ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଆସନ୍ତା ମାସ ପହିଲାରେ ଆସିବାକୁ ଯାଉଛି 2023-24 ବର୍ଷ ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ବଜେଟ୍ । କେନ୍ଦ୍ର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ମଳା ସୀତାରମଣ ବଜେଟ୍ର ଉପସ୍ଥାପନ କରିବେ । ଏହା ମୋଦି ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱିତୀୟ ପାଳିର ପଞ୍ଚମ ବଜେଟ୍ ହେବ । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ସମସ୍ତ କ୍ଷେତ୍ର ବଜେଟରୁ କିଛି ବିଶେଷ ଆଶା ରଖିବେ । ଏହି କ୍ରମରେ ଭାରତର ମହାକାଶ ଶିଳ୍ପ, ଟିକସ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦାବି କରିବା ସହ ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ଯୋଜନା କରିଛି ।
ସ୍ପେସ୍ ଇଣ୍ଡଷ୍ଟ୍ରିଜ୍ର ବେଙ୍ଗାଲୁରୁ ଭିତ୍ତିକ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ 'ପିକ୍ସେଲ୍'ର ସିଇଓ ଅୱେସ୍ ଅହମ୍ମଦ କହିଛନ୍ତି ଯେ, 2023-24 ବଜେଟରେ, ଆମେ ସ୍ଥାନୀୟ ଉତ୍ପାଦନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ କରିବା ପାଇଁ ସ୍ପେସ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ପାଇଁ ସ୍ପେସ୍ ଆଧାରିତ ଉତ୍ପାଦନ ସହ ଜଡିତ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ(Production Linked Incentive Scheme, PLI) ଯୋଜନା ଅନୁରୋଧ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛୁ । ପିକ୍ସେଲ ଗତ ବର୍ଷ ସ୍ପେସେକ୍ସର ଫାଲକନ୍-9 ରକେଟ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଏକ ବ୍ୟବସାୟିକ ଉପଗ୍ରହ 'ଶକୁନ୍ତଳା' ଉତକ୍ଷେପଣ କରିଥିଲା ଏବଂ ଏହା କରିବାରେ ପ୍ରଥମ ଭାରତୀୟ କମ୍ପାନୀ ହୋଇଥିଲା । ଏହାପରେ ସେ ଭାରତୀୟ ମହାକାଶ ଗବେଷଣା ସଂଗଠନ(ISRO)ର PSLV ରକେଟ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଆଉ ଏକ ସମାନ ଉପଗ୍ରହ 'ଆନନ୍ଦ' ଉତକ୍ଷେପଣ କରିଥିଲେ । ବର୍ତ୍ତମାନ ସେ ଶୀଘ୍ର ପୃଥିବୀ ଉପଗ୍ରହର ଏକ ସମୂହ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାକୁ ଯୋଜନା କରିଛନ୍ତି ।
ଧ୍ରୁବ୍ ସ୍ପେସ୍ର ରଣନୀତି ଏବଂ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ପ୍ରୋଜେକ୍ଟର ମୁଖ୍ୟ କ୍ରାନ୍ତି ଚାନ୍ଦ କହିଛନ୍ତି ଯେ, କେନ୍ଦ୍ର ବଜେଟ୍ 2023-24ରେ ନୂତନ ଭିତ୍ତିଭୂମି ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ଭିଜିବିଲିଟି ଗ୍ୟାପ୍ ଫଣ୍ଡ୍(VGF) ଭାବରେ 100 କୋଟି ଟଙ୍କା ଅନୁଦାନ ପାଇଁ ଅନୁରୋଧ କରାଯିବ । ହାଇଦ୍ରାବାଦ ଭିତ୍ତିକ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ 'ଧ୍ରୁବ୍ସ୍ପେସ୍' ମଧ୍ୟ ନଭେମ୍ବରରେ PSLV ରକେଟ୍ ବ୍ୟବହାର କରି ଦୁଇଟି ଉପଗ୍ରହ ଉତକ୍ଷେପଣ କରିଛି ଏବଂ ଗୋଟିଏ ଉପଗ୍ରହ ସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଯୋଜନା କରିଛି । ନୂତନ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି କିଣିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିରକ୍ଷା(ଡିଫେନ୍ସ) ସ୍ପେସ୍ ଏଜେନ୍ସି (DSA) ପାଇଁ କ୍ରାନ୍ତି ଚାନ୍ଦ 1000 କୋଟି ଟଙ୍କା ଆବଣ୍ଟନ କରିବେ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି । ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଅନେକ ଉପଗ୍ରହ ଏବଂ ମହାକାଶ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ ପାଇଁ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ଆବଶ୍ୟକତା କରିଛି ।
ISpA(ଇଣ୍ଡିଆନ ସ୍ପେସ୍ ଆସୋସିଏସନ୍) କହିଛି ଯେ, ମହାକାଶ କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ଏକ PLI ଯୋଜନା ଦେଶରେ ଗବେଷଣା ଏବଂ ବିକାଶକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବ ଏବଂ ଏହି କ୍ଷେତ୍ର ସହିତ ଜଡିତ ସଂସ୍ଥାମାନଙ୍କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଯୋଗାଇବ । ISPA ମଧ୍ୟ ଚାହୁଁଛି, ସରକାର ଋଣ, ଅନୁଦାନ ଏବଂ ଟିକସ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ମାଧ୍ୟମରେ ସ୍ପେସ୍ ସେକ୍ଟର କମ୍ପାନୀ ଏବଂ ସଂଗଠନକୁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ । ଗତ ବର୍ଷ ISPA ଦ୍ବାରା ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, 2020ରେ ଭାରତର ମହାକାଶ ଅର୍ଥନୀତି 9.6 ବିଲିୟନ ଡଲାର ଥିଲା ଏବଂ 2025 ସୁଦ୍ଧା 12.8 ବିଲିୟନ ଡଲାରରେ ପହଞ୍ଚିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି ।
