ଚିତ୍ରକର ଓ କଳାପ୍ରେମୀ ପ୍ରତ୍ୟକଙ୍କୁ କଳା ଓ ଚିତ୍ରକଳାର ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟ ତଥା ମହତ୍ତ୍ବ ବୁଝାଇବା ପାଇଁ କେବଳ ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦ ଯଥେଷ୍ଟ । ସେ ହେଉଛି ‘ମୋନାଲିସା’ । ନିଖୁଣ କଳା ଓ ଚିତ୍ର କଳାର ନିଦର୍ଶନ ହେଉଛି ମୋନା ଲିସା । ଛୁଆଠୁ ଆରମ୍ଭ କରି ବୁଢା ସଭିଙ୍କ ପାଖରେ ପରିଚିତ ମୋନା ଲିସା ପେଣ୍ଟିଂ । ଆଜି କାଲି ସମୟରେ ବିଭିନ୍ନ ମିମ୍ସରେ ମଧ୍ୟ ଏହି କ୍ଲାସିକ ପେଣ୍ଟିଂର ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ପଛାଉ ନାହାନ୍ତି ଯୁବପିଢି । ହେଲେ ଏହା ହୁଏତ ଖୁବ କମ ଲୋକେ ଜାଣିଥିବେ କି ସମୟ ଥିଲା ଏହି ପେଣ୍ଟିଂ ପଛରେ ପାଗଳ ଥିଲେ ରାଜା ମହାରାଜା ତଥା ଚିତ୍ରକର ।
ସାଧାରଣ ଦେଖାଯାଉଥିବା ଏହି ଚିତ୍ରଟିର କାହାଣୀ କିନ୍ତୁ ବେଶ ଅସାଧାରଣ । 1503 ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଏହି ଚିତ୍ର ଆଙ୍କିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଚିତ୍ରକର ଲିଓନାର୍ଡୋ ଦା ଭିନଚି । ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କୁ ପାଗଳ କରିଥିବା ଏହି ରହସ୍ୟମୟୀ ମୋନାଲିସା ପଛର କିଛି ଅଜଣା କଥା...
- କୁହାଯାଏ କି ଏହି ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଚିତ୍ରଟି ହେଉଛି ଲିସା ଗେରାର୍ଡିନିଙ୍କର । ତାଙ୍କ ଚିତ୍ର ଆଙ୍କିବା ସମୟରେ ସ୍ବାମୀ ଫ୍ରାନ୍ସେସ୍କୋ ଡେଲ ଗିଓକୋଣ୍ଡୋ ମଧ୍ୟ ପୁରା ସମୟ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ମହଜୁଦ ରହିଥିଲେ ।
- ଏହି ଚିତ୍ରଟିକୁ ଲିଓନାର୍ଡୋ ଦା ଭିନଚି 1503 ମସିହାରେ ଆଙ୍କିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ହେଲେ 1519 ମସିହାରେ ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା । ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର କଥା କି ସେ ସମୟ ସୁଦ୍ଧା ମଧ୍ୟ ମୋନାଲିସା ଅଙ୍କନ ଶେଷ ହୋଇ ନଥିଲା । ତେଣୁ ଏହି ଚିତ୍ରକୁ ତାଙ୍କ ସହଯୋଗୀ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଶେଷ ସ୍ପର୍ଷ ଦେଇଥିଲେ ।
- ମୋନାଲିସାର ଓଠ ଆଙ୍କିବା ପାଇଁ ଲିଓନାର୍ଡୋଙ୍କୁ କେବଳ 12 ବର୍ଷ ସମୟ ଲାଗିଥିଲା ।
- ମୋନାଲିସାକୁ ମୂଳତଃ ଫ୍ରାନ୍ସର ବୋଲି ଫ୍ରାନ୍ସବାସୀ ବିଶ୍ବାସ କରନ୍ତି । ତେଣୁ ସେମାନେ ଏହାର ନାମ ମୋନ୍ନା ଲିସା ରଖିଛନ୍ତି ।
