାରା କି ମା’ କ୍ଷୀର ଉନ୍ନତ ଓ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟକର ରହିପାରିବ ।
ସ୍ତନ କ୍ଷୀରରେ ଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଦୋଷ (କୁପ୍ରଭାବ) ଦୂର କରିପାରିବ ଏସବୁ ଚେରମୂଳି ଔଷଧୀ ।
୧. ସତାବରୀ: ଏହା ସ୍ତନ କ୍ଷୀରର ଗୁଣାତ୍ମକ ମାନ ଓ ପରିମାଣ ବଢାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
୨. ପଥା: ସ୍ତନ ଓ ସ୍ତନ କ୍ଷୀର ସମ୍ପର୍କିତ ବିଭିନ୍ନ ରୋଗ ଦୂର କରେ ପଥା । ଏହା କ୍ଷୀରକୁ ସ୍ବଚ୍ଛ କରିଥାଏ । ବିଭିନ୍ନ ଦୋଷ ଦୂର କରେ ।
୩. ଅଦା: ଅଦା ହଜମ କ୍ରିୟାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ । ମାଆ କ୍ଷୀରରୁ ବହଳତା ଦୂର କରେ ।
୪. ସୁରାଦାରୁ: ଏହା ମା’ କ୍ଷୀରରୁ ଦୂଷିତ ପଦାର୍ଥ ଦୂର କରି ସ୍ବଚ୍ଛ ରଖେ ।
୫. ମୁସ୍ତା: ମା’ କ୍ଷୀରରୁ ପିତ୍ତ ଦୋଷ ଦୂର କରେ । କ୍ଷୀର ସ୍ବଚ୍ଛ ଓ ପରିଷ୍କାର କରେ ମୁସ୍ତା ।
୬. ମୁର୍ଭା: ଏହା ମା’ କ୍ଷୀରର ମୁକ୍ତ ପ୍ରବାହ ନିଶ୍ଚିତ କରିଥାଏ । ସମସ୍ତ ମାଇକ୍ରୋବ୍ଲକ୍ ହଟାଇଥାଏ । ମା’ କ୍ଷୀରର ଗୁଣବତ୍ତା ବଢାଇଥାଏ ମୁସ୍ତା ।
୭. ଗିଲୟ ବା ଗୁଡୁଚି: ଏହା ମାଆ କ୍ଷୀରରେ ଥିବା ପ୍ରତିରୋଧକ ଉପାଦାନଗୁଡିକୁ ବଳିଷ୍ଠ କରିଥାଏ । ଫଳରେ ଛୁଆମାନେ କିଛି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ରୋଗରୁ ରକ୍ଷା ପାଇଥାନ୍ତି ।
୮. କୁତଜା: ଏହି ଚେରମୂଳି ଔଷଧ ମାଆ କ୍ଷୀରରୁ ପ୍ରୋଟୋଜୋଆଲ ସଂକ୍ରମଣ ଦୂର କରିଥାଏ । ଫଳରେ ମା’ କ୍ଷୀର ଛୁଆ ପାଇଁ ହଜମ କରିବା ସହଜ ହୋଇଥାଏ ।
୯. କୀରଟତିକ୍ତା: ଉଭୟ ମା’ ଓ ଛୁଆର ସାଧାରଣ ଜ୍ବର ଦୂର ପାଇଁ ଏହା ବହୁଳ ପରିମାଣରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ସଂକ୍ରମିତ ଜ୍ୱର ଓ ମ୍ୟାଲେରିଆ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ଏହା ଉପ ଯୋଗୀ ହୋଇଥାଏ ।
୧୦. କୌତୁକରୋହିଣୀ: ଏହା ହେଉଛି ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଆଣ୍ଟିଭାଇରାଲ ଔଷଧ । ବିଶେଷ କରି ହେପାଟାଇଟିସ ବି ପାଇଁ ଏହା ସହାୟକ ହୁଏ । ସ୍ତନରେ ମିଲ୍କ ଲମ୍ପ୍ସ ଗଠନ ହେଲେ ଏହା ହଟାଇଥାଏ । କ୍ଷୀର ପ୍ରବାହରେ ଏହା ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।
୧୧. ସରିଭା: ସରିଭା କ୍ଷୀରକୁ ଭଲ ଫ୍ଲେଭର ଦେବାରେ ସହାୟକ ହୁଏ । ଫଳରେ ଛୁଆ ଏହା ସହଜରେ ହଜମ କରିପାରେ ।
୧୨. ଜୀବନ୍ତି: ପତ୍ରଳିଆ ପନିପରିବାର ଏକ କିସମ ହେଲା ଜୀବନ୍ତି । ଏହା ଖାଇଲେ ମା’ କ୍ଷୀରର ଗୁଣାତ୍ମକ ମାନ ବଢିଥାଏ ।
ଉପରୋକ୍ତ ଚେରମୂଳି ଔଷଧ ସବୁ ଛୁଆର ସଠିକ ଓ ନୀରୋଗ ସ୍ତନ୍ୟପାନରେ ସହାୟକ ହୁଏ । ତେଣୁ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ସହ ପରାମର୍ଶ କରି ଉପଯୁକ୍ତ ପରିମାଣରେ ସେବନ କରିବା ଉଚିତ ।
