ETV Bharat / science-and-technology

ସୌର ମଣ୍ଡଳରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ନିଭାଇବ ସ୍ପାରୋ: ନାସା

ସ୍ପାରୋ, ଦକ୍ଷିଣ କାର୍ଲିଫର୍ଣ୍ଣିଆର ନାସାର ଜେଟ୍ ପ୍ରପୁଲସନ୍ ଲାବୋରେଟୋରୀରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରାଯାଉଥିବା ଏକ ନୋଭେଲ ରୋବୋଟିକ୍ କନସେପ୍ଟ ଯାହା ବୃହସ୍ପତିର ଚନ୍ଦ୍ର ୟୁରୋପା ଏବଂ ଶନିଙ୍କ ଚନ୍ଦ୍ର ଏନସେଲାଡସରେ ମିଳୁଥିବା ବରଫ ଭୂମିରେ ବାଷ୍ପ ପ୍ରପୁଲସନ (ତରଳ ବରଫରୁ ଉତ୍ପାଦିତ ବାଷ୍ପ) ବ୍ୟବହାର କରିବ ।

ସୌର ମଣ୍ଡଳରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ନିଭାଇବ ସ୍ପାରୋ : ନାସା
ସୌର ମଣ୍ଡଳରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ନିଭାଇବ ସ୍ପାରୋ : ନାସା
author img

By

Published : Jun 26, 2020, 5:28 PM IST

Updated : Feb 16, 2021, 7:51 PM IST

କାର୍ଲିଫର୍ଣ୍ଣିଆ: ସ୍ପାରୋ- ଏକ ବାଷ୍ପ-ଚାଳିତ ରୋବୋଟିକ୍ କନସେପ୍ଟ, ଦିନେ ନା ଦିନେ, ସୋଲାର ସିଷ୍ଟମ ସୌର ମଣ୍ଡଳରେ ଏକ ବଡ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରିବ । ସ୍ପାରୋଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ବିପଜ୍ଜନକ ସ୍ଥାନରେ ବ୍ୟବହାର କରିହେବ ।

ଷ୍ଟିମ ଲୋକୋମୋସନଟି ପୁରୁଣା ଉପାୟ ପରି ମନେ ହୋଇଥାଇପାରେ । କିନ୍ତୁ ଏହା ସୌର ମଣ୍ଡଳରେ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ବିଜ୍ଞାନ ଜଗତ ପାଇଁ ମେକଅଭର ସାଜି ପାରେ । ଏହି ନୋଭେଲ ରୋବୋଟିକ କନସେପ୍ଟ ଅନସନ୍ଧାନ କରୁଛି ଦକ୍ଷିଣ କାର୍ଲିଫର୍ଣ୍ଣଆ ସ୍ଥିତି ଆମେରିକାର ଅନ୍ତରୀକ୍ଷ ଏଜେନ୍ସି ନାସାର ଜେଟ ପ୍ରପୁଲସନ୍ ଲାବୋରେଟୋରୀ । ଏହାକୁ ବୃହସ୍ପତିର ଚନ୍ଦ୍ର ୟୁରୋପା ଏବଂ ଶନିଙ୍କ ଚନ୍ଦ୍ର ଏନସେଲାଡସରେ ମିଳୁଥିବା ବରଫ ଭୂମିକୁ ବାଷ୍ପ କରିବ ।

ଉଭୟ ଏକ ଘନ ବରଫ ଭୂତଳ ତଳେ ଲୁଣିଆ ଜଳର ବିସ୍ତୃତ ଉପାସାଗରୀୟ ମହାସାଗର ମିଶିଥାଏ ବୋଲି ଚିନ୍ତା କରାଯାଏ । କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ଏହା ବୈଜ୍ଞାନିକ ଅଧ୍ୟୟନ ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ନିଆଯାଏ, ସେତେବେଳେ ଜାଣିବାକୁ ମିଳେ ଯେ, ପୃଷ୍ଠଗୁଡିକରେ କ୍ରାଫ୍ଟ ଓ ଯାନର ଗତିବିଦ୍ଧି ମନିଟରିଂ କରିବାରେ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜି ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।