- ଫରାସୀ ରାଜା ନେପୋଲିଅନ ମୋନା ଲିସାଙ୍କ ଚିତ୍ର ପ୍ରତି ଏତେ ଅଧିକ ଆକୃଷ୍ଟ ଥିଲେ କି ସେ ଏହି ଚିତ୍ରକୁ ପ୍ରାୟ 4 ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିଜ ଶୟନ କକ୍ଷରେ ଲଗାଇ ରଖିଥିଲେ । ସେ ମୋନା ଲିସାର ସୁନ୍ଦରତା ଓ କୋମଳତା ପ୍ରତି ପାଗଳ ପ୍ରାୟ ଥିଲେ । ପରେ ପରେ ସେ ଜଣେ ଇଟାଲିଆନ ମହିଳା ଟେରେସା ଗୁଆଡାଗ୍ନିଙ୍କ ପ୍ରେମରେ ପଡିଥିଲେ । ଜାଣିଲେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେବେ କି, ଟେରେସା ଥିଲେ ଲିସା ଗେରାର୍ଡିନିଙ୍କ ବଂଶଜ ।
- ସାଧାରଣତଃ ଲୋକଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାର ରହିଛି କି ମୋନା ଲିସା ହେଉଛି ଏକ ବିରାଟକାୟ ଚିତ୍ର । କିନ୍ତୁ ଏହା ଏକ ଭ୍ରମ ମାତ୍ର । ବାସ୍ତବରେ ଏହା ହେଉଛି 30 ଇଞ୍ଚ ଲମ୍ବ ଓ 21 ଇଞ୍ଚ ପ୍ରସ୍ଥ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ଛବି । ଏହାର ଓଜନ ପ୍ରାୟ 8 କିଲୋଗ୍ରାମ ।
- ଏହି ଚିତ୍ରରେ 7ଟି ପରସ୍ତରେ ରଙ୍ଗର ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥିଲା । ଏଥିସହ କିଛି ସ୍ଥାନରେ ଏତେ ସୂକ୍ଷ୍ମ କାରିଗରୀ ହୋଇଛି କି, ଏହା ମଣିଷ କେଶଠାରୁ ବି ସୂକ୍ଷ୍ମ ଦେଖାଯାଏ ।
- ଏହି ଚିତ୍ର କାଗଜ ଉପରେ ନୁହେଁ ବରଂ କାଠ ଉପରେ ଅଙ୍କା ଯାଇଥିଲା । ସାଧାରଣତଃ ପୂର୍ବ ସମୟରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ଛବି ସବୁକୁ କାଠ ଉପରେ ନିର୍ମାଣ କରିବା ପାଇଁ ଚିତ୍ରକରମାନେ ପସନ୍ଦ କରୁଥିଲେ ।
- ମୋନା ଲିସାର ସବୁଠାରୁ ବଡ ରହସ୍ୟ ହେଉଛି ଏଥିରେ ନଥିବା ଭ୍ରୁଲତା । ଯେକୌଣସି ମଣିଷର ଭ୍ରୁଲତା ଥିବା ବେଳେ ଏତେ ବଡ ଚିତ୍ରକର ଭ୍ରୁଲତା କାହିଁକି ଆଙ୍କିନଥିଲେ ବୋଲି ଅନେକ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠିଥିଲା । ଅନେକ ଏହା ମଧ୍ୟ କୁହନ୍ତି କି ଏହା ସେ ସମୟରେ ଫ୍ୟାସନ ଥିଲା । ଅନ୍ୟପଟେ 2007 ମସିହାରେ ଅଲଟ୍ରା-ଡିଟେଲ୍ଡ ଡିଜିଟାଲ ସ୍କାନରୁ ଜଣା ପଡିଥିଲା କି ବାସ୍ତବରେ ଭିନଚି ଏହାର ଭ୍ରୁଲତା ଆଙ୍କିଥିଲେ। ହେଲେ ସମୟ ସହ ଏହା ଲିଭି ଯାଇଥିଲା ।
