ETV Bharat / science-and-technology

ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ କଲା ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ

author img

By

Published : Sep 13, 2020, 7:34 PM IST

Updated : Feb 16, 2021, 7:31 PM IST

ପୃଥିବୀର ଟେଲିସ୍କୋପ ଏବଂ ମହାକାଶରେ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣକାରୀଙ୍କ ଏକ ଜାହାଜ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଆଲୋକ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇ ପାରେ । ରେଡିଓ ତରଙ୍ଗଠାରୁ ଗାମା ରେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ମହାକାଶରେ ବସ୍ତୁ ଗୁଡ଼ିକର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବୁଝାମଣା ପାଇବା ପାଇଁ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନ ପାଇଁ ଏହି "ମଲ୍ଟି ୱେଭଲେନ୍ଥ" ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ । ଏହା ବିଭିନ୍ନ ମିଶନ ଏବଂ ଟେଲିସ୍କୋପ ଗୁଡିକର ଚିତ୍ର ଗୁଡ଼ିକର ଉଦାହରଣ ଦେଇଥାଏ ଯାହା ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ବିଜ୍ଞାନକୁ ଭଲ ଭାବରେ ବୁଝିବା ପାଇଁ ମିଳିତ ହୋଇଥାଏ ।

ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ
ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ

ୱାଶିଂଟନ୍: ଏହି ଚିତ୍ର ଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରତ୍ୟେକରେ ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ଅବଜରଭେଟୋରୀ ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଟେଲିସ୍କୋପରୁ ତଥ୍ୟ ରହିଛି । ଯେଉଁଥିରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ବସ୍ତୁ (ଗାଲାକ୍ସି, ସୁପରନୋଭା ଅବଶିଷ୍ଟାଂଶ, ତାରା) ଗୁଡିକ ଦେଖାଯାଏ । କିନ୍ତୁ ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଚୁମ୍ବକୀୟ ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରମର ତଥ୍ୟ ଏକତ୍ର ହେବାପରେ ସେମାନେ ଏକତ୍ର ସମ୍ଭାବନା ଦେଖାନ୍ତି ।

ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ
ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ

M82

ମେସିୟର 82 କିମ୍ବା M82, ଏକ ଗାଲାକ୍ସି ଯାହା ପୃଥିବୀ ଆଡକୁ ଥାଏ । ଏହା ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନୀ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଦୂରବୀକ୍ଷଣ ଯନ୍ତ୍ରକୁ ଏକ ଆକର୍ଷଣୀୟ ଦୃଶ୍ୟ ଦେଇଥାଏ ଯେହେତୁ ଏହି ଗ୍ୟାଲେକ୍ସି ତାରକା ଗଠନର ବିସ୍ଫୋରଣ ଘଟାଏ । ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଏକ୍ସ-ରେ (ନୀଳ ଏବଂ ଗୋଲାପୀ ପରି ଦେଖାଯାଏ) ପ୍ରାୟ 20,000 ଆଲୋକ ବର୍ଷର ଲମ୍ବା ପ୍ରବାହରେ ଗ୍ୟାସ୍ ଦେଖାଏ ଯାହା ବାରମ୍ବାର ସୁପରନୋଭା ବିସ୍ଫୋରଣ ଦ୍ବାରା ଦଶ ନିୟୁତ ଡିଗ୍ରୀରୁ ଅଧିକ ତାପମାତ୍ରାରେ ଉତ୍ତାପିତ ହୋଇଥିଲା । ନାସାର ହବଲ୍ ସ୍ପେସ୍ ଟେଲିସ୍କୋପ (ଲାଲ ଏବଂ କମଳା) ର ଅପ୍ଟିକାଲ୍ ଲାଇଟ୍ ତଥ୍ୟ ଗାଲାକ୍ସି ଦେଖାଇଥାଏ ।

ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ
ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ

ଆବେଲ୍ 2744

ଗାଲାକ୍ସି କ୍ଲଷ୍ଟର ଗୁଡ଼ିକ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ସର୍ବ ବୃହତ ବସ୍ତୁ ଯାହାକି ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ଦ୍ବାରା ଏକତ୍ରିତ ହୋଇଥାଏ । ସେଗୁଡିକରେ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣର ସୁପରହିଟ୍ ଗ୍ୟାସ୍ ଥାଏ, ଯେଉଁଥିରେ ଦଶ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଡିଗ୍ରୀ ତାପମାତ୍ରା ରହିଥାଏ । ଯାହାଦ୍ବାରା ଏକ୍ସ-ରେ ଉଜ୍ଜ୍ବଳ ଆଲୋକିତ ହୁଏ ଏବଂ ଗାଲାକ୍ସି ମଧ୍ୟରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଆଲୋକ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ପାଳନ କରାଯାଇପାରେ । ଆବେଲ୍ 2744 ଗାଲାକ୍ସି କ୍ଲଷ୍ଟରର ଏହି ପ୍ରତିଛବି ଚନ୍ଦ୍ରରୁ ଏକ୍ସ-ରେ (ଡିଫ୍ୟୁଜ୍ ନୀଳ ନିର୍ଗମନ) କୁ ହବଲ୍ (ଲାଲ, ସବୁଜ ଏବଂ ନୀଳ) ର ଅପ୍ଟିକାଲ୍ ଲାଇଟ୍ ତଥ୍ୟ ସହିତ ମିଶ୍ରଣ କରିଥାଏ ।

ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ
ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ

ସୁପରନୋଭା 1987A (SN 1987A)

ଫେବୃଆରୀ 24, 1987 ରେ ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧର ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷକମାନେ ନିକଟସ୍ଥ ଗାଲାକ୍ସିରେ ଏକ ବୃହତ୍ ମ୍ୟାଗେଲାନିକ୍ କ୍ଲାଉଡ୍ ନାମକ ଏକ ନୂତନ ବସ୍ତୁ ଦେଖିଥିଲେ । ଶତାବ୍ଦୀରେ ଏହା ଏକ ଉଜ୍ଜ୍ବଳ ସୁପରନୋଭା ବିସ୍ଫୋରଣ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଥିଲା । ଏବଂ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ସୁପରନୋଭା 1987 A (SN 87A) ଭାବରେ ପରିଚିତ ହୋଇଥିଲା । ଚନ୍ଦ୍ର ତଥ୍ୟ (ନୀଳ) ସୁପରନୋଭାଙ୍କ ଶକ୍ ତରଙ୍ଗର ଅବସ୍ଥାନ ଦର୍ଶାଏ - ଏକ ସୁପରସୋନିକ୍ ବିମାନରୁ ସୋନିକ୍ ବମ୍ ପରି - ମୂଳ ବିସ୍ଫୋରଣ ବିନ୍ଦୁରୁ ଚାରି ଆଲୋକ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଆଖପାଖ ସାମଗ୍ରୀ ସହିତ କଥାବାର୍ତ୍ତା । ହବଲ୍ (କମଳା ଏବଂ ନାଲି) ର ଅପ୍ଟିକାଲ୍ ତଥ୍ୟ ମଧ୍ୟ ରିଙ୍ଗରେ ଏହି ପାରସ୍ପରିକ କ୍ରିୟା ପାଇଁ ପ୍ରମାଣ ଦେଖାଇଥାଏ ।

ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ
ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ

ଏଟା କାରିନା

ଏକ ସୁପରନୋଭା ଭାବରେ ବିସ୍ଫୋରଣ ହେବାକୁ ଆମର ମିଲ୍କି ୱେ ଗ୍ୟାଲେକ୍ସିର ପରବର୍ତ୍ତୀ ତାରକା କ’ଣ ହେବ? ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନୀମାନେ ନିଶ୍ଚିତ ନୁହଁନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଜଣେ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଏଟା କାରିନାରେ ଅଛନ୍ତି, ଏକ ଅସ୍ଥିର ପ୍ରଣାଳୀ ଯାହା ଦୁଇଟି ବୃହତ ତାରକା ଧାରଣ କରିଥାଏ ଯାହା ପରସ୍ପରକୁ ଘନିଷ୍ଠ କରିଥାଏ । ଏହି ପ୍ରତିଛବିରେ ତିନୋଟି ପ୍ରକାରର ଆଲୋକ ଅଛି: ହବଲ୍ ରୁ ଅପ୍ଟିକାଲ୍ ତଥ୍ୟ (ଧଳା ପରି ଦେଖାଯାଏ), ହବଲ୍ ରୁ ଅଲ୍ଟ୍ରାଭାୟୋଲେଟ (ସିଆନ୍) ଏବଂ ଚନ୍ଦ୍ରରୁ ଏକ୍ସ-ରେ (ବାଇଗଣୀ ନିର୍ଗତ ପରି ଦେଖାଯାଏ) । ଏହି ତାରାର ପୂର୍ବ ବିସ୍ଫୋରଣ ଦ୍ବାରା ଏହି ଦୁଇଟି ତାରାକୁ ଘେରି ରହିଥିବା ପ୍ରାୟ 2.3 ଆଲୋକ ବର୍ଷର ବ୍ୟାସ ଗରମ, ଏକ୍ସ-ରେ ନିର୍ଗତ ଗ୍ୟାସ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।

ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ
ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ

କାର୍ଟୱିଲ୍ ଗାଲାକ୍ସି

ଏହି ଗାଲାକ୍ସି ଏକ ଷଣ୍ଢର ଆଖି ସଦୃଶ । ଯାହା ଉପଯୁକ୍ତ କାରଣ ଏହାର ରୂପ ଆଂଶିକ ଏକ ଛୋଟ ଗାଲାକ୍ସି କାରଣରୁ ହୋଇଥାଏ ଯାହା ଏହି ବସ୍ତୁର ମଧ୍ୟଭାଗ ଦେଇ ଯାଇଥିଲା । ଚନ୍ଦ୍ର (ବାଇଗଣୀ) ର ଏକ୍ସ-ରେ ଗୁଡିକ କାର୍ଟୱିଲ୍ ଗାଲାକ୍ସି ଦ୍ବାରା ଆୟୋଜିତ ବିଚଳିତ ଗରମ ଗ୍ୟାସ୍ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରେ ଯାହା ଧକ୍କା ଦ୍ବାରା 150,000 ରୁ ଅଧିକ ଆଲୋକ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଟାଣି ହୋଇଯାଇଥିଲା । ହବଲ୍ (ଲାଲ, ସବୁଜ ଏବଂ ନୀଳ) ରୁ ଅପ୍ଟିକାଲ୍ ତଥ୍ୟ ଦର୍ଶାଏ ଯେ ଏହି ଧକ୍କା ହୁଏତ ତାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରେ ।

ହେଲିକ୍ସ ନବୁଲା

ଯେତେବେଳେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ପରି ଏକ ତାରା ଇନ୍ଧନ ସରିଯାଏ, ଏହା ବିସ୍ତାର ହୁଏ ଏବଂ ଏହାର ବାହ୍ୟ ସ୍ତର ଗୁଡ଼ିକ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଏ । ଏବଂ ତାପରେ ତାରାର ମୂଳ ସଂକୁଚିତ ହୁଏ । ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଏକ "ଗ୍ରହ ନବକଳେବର" ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ଏବଂ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନୀମାନେ ଆଶା କରନ୍ତି ଯେ ଆମର ସୂର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରାୟ 5 ବିଲିୟନ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ଅନୁଭବ କରିବେ । ଏହି ହେଲିକ୍ସ ନେବୁଲା ପ୍ରତିଛବି ଗୁଡ଼ିକରେ ନାସାର ସ୍ପିଟର ସ୍ପେସ୍ ଟେଲିସ୍କୋପ (ସବୁଜ ଏବଂ ନାଲି), ହବଲ୍ ( କମଳା ଏବଂ ନୀଳ) ର ଅପ୍ଟିକାଲ୍ ଆଲୋକ, ନାସାର ଗାଲାକ୍ସି ଇଭୋଲ୍ୟୁସନ ଏକ୍ସପ୍ଲୋରର (ସିଆନ୍) ର ଅଲଟ୍ରା-ବାଇଗଣି ଏବଂ ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଏକ୍ସ-ରେ (ଧଳା) ପରି ଦେଖାଯାଉଛି । ଧଳା ବଧୂ ତାରା ଯାହା ନିବୁଲାର ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ପ୍ରତିଛବିଟି ପ୍ରାୟ ଚାରି ଆଲୋକ ବର୍ଷର ହୋଇଥିବା କୁହାଯାଉଛି ।