ସେହିଠାରେ ଓସନ ୱାର୍ଲ୍ଡସ୍ ବା ସ୍ପାରୋ ପାଇଁ ଷ୍ଟିମ୍ ପ୍ରପ୍ଲେଡ୍ ଅଟୋନୋସନ ରିଟ୍ରାଇଭାଲ ରୋବୋଟ୍ ଆସିଥାଏ । ଏକ ଫୁଟବଲ୍ ବଲର ଆକାର, ରୋବଟ ଏକ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଗୋଲାକାର ଗୁମ୍ଫାରେ ଆବଦ୍ଧ ଥ୍ରଷ୍ଟର, ଆଭିଏନିକ୍ସ ଏବଂ ଯନ୍ତ୍ରର ଏକ ସିଷ୍ଟମକୁ ନେଇ ଗଠିତ ।

ପରିବେଶକୁ ପ୍ରିଷ୍ଟାଇନ ରଖିବା ପାଇଁ, ସ୍ପାରୋ ରକେଟ ଇନ୍ଧନରେ ନୁହେଁ ବରଂ ତରଳ ବରଫରୁ ଉତ୍ପାଦିତ ବାଷ୍ପ ଉପରେ ଚାଳିତ । ମୁଖ୍ୟତ କ୍ଷୁଦ୍ର ଥ୍ରଷ୍ଟ ମାଧ୍ୟମରେ ବାୟୁ ଦେଇ ଯାତ୍ରା କରିଥାଏ । ସେହି ଦୂର ବରଫ ଚନ୍ଦ୍ରରେ ମିଳୁଥିବା ନିମ୍ନ-ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ପରିବେଶରେ, ଏହାକୁ ମନ୍ଥର କରିବା ପାଇଁ କୌଣସି ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଡ୍ରାଗ୍ ହେବ ନାହିଁ, ଲ୍ୟାଣ୍ଡସ୍କେପ୍ ଉପରେ ଅନେକ ମାଇଲ ହପ ସକ୍ଷମ କରିବା ଯାହା ଅନ୍ୟ ରୋବଟଗୁଡିକ ଯିବାରେ ଅସୁବିଧା ହେବ ।

ଜେପିଏଲ ରୋବୋଟିକ୍ ତଥା ଏହି କନସେପ୍ଟର ମୁଖ୍ୟ ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀ ଗାରେଥ ମେରିଅନ୍-ଗ୍ରିଫିଥ କହିଛନ୍ତି ଯେ ’’ୟୁରୋପାରେ ଏହି ଭୂମି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜଟିଳ ଅଟେ। ପୃଥିବୀର ଉଚ୍ଚ ଅକ୍ଷାଂଶରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ବରଫର ଲମ୍ବା ବ୍ଲେଡ୍ - ଯାହା ସେମାନଙ୍କ ଟ୍ରାକରେ ଅଧିକାଂଶ ରୋବଟକୁ ଅଟକାଇବ । କିନ୍ତୁ ସ୍ପାରୋ ସମୁଦାୟ ଭୂମି ଆଗ୍ନୋଷ୍ଟିଜିମ; ଅନ୍ୟ ଏକ ଆତିଥ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଥାନ ଦେଇ ଭ୍ରମଣ କରିବାର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ୱାଧୀନତା ରଖୁଛି ।

ଏହି କନସେପ୍ଟଟି ସ୍ପାରୋ ପାଇଁ ହୋମ ବେସ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଏକ ଲ୍ୟାଣ୍ଡର ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । ସ୍ପାରୋ ତା’ପରେ ଏହାର ଇଞ୍ଜିନ ଭିତରେ ଥିବା ଜଳକୁ ଗରମ କରିବ, ଯାହା ଭୂପୃଷ୍ଠରୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ପାଇଁ ବାଷ୍ପ କରିବ । ଯେତେବେଳେ ଇନ୍ଧନରେ କମ୍ ଥାଏ, ହପିଂ ବଟ୍ ଅଧିକ ପାଇଁ ଲ୍ୟାଣ୍ଡର ନିକଟକୁ ଫେରି ଆସିବ। ପରବର୍ତ୍ତୀ ବିଶ୍ଳେଷଣ ପାଇଁ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ନମୁନା ଛାଡିବେ ।