- ଏହି ଚିତ୍ରକଳାକୁ ପ୍ରଥମେ 1815 ମସିହାରେ ପ୍ୟାରିସର ଲୌର ସଂଗ୍ରହାଳୟରେ ସ୍ଥାନୀତ କରାଯାଇଥିଲା । ସଂଗ୍ରହାଳୟରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଚିତ୍ର କଳା ଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା ଭିଡ କେବଳ ମୋନା ଲିସା ଆଗରେ ହିଁ ଜମୁଥିଲା । ଅନେକ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ମୋନା ଲିସା ପାଇଁ ଫୁଲ, ଚକୋଲେଟ ଓ ପ୍ରେମ ପତ୍ର ନେଇ ଆସୁଥିଲେ । ତେଣୁ କୁହାଯାଏ କି ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକେ ମୋନା ଲିସାର ଅପେକ୍ଷା କରିଥିଲେ ହେଲେ ସମସ୍ତଙ୍କ ହୃଦୟ ଭାଙ୍ଗିଥିଲା ମୋନା ଲିସା ।
- 1852 ମସିହାରେ ଚିତ୍ରକର ଲ୍ୟୁକ ମାସ୍ପେରୋ ପାରିସିଆନ ହୋଟେଲର 4ର୍ଥ ମହଲାରୁ ଡେଇଁ ପ୍ରାଣ ଦେଇଥିଲେ । ସେ ଏକ ସୁଇସାଇଡ ନୋଟ ଲେଖିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ମୋନା ଲିସାଙ୍କ ପ୍ରତି ଥିବା ପ୍ରେମ ବ୍ୟକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା । ସମାନ ଭାବେ 1910 ମସିହାରେ ଜଣେ ପ୍ରଶଂସକ ମଧ୍ୟ ନିଜ ଉପରକୁ ଗୁଳି ଚଳାଇ ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରିଥିଲେ ।
- 1960 ମସିହାରେ ଏହି ଚିତ୍ରର ମୂଲ୍ୟ 100 ମିଲିୟନ ଡଲାର ଆକଳନ ହୋଇଥିବା ବେଳେ 2019 ମସିହାରେ ଏହାର ମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାୟ 700 ମିଲିୟନ ଡଲାରକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା । ତେବେ ନିୟମ ମୁତାବକ ଏହାକୁ ବିକ୍ରି କିମ୍ବା କିଣାଯାଇନପାରେ । କାରଣ ଏହା ହେଉଛି ସାର୍ବଜନୀନ ସମ୍ପତ୍ତି ।
- ଏହି କାରଣରୁ ଏହି ଚିତ୍ରକୁ ସଂଗ୍ରହାଳୟରେ ବୁଲେଟ ପ୍ରୁଫ କାଚ ମଧ୍ୟରେ ସଂରକ୍ଷଣ କରାଯାଇଛି ।
- ଏହି ଚିତ୍ରକୁ ଏକଦା ଲୌର ସଂଗ୍ରହାଳୟରୁ ଚୋରି କରାଯାଇଥିଲା । ସପ୍ତାହେ ବ୍ୟାପୀ ଏହାକୁ ଖୋଜାଯିବା ପରେ ଏହାର ଚୋରି ନେଇ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା । ପରେ ଜଣା ପଡିଥିଲା କି ସଂଗ୍ରହାଳୟରେ ଜଣେ ସଫେଇ କର୍ମଚାରୀ ହିଁ ଏହାକୁ ଚୋରି କରି ଫ୍ରାନ୍ସ ନେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ । ଚିତ୍ରଟି ମୂଳତଃ ଫ୍ରାନ୍ସର ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାକୁ ଫ୍ରାନ୍ସ ଫେରାଇ ନେବାକୁ ସେ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲେ । ଧରା ପଡିବା ପରେ ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କୁ 6 ମାସ ଜେଲ ଦଣ୍ଡ ଶୁଣାଯାଇଥିଲା । ସେପଟେ ଦେଶ ପ୍ରେମ ଯୋଗୁଁ ସମ୍ପୃକ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଫ୍ରାନ୍ସରେ କ୍ଷମା ଦିଆଯାଇଥିଲା ।