ନାସାର ମାର୍ଶଲ ସ୍ପେସ୍ ଫ୍ଲାଇଟ୍ ସେଣ୍ଟର ଚନ୍ଦ୍ର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପରିଚାଳନା କରେ । ସ୍ମିଥସୋନିଆନ୍ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନ ଅବଜରଭେଟୋରୀର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ କେନ୍ଦ୍ର କେମ୍ବ୍ରିଜ୍ ମାସାଚୁସେଟ୍ସରୁ ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ମାସାଚୁସେଟ୍ସର ବର୍ଲିଂଟନ୍ ଠାରୁ ବିମାନ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଥାଏ ।

ୱାଶିଂଟନ୍: ଏହି ଚିତ୍ର ଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରତ୍ୟେକରେ ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ଅବଜରଭେଟୋରୀ ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଟେଲିସ୍କୋପରୁ ତଥ୍ୟ ରହିଛି । ଯେଉଁଥିରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ବସ୍ତୁ (ଗାଲାକ୍ସି, ସୁପରନୋଭା ଅବଶିଷ୍ଟାଂଶ, ତାରା) ଗୁଡିକ ଦେଖାଯାଏ । କିନ୍ତୁ ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଚୁମ୍ବକୀୟ ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରମର ତଥ୍ୟ ଏକତ୍ର ହେବାପରେ ସେମାନେ ଏକତ୍ର ସମ୍ଭାବନା ଦେଖାନ୍ତି ।

ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ
ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ

M82

ମେସିୟର 82 କିମ୍ବା M82, ଏକ ଗାଲାକ୍ସି ଯାହା ପୃଥିବୀ ଆଡକୁ ଥାଏ । ଏହା ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନୀ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଦୂରବୀକ୍ଷଣ ଯନ୍ତ୍ରକୁ ଏକ ଆକର୍ଷଣୀୟ ଦୃଶ୍ୟ ଦେଇଥାଏ ଯେହେତୁ ଏହି ଗ୍ୟାଲେକ୍ସି ତାରକା ଗଠନର ବିସ୍ଫୋରଣ ଘଟାଏ । ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଏକ୍ସ-ରେ (ନୀଳ ଏବଂ ଗୋଲାପୀ ପରି ଦେଖାଯାଏ) ପ୍ରାୟ 20,000 ଆଲୋକ ବର୍ଷର ଲମ୍ବା ପ୍ରବାହରେ ଗ୍ୟାସ୍ ଦେଖାଏ ଯାହା ବାରମ୍ବାର ସୁପରନୋଭା ବିସ୍ଫୋରଣ ଦ୍ବାରା ଦଶ ନିୟୁତ ଡିଗ୍ରୀରୁ ଅଧିକ ତାପମାତ୍ରାରେ ଉତ୍ତାପିତ ହୋଇଥିଲା । ନାସାର ହବଲ୍ ସ୍ପେସ୍ ଟେଲିସ୍କୋପ (ଲାଲ ଏବଂ କମଳା) ର ଅପ୍ଟିକାଲ୍ ଲାଇଟ୍ ତଥ୍ୟ ଗାଲାକ୍ସି ଦେଖାଇଥାଏ ।

ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ
ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ

ଆବେଲ୍ 2744

ଗାଲାକ୍ସି କ୍ଲଷ୍ଟର ଗୁଡ଼ିକ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ସର୍ବ ବୃହତ ବସ୍ତୁ ଯାହାକି ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ଦ୍ବାରା ଏକତ୍ରିତ ହୋଇଥାଏ । ସେଗୁଡିକରେ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣର ସୁପରହିଟ୍ ଗ୍ୟାସ୍ ଥାଏ, ଯେଉଁଥିରେ ଦଶ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଡିଗ୍ରୀ ତାପମାତ୍ରା ରହିଥାଏ । ଯାହାଦ୍ବାରା ଏକ୍ସ-ରେ ଉଜ୍ଜ୍ବଳ ଆଲୋକିତ ହୁଏ ଏବଂ ଗାଲାକ୍ସି ମଧ୍ୟରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଆଲୋକ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ପାଳନ କରାଯାଇପାରେ । ଆବେଲ୍ 2744 ଗାଲାକ୍ସି କ୍ଲଷ୍ଟରର ଏହି ପ୍ରତିଛବି ଚନ୍ଦ୍ରରୁ ଏକ୍ସ-ରେ (ଡିଫ୍ୟୁଜ୍ ନୀଳ ନିର୍ଗମନ) କୁ ହବଲ୍ (ଲାଲ, ସବୁଜ ଏବଂ ନୀଳ) ର ଅପ୍ଟିକାଲ୍ ଲାଇଟ୍ ତଥ୍ୟ ସହିତ ମିଶ୍ରଣ କରିଥାଏ ।

ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ
ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ

ସୁପରନୋଭା 1987A (SN 1987A)

ଫେବୃଆରୀ 24, 1987 ରେ ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧର ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷକମାନେ ନିକଟସ୍ଥ ଗାଲାକ୍ସିରେ ଏକ ବୃହତ୍ ମ୍ୟାଗେଲାନିକ୍ କ୍ଲାଉଡ୍ ନାମକ ଏକ ନୂତନ ବସ୍ତୁ ଦେଖିଥିଲେ । ଶତାବ୍ଦୀରେ ଏହା ଏକ ଉଜ୍ଜ୍ବଳ ସୁପରନୋଭା ବିସ୍ଫୋରଣ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଥିଲା । ଏବଂ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ସୁପରନୋଭା 1987 A (SN 87A) ଭାବରେ ପରିଚିତ ହୋଇଥିଲା । ଚନ୍ଦ୍ର ତଥ୍ୟ (ନୀଳ) ସୁପରନୋଭାଙ୍କ ଶକ୍ ତରଙ୍ଗର ଅବସ୍ଥାନ ଦର୍ଶାଏ - ଏକ ସୁପରସୋନିକ୍ ବିମାନରୁ ସୋନିକ୍ ବମ୍ ପରି - ମୂଳ ବିସ୍ଫୋରଣ ବିନ୍ଦୁରୁ ଚାରି ଆଲୋକ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଆଖପାଖ ସାମଗ୍ରୀ ସହିତ କଥାବାର୍ତ୍ତା । ହବଲ୍ (କମଳା ଏବଂ ନାଲି) ର ଅପ୍ଟିକାଲ୍ ତଥ୍ୟ ମଧ୍ୟ ରିଙ୍ଗରେ ଏହି ପାରସ୍ପରିକ କ୍ରିୟା ପାଇଁ ପ୍ରମାଣ ଦେଖାଇଥାଏ ।

ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ
ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ

ଏଟା କାରିନା

ଏକ ସୁପରନୋଭା ଭାବରେ ବିସ୍ଫୋରଣ ହେବାକୁ ଆମର ମିଲ୍କି ୱେ ଗ୍ୟାଲେକ୍ସିର ପରବର୍ତ୍ତୀ ତାରକା କ’ଣ ହେବ? ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନୀମାନେ ନିଶ୍ଚିତ ନୁହଁନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଜଣେ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଏଟା କାରିନାରେ ଅଛନ୍ତି, ଏକ ଅସ୍ଥିର ପ୍ରଣାଳୀ ଯାହା ଦୁଇଟି ବୃହତ ତାରକା ଧାରଣ କରିଥାଏ ଯାହା ପରସ୍ପରକୁ ଘନିଷ୍ଠ କରିଥାଏ । ଏହି ପ୍ରତିଛବିରେ ତିନୋଟି ପ୍ରକାରର ଆଲୋକ ଅଛି: ହବଲ୍ ରୁ ଅପ୍ଟିକାଲ୍ ତଥ୍ୟ (ଧଳା ପରି ଦେଖାଯାଏ), ହବଲ୍ ରୁ ଅଲ୍ଟ୍ରାଭାୟୋଲେଟ (ସିଆନ୍) ଏବଂ ଚନ୍ଦ୍ରରୁ ଏକ୍ସ-ରେ (ବାଇଗଣୀ ନିର୍ଗତ ପରି ଦେଖାଯାଏ) । ଏହି ତାରାର ପୂର୍ବ ବିସ୍ଫୋରଣ ଦ୍ବାରା ଏହି ଦୁଇଟି ତାରାକୁ ଘେରି ରହିଥିବା ପ୍ରାୟ 2.3 ଆଲୋକ ବର୍ଷର ବ୍ୟାସ ଗରମ, ଏକ୍ସ-ରେ ନିର୍ଗତ ଗ୍ୟାସ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।

ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ
ନାସାର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋକର ଚିହ୍ନଟ

କାର୍ଟୱିଲ୍ ଗାଲାକ୍ସି

ଏହି ଗାଲାକ୍ସି ଏକ ଷଣ୍ଢର ଆଖି ସଦୃଶ । ଯାହା ଉପଯୁକ୍ତ କାରଣ ଏହାର ରୂପ ଆଂଶିକ ଏକ ଛୋଟ ଗାଲାକ୍ସି କାରଣରୁ ହୋଇଥାଏ ଯାହା ଏହି ବସ୍ତୁର ମଧ୍ୟଭାଗ ଦେଇ ଯାଇଥିଲା । ଚନ୍ଦ୍ର (ବାଇଗଣୀ) ର ଏକ୍ସ-ରେ ଗୁଡିକ କାର୍ଟୱିଲ୍ ଗାଲାକ୍ସି ଦ୍ବାରା ଆୟୋଜିତ ବିଚଳିତ ଗରମ ଗ୍ୟାସ୍ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରେ ଯାହା ଧକ୍କା ଦ୍ବାରା 150,000 ରୁ ଅଧିକ ଆଲୋକ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଟାଣି ହୋଇଯାଇଥିଲା । ହବଲ୍ (ଲାଲ, ସବୁଜ ଏବଂ ନୀଳ) ରୁ ଅପ୍ଟିକାଲ୍ ତଥ୍ୟ ଦର୍ଶାଏ ଯେ ଏହି ଧକ୍କା ହୁଏତ ତାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରେ ।

ହେଲିକ୍ସ ନବୁଲା

ଯେତେବେଳେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ପରି ଏକ ତାରା ଇନ୍ଧନ ସରିଯାଏ, ଏହା ବିସ୍ତାର ହୁଏ ଏବଂ ଏହାର ବାହ୍ୟ ସ୍ତର ଗୁଡ଼ିକ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଏ । ଏବଂ ତାପରେ ତାରାର ମୂଳ ସଂକୁଚିତ ହୁଏ । ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଏକ "ଗ୍ରହ ନବକଳେବର" ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ଏବଂ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନୀମାନେ ଆଶା କରନ୍ତି ଯେ ଆମର ସୂର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରାୟ 5 ବିଲିୟନ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ଅନୁଭବ କରିବେ । ଏହି ହେଲିକ୍ସ ନେବୁଲା ପ୍ରତିଛବି ଗୁଡ଼ିକରେ ନାସାର ସ୍ପିଟର ସ୍ପେସ୍ ଟେଲିସ୍କୋପ (ସବୁଜ ଏବଂ ନାଲି), ହବଲ୍ ( କମଳା ଏବଂ ନୀଳ) ର ଅପ୍ଟିକାଲ୍ ଆଲୋକ, ନାସାର ଗାଲାକ୍ସି ଇଭୋଲ୍ୟୁସନ ଏକ୍ସପ୍ଲୋରର (ସିଆନ୍) ର ଅଲଟ୍ରା-ବାଇଗଣି ଏବଂ ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଏକ୍ସ-ରେ (ଧଳା) ପରି ଦେଖାଯାଉଛି । ଧଳା ବଧୂ ତାରା ଯାହା ନିବୁଲାର ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ପ୍ରତିଛବିଟି ପ୍ରାୟ ଚାରି ଆଲୋକ ବର୍ଷର ହୋଇଥିବା କୁହାଯାଉଛି ।

ନାସାର ମାର୍ଶଲ ସ୍ପେସ୍ ଫ୍ଲାଇଟ୍ ସେଣ୍ଟର ଚନ୍ଦ୍ର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପରିଚାଳନା କରେ । ସ୍ମିଥସୋନିଆନ୍ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନ ଅବଜରଭେଟୋରୀର ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ୍ସ-ରେ କେନ୍ଦ୍ର କେମ୍ବ୍ରିଜ୍ ମାସାଚୁସେଟ୍ସରୁ ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ମାସାଚୁସେଟ୍ସର ବର୍ଲିଂଟନ୍ ଠାରୁ ବିମାନ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଥାଏ ।

Last Updated : Feb 16, 2021, 7:31 PM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.