ବୈଜ୍ଞାନିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରାଯାଇ ଅନେକ ସ୍ପାରୋକୁ ଏକତ୍ର ପଠାଯାଇପାରେ, ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନରେ ଘୁରି ବୁଲିବ । 2018 ରେ, ନାସା ଇନୋଭେଟିଭ୍ ଆଡଭାନ୍ସଡ୍ କନ୍ସେପ୍ଟସ୍ (NIAC) ପ୍ରୋଗ୍ରାମ ଦ୍ବାରା ସ୍ପାରୋକୁ ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ପାଣ୍ଠି ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା । ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଅଧ୍ୟୟନଗୁଡ଼ିକ ସାମଗ୍ରିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମତା ଅନୁସନ୍ଧାନ ଏବଂ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ପ୍ରସ୍ତୁତି ସ୍ତର (TRL) କୁ ଆଗକୁ ବଢାଇଥାଏ । ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ପୁରସ୍କାରର ଯୋଗ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତକର୍ତ୍ତାମାନେ ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଅଧ୍ୟୟନର ଅନୁସରଣ କରିପାରିବେ ।

ସ୍ପାରୋ ପାଇଁ, NIAC ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ପାଣ୍ଠି ବିଭିନ୍ନ ଜଳ ଭିତ୍ତିକ ପ୍ରୋପେଲାଣ୍ଟ ସିଷ୍ଟମର ବିକାଶ ଏବଂ ପରୀକ୍ଷଣକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥିଲା, ଯାହା ଅଧିକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଉପାୟରେ ବାଷ୍ପ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇପାରେ ।

ମେରିଅନ୍-ଗ୍ରିଫିଥ୍ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଏଥିରୁ ଏବଂ ଆନୁସଙ୍ଗିକ ପ୍ରବୃତ୍ତି ଗଣନା ପରେ ଆମେ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥିଲୁ ଯେ ଗୋଟିଏ ଲମ୍ବା ହପ୍ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ହେବ ଯାହା ଅନେକ ଛୋଟ ହୋପ ଅଟେ । NIAC ନାସାର ସ୍ପେସ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ମିଶନ୍ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟ ଦ୍ବାରା ଆର୍ଥିକ ଅନୁଦାନ ପ୍ରାପ୍ତ, ଏହା ଏଜେନ୍ସି ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ନୂତନ କ୍ରସ୍ କଟିଙ୍ଗ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଏବଂ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ ପାଇଁ ଉତ୍ତରଦାୟୀ ରହିବ ।

କାର୍ଲିଫର୍ଣ୍ଣିଆ: ସ୍ପାରୋ- ଏକ ବାଷ୍ପ-ଚାଳିତ ରୋବୋଟିକ୍ କନସେପ୍ଟ, ଦିନେ ନା ଦିନେ, ସୋଲାର ସିଷ୍ଟମ ସୌର ମଣ୍ଡଳରେ ଏକ ବଡ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରିବ । ସ୍ପାରୋଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ବିପଜ୍ଜନକ ସ୍ଥାନରେ ବ୍ୟବହାର କରିହେବ ।

ଷ୍ଟିମ ଲୋକୋମୋସନଟି ପୁରୁଣା ଉପାୟ ପରି ମନେ ହୋଇଥାଇପାରେ । କିନ୍ତୁ ଏହା ସୌର ମଣ୍ଡଳରେ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ବିଜ୍ଞାନ ଜଗତ ପାଇଁ ମେକଅଭର ସାଜି ପାରେ । ଏହି ନୋଭେଲ ରୋବୋଟିକ କନସେପ୍ଟ ଅନସନ୍ଧାନ କରୁଛି ଦକ୍ଷିଣ କାର୍ଲିଫର୍ଣ୍ଣଆ ସ୍ଥିତି ଆମେରିକାର ଅନ୍ତରୀକ୍ଷ ଏଜେନ୍ସି ନାସାର ଜେଟ ପ୍ରପୁଲସନ୍ ଲାବୋରେଟୋରୀ । ଏହାକୁ ବୃହସ୍ପତିର ଚନ୍ଦ୍ର ୟୁରୋପା ଏବଂ ଶନିଙ୍କ ଚନ୍ଦ୍ର ଏନସେଲାଡସରେ ମିଳୁଥିବା ବରଫ ଭୂମିକୁ ବାଷ୍ପ କରିବ ।

