କାବୁଲ: ଆମେରିକା ଛାଡି ସାରିଛି କାବୁଲ । କିନ୍ତୁ ଛାଡି ଦେଇ ଯାଇଛି ଶତ୍ରୁଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ଆସୁଥିବା ଆଧୁନିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର । ଯାହା ଉପରେ ପୁରା ବିଶ୍ବର ନଜର ଥାଏ । ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବରେ ଆମେରିକା ପାଖରେ ହିଁ ସବୁଠାରୁ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ଓ ଦାମୀ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ରହିଛି । ଯାହାକୁ ନେବା ପାଇଁ ତାଲିବାନ ବହୁ ପୂର୍ବରୁ ହିଁ ଲାଳାୟିତ ଥିଲା । ଆମେରିକା ଆଫଗାନ ଛାଡି ଯିବାପରେ ଛାଡି ଦେଇ ଯାଇଥିଲା ବିପୁଳ ଟ୍ୟାଙ୍କ, ଫାଇଟର ଜେଟ୍, ଗୁଳିଗୋଳା, ହେଲିକପ୍ଟର, ମେସିନ ଗନ୍ ପରି ଅନେକ ଆଧୁନିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର । ଆମେରିକା ୩୧ ଅଗଷ୍ଟରେ ଆଫଗାନ ଛାଡିବା ପରେ ସମସ୍ତ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରର ଅଧିକାରୀ ହୋଇଯାଇଥିଲେ କ୍ରୃର ତାଲିବାନ । ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଆଫଗାନ ଉପରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ତାଲିବାନର ରାଜ ।
ଆମେରିକୀୟ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରକୁ ଦେଖି ଖୁସିରେ ବିଭୋର ତାଲିବାନ । ସେମାନେ ଯେ କେତେ ପରିମାଣରେ ଖୁସି, ତାହା ସୋସିଆଲ ମିଡିଆ ପୋଷ୍ଟରୁ ହିଁ ଜଣାପଡୁଛି । ଆମେରିକୀୟ ସୈନ୍ୟମାନେ ଗଲା ମାତ୍ରେ ହିଁ ତାଲିବାନମାନେ ଗୁଳି ଫୁଟାଇ ଉତ୍ସବ ମନାଇଥିଲେ । କିଏ ଟ୍ୟାଙ୍କ ଉପରେ ଚଢି ନାଚୁଥିଲେ ତ ଆଉ କିଏ ମେସିନଗନକୁ ବାରମ୍ବାର ଦେଖି ଚାଲିଥିଲେ । କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଆମେରିକୀୟ ଯୁଦ୍ଧ ପୋଷାକ ପିନ୍ଧି, କାନ୍ଧରେ ବନ୍ଧୁକ ପକାଇ, କମାଣ୍ଡୋ shoe ପିନ୍ଧି ଭଳିକି ଭଳି ପୋଜ ଦେଇଥିଲେ ।
କିନ୍ତୁ ହାସ୍ୟାସ୍ପଦ କଥା ହେଉଛି, ଏ ସମସ୍ତ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରକୁ କିପରି ବ୍ୟବହାର କରାଯିବ, ତାହା ସେମାନଙ୍କୁ କିଞ୍ଚିତ ମାତ୍ର ଜଣା ନଥିଲା । ଏହାକୁ ହାସଲ କରିବାର ଖୁସି ଥିଲା ସତ, କିନ୍ତୁ ଶତ୍ରୁ ଉପରେ କେମିତି ଏହାକୁ ପ୍ରୟୋଗ କରିବେ, ସେଥିରୁ ବହୁ ଦୂରରେ ଥିଲେ ତାଲିବାନ । ଆମେରିକାର ଜଣେ ପ୍ରଶାସନିକ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ସୂଚନା ମୁତାବକ ଏବେ ତାଲିବାନ ପାଖରେ ଆମେରିକାର ୮୫ ବିଲିୟନ ଡଲାରର ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ରହିଛି । ଭାରତୀୟ ମୁଦ୍ରାରେ ଏହାର ମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାୟ ସାଢ଼େ ୬ ଲକ୍ଷ କୋଟି ।
ଆମେରିକା ଗଲାପରେ କାନ୍ଧାହାର ଓ କାବୁଲ ବିମାନବନ୍ଦରକୁ କବଜା କରି ନେଇଥିଲେ ତାଲିବାନ । ସେଠାରେ ଆମେରିକାର ବ୍ଲାକ ହକ୍ (BLACK HAWK) ବିମାନବନ୍ଦରକୁ ଘଣ୍ଟା ଘଣ୍ଟା ଧରି ଦେଖୁଥିଲେ । କେମିତି ବ୍ୟବହାର କରିବେ ତାହା ସେ ଜାଣି ପାରୁ ନଥିଲେ । କିଛି ସମୟ ପରେ ଏହି ଚାରି ବ୍ଲେଡ ବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ଲାକ ହକ୍ ହେଲିକପ୍ଟରରେ ବସି ରନୱେରେ ଏହାକୁ ବୁଲାଉ ଥିଲେ ତାଲିବାନ । ଏହି ଭିଡିଓ ସାରା ବିଶ୍ବକୁ ଏହି ମେସେଜ ଦିଏ ଯେ, ତାଲିବାନ ଏବେ ପୂର୍ବ ପରି ଆଉ ନାହିଁ । ଯେଉଁମାନେ ପୂର୍ବରୁ ପିକ୍ଅପ୍ ଟ୍ରକ୍ରେ Kalashnikov assault rifle ନେଇ ବୁଲୁଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପାଖରେ ଏବେ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ହେଲିକପ୍ଟର ରହିଛି ।
୧୫ ଅଗଷ୍ଟରେ କାବୁଲରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପରେ ହିଁ ତାଲିବାନକୁ ଆମେରିକୀୟ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଓ ବାହନ ସହ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । ସୋସିଆଲ ମିଡିଆରେ ଭାଇରାଲ ହୋଇଥିବା ଫଟୋରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା ଯେ, ତାଲିବାନମାନେ ଅବିକଳ ଭାବେ ଆମେରିକୀ ସୈନ୍ୟଙ୍କ ଭଳି ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିଥିଲେ । ସେନାବାହିନୀ ଭଳି ଜୋତା ପିନ୍ଧିଥିଲେ । ଆଉ ଏହି ପୋଷାକରେ ତାଙ୍କୁ ଯିଏ ବି ଦେଖିବେ, କେହି ବି କହିବେନି ଯେ, ସେ ଆମେରିକୀ ସୈନ୍ୟଙ୍କ ଠାରୁ କିଛି ପରିମାଣରେ କମ ଲାଗୁଛନ୍ତି ବୋଲି ।
ତାଲିବାନଙ୍କୁ ଦେଖିଲେ ପ୍ରଥମେ ମନକୁ ଲମ୍ବା ଦାଢି ଓ କୁର୍ତ୍ତା ପାଇଜାମା ହିଁ ଆସେ । କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଉକ୍ତ ଫଟୋ ଗୁଡିକୁ ଦେଖିଲେ ଅନୁମାନ କରିହେବ ଯେ, ନିଜର ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ପରିଚୟ ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବା ତାଲିବାନଙ୍କ ମୁହଁରେ ସେ ଆଗପରି ଲମ୍ବା ଦାଢି ଆଉ ନାହିଁ । ନା ସେ ପାରମ୍ପରିକ କୁର୍ତ୍ତା-ପାଇଜାମା ଅଛି । ଖୁବ୍ କମ୍ ତାଲିବାନୀଙ୍କୁ ଛାଡି ଦେଲେ ଆଉ ଅନ୍ୟମାନେ ସାମରିକ ପୋଷାକରେ ହିଁ ନଜର ଆସୁଛନ୍ତି । ଶରୀରରେ ଅଛି ସୈନ୍ୟ ବାହିନୀ ଭଳି ଆଧୁନିକ ପୋଷାକ । ହାତରେ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର, night vision goggles, bullet proof jacket, ଗୋଡରେ ଷ୍ଟାଇଲିସ୍ ଜୋତା ।