ଉଭୟ ଏକ ଘନ ବରଫ ଭୂତଳ ତଳେ ଲୁଣିଆ ଜଳର ବିସ୍ତୃତ ଉପାସାଗରୀୟ ମହାସାଗର ମିଶିଥାଏ ବୋଲି ଚିନ୍ତା କରାଯାଏ । କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ଏହା ବୈଜ୍ଞାନିକ ଅଧ୍ୟୟନ ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ନିଆଯାଏ, ସେତେବେଳେ ଜାଣିବାକୁ ମିଳେ ଯେ, ପୃଷ୍ଠଗୁଡିକରେ କ୍ରାଫ୍ଟ ଓ ଯାନର ଗତିବିଦ୍ଧି ମନିଟରିଂ କରିବାରେ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜି ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।

ସେହିଠାରେ ଓସନ ୱାର୍ଲ୍ଡସ୍ ବା ସ୍ପାରୋ ପାଇଁ ଷ୍ଟିମ୍ ପ୍ରପ୍ଲେଡ୍ ଅଟୋନୋସନ ରିଟ୍ରାଇଭାଲ ରୋବୋଟ୍ ଆସିଥାଏ । ଏକ ଫୁଟବଲ୍ ବଲର ଆକାର, ରୋବଟ ଏକ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଗୋଲାକାର ଗୁମ୍ଫାରେ ଆବଦ୍ଧ ଥ୍ରଷ୍ଟର, ଆଭିଏନିକ୍ସ ଏବଂ ଯନ୍ତ୍ରର ଏକ ସିଷ୍ଟମକୁ ନେଇ ଗଠିତ ।

ପରିବେଶକୁ ପ୍ରିଷ୍ଟାଇନ ରଖିବା ପାଇଁ, ସ୍ପାରୋ ରକେଟ ଇନ୍ଧନରେ ନୁହେଁ ବରଂ ତରଳ ବରଫରୁ ଉତ୍ପାଦିତ ବାଷ୍ପ ଉପରେ ଚାଳିତ । ମୁଖ୍ୟତ କ୍ଷୁଦ୍ର ଥ୍ରଷ୍ଟ ମାଧ୍ୟମରେ ବାୟୁ ଦେଇ ଯାତ୍ରା କରିଥାଏ । ସେହି ଦୂର ବରଫ ଚନ୍ଦ୍ରରେ ମିଳୁଥିବା ନିମ୍ନ-ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ପରିବେଶରେ, ଏହାକୁ ମନ୍ଥର କରିବା ପାଇଁ କୌଣସି ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଡ୍ରାଗ୍ ହେବ ନାହିଁ, ଲ୍ୟାଣ୍ଡସ୍କେପ୍ ଉପରେ ଅନେକ ମାଇଲ ହପ ସକ୍ଷମ କରିବା ଯାହା ଅନ୍ୟ ରୋବଟଗୁଡିକ ଯିବାରେ ଅସୁବିଧା ହେବ ।

ଜେପିଏଲ ରୋବୋଟିକ୍ ତଥା ଏହି କନସେପ୍ଟର ମୁଖ୍ୟ ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀ ଗାରେଥ ମେରିଅନ୍-ଗ୍ରିଫିଥ କହିଛନ୍ତି ଯେ ’’ୟୁରୋପାରେ ଏହି ଭୂମି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜଟିଳ ଅଟେ। ପୃଥିବୀର ଉଚ୍ଚ ଅକ୍ଷାଂଶରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ବରଫର ଲମ୍ବା ବ୍ଲେଡ୍ - ଯାହା ସେମାନଙ୍କ ଟ୍ରାକରେ ଅଧିକାଂଶ ରୋବଟକୁ ଅଟକାଇବ । କିନ୍ତୁ ସ୍ପାରୋ ସମୁଦାୟ ଭୂମି ଆଗ୍ନୋଷ୍ଟିଜିମ; ଅନ୍ୟ ଏକ ଆତିଥ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଥାନ ଦେଇ ଭ୍ରମଣ କରିବାର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ୱାଧୀନତା ରଖୁଛି ।

ଏହି କନସେପ୍ଟଟି ସ୍ପାରୋ ପାଇଁ ହୋମ ବେସ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଏକ ଲ୍ୟାଣ୍ଡର ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । ସ୍ପାରୋ ତା’ପରେ ଏହାର ଇଞ୍ଜିନ ଭିତରେ ଥିବା ଜଳକୁ ଗରମ କରିବ, ଯାହା ଭୂପୃଷ୍ଠରୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ପାଇଁ ବାଷ୍ପ କରିବ । ଯେତେବେଳେ ଇନ୍ଧନରେ କମ୍ ଥାଏ, ହପିଂ ବଟ୍ ଅଧିକ ପାଇଁ ଲ୍ୟାଣ୍ଡର ନିକଟକୁ ଫେରି ଆସିବ। ପରବର୍ତ୍ତୀ ବିଶ୍ଳେଷଣ ପାଇଁ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ନମୁନା ଛାଡିବେ ।

ବୈଜ୍ଞାନିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରାଯାଇ ଅନେକ ସ୍ପାରୋକୁ ଏକତ୍ର ପଠାଯାଇପାରେ, ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନରେ ଘୁରି ବୁଲିବ । 2018 ରେ, ନାସା ଇନୋଭେଟିଭ୍ ଆଡଭାନ୍ସଡ୍ କନ୍ସେପ୍ଟସ୍ (NIAC) ପ୍ରୋଗ୍ରାମ ଦ୍ବାରା ସ୍ପାରୋକୁ ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ପାଣ୍ଠି ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା । ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଅଧ୍ୟୟନଗୁଡ଼ିକ ସାମଗ୍ରିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମତା ଅନୁସନ୍ଧାନ ଏବଂ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ପ୍ରସ୍ତୁତି ସ୍ତର (TRL) କୁ ଆଗକୁ ବଢାଇଥାଏ । ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ପୁରସ୍କାରର ଯୋଗ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତକର୍ତ୍ତାମାନେ ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଅଧ୍ୟୟନର ଅନୁସରଣ କରିପାରିବେ ।

ସ୍ପାରୋ ପାଇଁ, NIAC ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ପାଣ୍ଠି ବିଭିନ୍ନ ଜଳ ଭିତ୍ତିକ ପ୍ରୋପେଲାଣ୍ଟ ସିଷ୍ଟମର ବିକାଶ ଏବଂ ପରୀକ୍ଷଣକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥିଲା, ଯାହା ଅଧିକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଉପାୟରେ ବାଷ୍ପ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇପାରେ ।

ମେରିଅନ୍-ଗ୍ରିଫିଥ୍ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଏଥିରୁ ଏବଂ ଆନୁସଙ୍ଗିକ ପ୍ରବୃତ୍ତି ଗଣନା ପରେ ଆମେ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥିଲୁ ଯେ ଗୋଟିଏ ଲମ୍ବା ହପ୍ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ହେବ ଯାହା ଅନେକ ଛୋଟ ହୋପ ଅଟେ । NIAC ନାସାର ସ୍ପେସ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ମିଶନ୍ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟ ଦ୍ବାରା ଆର୍ଥିକ ଅନୁଦାନ ପ୍ରାପ୍ତ, ଏହା ଏଜେନ୍ସି ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ନୂତନ କ୍ରସ୍ କଟିଙ୍ଗ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଏବଂ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ ପାଇଁ ଉତ୍ତରଦାୟୀ ରହିବ ।

Last Updated : Feb 16, 2021, 7:51 PM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.