ଆମେରିକୀ ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ କମାଣ୍ଡର ପ୍ରମୁଖ ଜେନେରାଲ Kenneth Franklin McKenzie କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଆମେରିକୀ ସୈନିକ ୭୩ aircraft, 70 ବଖତରବନ୍ଦ ଗାଡି(ଯୁଦ୍ଧରେ ବ୍ୟବହୃତ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ଯାନ), ୨୭ ହମ୍ଭି ଯାନ(Humvee Vehicle)କୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ଅକାମୀ କରି ଦେଶ ଛାଡିଛନ୍ତି । ତାଲିବାନ ଏହାର ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବ ନାହିଁ । ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଗୁଡିକ ପାଲଟିଯାଇଛି ଖେଳନା । ତାଲିବାନ ଏହାକୁ ଖାଲି ଦେଖିବା ଛଡା ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବ ନାହିଁ । 73 ବିମାନ କେବେ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଆଉ ଉଡିପାରିବ ନାହିଁ ।
ସୋସିଆଲ ମିଡିଆରେ ଭାଇରାଲ ହୋଇଥିବା ଭିଡିଓରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା ଯେ, ଏୟାରପୋର୍ଟ ହ୍ୟାଙ୍ଗରରେ ପଶି ତାଲିବାନମାନେ ଆମେରିକୀୟ ବିମାନ ଗୁଡିକୁ ନିରୀକ୍ଷଣ କରୁଥିଲେ । ଆମେରିକା ଦେଶ ଛାଡିଲା ମାତ୍ରେ ହିଁ ତାଲିବାନ ବିମାନବନ୍ଦରକୁ ପ୍ରଥମେ ନିଜ ଅକ୍ତିଆରକୁ ନେଇ ଯାଇଥିଲା । ତାଲିବାନର ସ୍ପେଶାଲ ଫୋର୍ସ Badri-313କୁ ସେଠାରେ ନିୟୋଜିତ କରିଛି । Badri-313ର ସେନାକୁ ଦେଖିଲେ ଆମେରିକାର ଖତରନାକ ୟୁନିଟର କମାଣ୍ଡୋ ଠାରୁ କମ ଲାଗୁ ନାହାଁନ୍ତି । ଏହି ସେନାଙ୍କ ପାଖରେ ଆମେରିକାର ସବୁଠାରୁ ଘାତକ M-14 assault Rifle ଅଛି । ହେଲମେଟରେ Night vision ଡିଭାଇସ ସହ ବୁଲେଟପ୍ରୁଫ ଜ୍ୟାକେଟ (bullet proof jacket) ମଧ୍ୟ ଅଛି । ପାଦରେ ଚପଲ ବଦଳରେ combact shoe ଅଛି ।
କେଉଁ ମସିହାରେ କେତେ ପରିମାଣର ସାମରିକ ସରଞ୍ଜାମ ଦିଆଯାଇଥିଲା:
ଡିସେମ୍ବର ୨୦୧୭ରୁ ଅପ୍ରେଲ ୨୦୨୦ ମଧ୍ୟରେ ଆମେରିକା ଆଫଗାନିସ୍ତାନର ଜାତୀୟ ସେନାବାହିନୀକୁ ୩,୫୯୮ M-4 CARBINE ଦେଇଥିଲେ । ଆମେରିକା ଆଫଗାନ NATIONAL ARMYକୁ ୨୦୧୭ ଡିସେମ୍ବର-ଜୁନ୍ ୨୦୨୧ ମଧ୍ୟରେ ୩,୦୧୨ humvee ଯାନ ଦେଇଛି । ଆମେରିକା ସରକାରର ଆକାଉଣ୍ଟବିଲିଟି ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ ୨୦୦୩ରୁ ୨୦୧୬ ମଧ୍ୟରେ ଆମେରିକା ଆଫଗାନକୁ ଭାରି ମାତ୍ରାରେ ସୈନ୍ୟ ଉପକରଣ ପ୍ରଦାନ କରିଛି । ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ୩,୫୮,୫୩୦ ରାଇଫଲ, ୬୪୦୦୦ରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ ମେସିନ ଗନ, ୨୫,୩୨୭ ଗ୍ରେନେଡ ଲଞ୍ଚର ଏବଂ ୨୨,୧୭୪ Humvee ଯାନ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଆମେରିକା ୨୦୧୭ରେ ଆଫଗାନ ସେନାବାହିନୀକୁ ୨୦,୦୦୦ M-16 ରାଇଫଲ ଦେଇଥିଲା । ଆମେରିକା ୨୦୧୭-୨୦୨୧ ମଧ୍ୟରେ ଆଫଗାନ ସୁରକ୍ଷାବଳକୁ ୩.୫୯୮ M-4 ରାଇଫଲ ଓ ୩,୧୦୨ humvee ଯାନ ଦେଇଥିଲା ।
ତାଲିବାନ ପାଖରେ ବିମାନ କେତେ ଅଛି :
ଆମେରିକାର ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ପୁନଃନିର୍ମାଣର ବିଶେଷ ମହାନିରୀକ୍ଷକ(SIGAR)ର ରିପୋର୍ଟ ମୁତାବକ ଜୁନ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ଆଫଗାନ ବାୟୁସେନା ପାଖରେ ଯୁଦ୍ଧ ହେଲିକପ୍ଟର ଓ ବିମାନ ମିଶାଇ ୧୬୭ ଏୟାରକ୍ରାଫ୍ଟ ଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଏହା ସ୍ପଷ୍ଟ ନୁହେଁ ଯେ, ତାଲିବାନ ଏହି ୧୬୭ରୁ କେତେ ନିଜ ଅକ୍ତିଆରକୁ ନେଇଛି । କାନ୍ଧାର ବିମାନବନ୍ଦର ଉପରେ ତାଲିବାନ କବଜା କରିବାର ଠିକ୍ ୬ ଦିନ ପରେ ସୋସିଆଲ ମିଡିଆରେ ଏକ ଫଟୋ ଭାଇରାଲ ହୋଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଉକ୍ତ ବିମାନବନ୍ଦରର ରନୱେରେ ମାତ୍ର ୫ଟି ବିମାନ ହିଁ ଦେଖାଯାଉଛି । ଏଥିରେ ୨ଟି MI-17 ହେଲିକପ୍ଟର, ୨ଟି BLACK HAWK(UH-60) ଏବଂ ହେଲିକପ୍ଟର(UH-60) ଦେଖାଯାଇଥିଲା । ଠିକ୍ ଏହାର କିଛି ଦିନ ପରେ ୧୬ ଜୁଲାଇରେ ସାଟେଲାଇଟ୍ ଦ୍ବାରା ଉଠାଯାଇଥିବା ଫଟୋରେ ୧୬ ଏୟାରକ୍ରାଫ୍ଟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । ଏଥିରେ ୯ Black Hawk, ୨MI-17 ହେଲିକପ୍ଟର ଓ ୫ଟି FIXED WING ବିମାନ ସାମିଲ ଅଛି । ଏହାର ଅର୍ଥ ଏହିକି ଯେ, ଏଥିରୁ କିଛି ବିମାନ ଦେଶରୁ ବାହାର ଅଥବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଏୟାରବେସକୁ ନିଆଯାଇଛି । ତାଲିବାନ ହେରାତ, ଖୋସ୍ତ, କୁନ୍ଦୁଜ ଓ ମଜାର-ଏ-ସରିଫ୍ ସମେତ ଅନ୍ୟ ୯ଟି ଆଫଗାନ ଏୟାରବେସ ଉପରେ କବଜା କରିନେଇଛି । ଦେଖିବାକୁ ଗଲେ ଏହା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇନାହିଁ ଯେ, ସେମାନେ ସେଠାରୁ କେତେଟା ବିମାନ ନିଜ ଅକ୍ତିଆରକୁ ନେଇଛନ୍ତି । କାହିଁକିନା ଏହି ଏୟାରପୋର୍ଟର ସାଟେଲାଇଟ ଇମେଜ୍ ମିଳିପାରିନାହିଁ ।
ଯୁଦ୍ଧରେ ନାଟୋ ସୈନିକଙ୍କ ଭୂମିକା ଶେଷ ହେବା ପରେ ଆଫଗାନ ସେନାଙ୍କୁ ଆମେରିକା ଦେଶକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବାର ଦାୟିତ୍ବ ନ୍ୟସ୍ତ କରିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ସେ ତାଲିବାନର ମୁକାବିଲା କରିପାରି ନଥିଲା । ଏହାପରେ ଆମେରିକା ଆଫଗାନକୁ ଆହୁରି ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ଯୁଦ୍ଧାସ୍ତ୍ର ଦେଇ ଆଫଗାନର ରୂପକୁ ବଦଳାଇ ଦେଇଥିଲା ।
ନୂଆ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରର ତାଲିବାନ କଣ କରିବେ:
ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ଆମେରିକା ସୁରକ୍ଷାବଳର ପୂର୍ବ ପରାମର୍ଶଦାତା ଡ. ଜୋନାଥନ ଶ୍ରୋଡେନ କୁହନ୍ତି ଯେ, ତାଲିବାନ ପାଇଁ ଏୟାରକ୍ରାଫ୍ଟ ଧରିବା ସହଜ ହୋଇପାରେ, କିନ୍ତୁ ତାକୁ ଚଳାଇବା ବା ବ୍ୟବହାର କରିବା ବଡ କଷ୍ଟକର ହୋଇପଡିବ । ଏହାସହ ଏହାର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣା ମଧ୍ୟ ଆହୁରି କଷ୍ଟକର ହୋଇପଡିବ । ବିମାନ ହେଉକି ରାଇଫଲ ଏହାର ଯନ୍ତ୍ରପାତିକୁ ମଝିରେ ମଝିରେ ବଦଳାଇବାକୁ ପଡିଥାଏ । କୌଣସି ବି ବାୟୁସେନା ହେଉ ନା କାହିଁକି, ଏହାର ବିମାନର ଉଡାଣ କ୍ଷମତା ତାର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ କରୁଥିବା ଟିମ୍ ଉପରେ ହିଁ ନିର୍ଭର କରିଥାଏ । ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ କାମ କରିସାରିଥିବା ଆମେରିକା ବାୟୁସେନାର ଅବସରପ୍ରାପ୍ତ ଅଧିକାରୀ ଜୋଡି ବିଟୋରୀ ଏଥିରେ ସହମତ ଯେ, ତାଲିବାନ ପାଖରେ ଏହି ଏୟାରକ୍ରାଫ୍ଟକୁ ସମ୍ଭାଳିବା ପାଇଁ କୁଶଳତାର ଅଭାବ ରହିଛି ।
ଆଫଗାନିସ୍ତାନର ସଶସ୍ତ୍ର ସେନା ପାଖରେ କେତେ ଏୟାରକ୍ରାଫ୍ଟ ଥିଲା:
୧) MD-530 ହେଲିକପ୍ଟର-୪୩ଟି
୨) C-208/AC-208 ପ୍ଲେନ-୩୩ଟି
3) A-29ଲାଇଟ୍ ଆଟାକ୍ ପ୍ଲେନ୍-୨୩ଟି
4) MI-17 ହେଲିକପ୍ଟର-୩୨ଟି
5) C-130 ହରକ୍ୟୁଲସ୍-୩ଟି
ଆମେରିକା ରକ୍ଷାମନ୍ତ୍ରୀ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନର ପୂର୍ବ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଜେସନ କ୍ୟାମ୍ପବେଲ କୁହନ୍ତି ଯେ, ' ତାଲିବାନ ପୂର୍ବ ଆଫଗାନର ପାଇଲଟଙ୍କୁ ଏହି ଏୟାରକ୍ରାଫ୍ଟ ଉଡାଇବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରାଇପାରେ । ତାଲିବାନ ଉକ୍ତ ପାଇଲଟ ସହ ତାଙ୍କ ପରିବାର ବର୍ଗଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଧମକାଇ ପାରନ୍ତି । ସେଥିପାଇଁ ସେମାନେ ଅଳ୍ପ କିଛି ବିମାନ ଉଡାଇବାକୁ ସକ୍ଷମ ହୋଇପାରନ୍ତି' । ଏମିତି ବି ଶୁଣିବାକୁ ମିଳୁଛି ଯେ, ତାଲିବାନ ଋଷ ନିର୍ମିତ MI-17କୁ ଚଳାଇବା ପାଇଁ ସକ୍ଷମ ହୋଇପାରେ । କାହିଁକିନା ଏହି ଏୟାରକ୍ରାଫ୍ଟ ଦୀର୍ଘ ଦିନରୁ ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ଅଛି । ତେଣୁ ସେମାନେ ଏହାର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣା ଏବଂ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପାଇଁ ସମର୍ଥକ ଦେଶର ସାହାଯ୍ୟ ନେଇପାରିବେ ।
ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରର ଦାମ:
1) ତାଲିବାନ ପାଖରେ ବର୍ତ୍ତମାନ M113A2 Armoured personnel carrier ରହିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଗୋଟେ carrierର ଦାମ ୧୭୦,୦୦୦ ଡଲାର ।
୨) ମାଇନ୍ସରୁ ରକ୍ଷା କରୁଥିବା ଯାନ ଏବେ ତାଲିବାନ କବଜାରେ ଅଛି । ଯାହାର ଦାମ ୪୧୨,୦୦୦ ଡଲାରରୁ ୭୬୭,୦୦୦ ଡଲାର ।
୩) ତାଲିବାନ ପାଖରେ ଥିବା Humvee ଯାନର ମୂଲ୍ୟ ୧୦୪,୬୮୪ ଡଲାର ଏବଂ Utility Humvee ଯାନର ମୂଲ୍ୟ ୯୧,୪୨୯ ଡଲାର ପଡିଥାଏ ।
୪) ଗୋଟିଏ Black Hawkର ଦାମ ୨୧ ମିଲିୟନ ଡଲାର ।
୫) ୨୦ A-29 super tucano attack aircraftର ଦାମ୍ ୨୧.୩ ମିଲିୟନ ଡଲାର ।
କେତେ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଅଛି ତାଲିବାନ ପାଖରେ:
1- 22174-HUMVEE
2- 634-M1117
3- 155-MxxPro mine proof vehicle
4- 169-M113
5- 42,000- Pickup Truck & SUV
6- 64,363- Machine Gun
୭- ୮୦୦୦-Truck
8- ୧୬,୦୩୫-Night vision goggles
9- 358,530-Assault riffles
10- 126,295- Pistol
11- 176- Artillery pieces
12- ୩୩-UH-60 Black Hawk
13- ୧୬୨,୦୪୩-Radio
14- 43-MD530
(Source: SIGAR)
ତାଲିବାନଙ୍କ ନିକଟରେ ଏହି ଆଧୁନିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ରହିବା ଏକ ବଡ ବିଫଳତାକୁ ପ୍ରତିପାଦିତ କରେ । ଏହାର ଖରାପ ପ୍ରଭାବ କେବଳ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ହୋଇ ରହିବ ନାହିଁ । ବ୍ୟବହୃତ କରିପାରୁନଥିବା ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରକୁ କଳାବଜାରୀ ଜରିଆରେ ବିକ୍ରି କରାଯାଇପାରିବ । ଫଳରେ ସାରା ବିଶ୍ବରେ ବିଦ୍ରୋହୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବଢିବାରେ ଲାଗିବ । ତାଲିବାନ ବର୍ତ୍ତମାନ ନିଜର କ୍ଷମତାପୂର୍ଣ୍ଣ ଚେହେରା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଦେଖାଇବାକୁ ଚାହିଁବ । ଏବେ କେବଳ ଏତିକି ଦେଖିବାକୁ ରହିଲା କି ଆମେରିକା ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଗୁଡିକୁ ଖରାପ କରିଦେଲା ପରେ ତାଲିବାନ କି ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରୁଛି ।
ବ୍ୟୁରୋ ରିପୋର୍ଟ, ଇଟିଭି ଭାରତ