ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ଭବିଷ୍ୟତ ଯାତ୍ରୀ ଏବଂ ମାଲ ପରିବହନ ଯାନ ବିକ୍ରୟ ବିଷୟରେ ବିଶ୍ଳେଷଣ ଅନୁଯାୟୀ, 2030 ମସିହାରେ ଭାରତର ଓଜନ ବିଶିଷ୍ଟ ବୈଦୁତିକ ଯାନ ବିକ୍ରୟ ଅନୁପ୍ରବେଶ ପ୍ରାୟ 70 ପ୍ରତିଶତ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି। ଏହି ମୂଲ୍ୟ ପୂର୍ବାନୁମାନିତ ମୂଲ୍ୟ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ଏବଂ ବିଶେଷଜ୍ଞ ସାକ୍ଷାତକାର ଉପରେ ଆଧାରିତ। ଏହି ବୈଦୁତିକ ଯାନ(ଇଭି) ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଅର୍ଥର ପରିମାଣ ଯଥେଷ୍ଟ ଅଟେ । 2020 ରୁ 2030 ମଧ୍ୟରେ ଦେଶର ଇଭି ଟ୍ରାନ୍ସମିସନର ଆନୁମାନିକ ପୁଞ୍ଜି ମୂଲ୍ୟ 19.7 ଲକ୍ଷ କୋଟି (2666 ବିଲିୟନ ଡ଼ଲାର୍) ହେବ । ବାର୍ଷିକ ଇଭି ଫାଇନାନ୍ସ ବଜାରର ଆନୁମାନିକ ଆକାର 2030 ରେ 3.7 ଲକ୍ଷ କୋଟି (50 ବିଲିୟନ ଡ଼ଲାର) ହେବ ।
1990 ଦଶକରୁ ଭାରତର ଖୁଚୁରା ଯାନ ଫାଇନାନ୍ସ ଇଣ୍ଡଷ୍ଟ୍ରିର ବିକାଶ ହୋଇଛି, ଯାହା ଆଜି ଆନୁମାନିକ 4.5 ଲକ୍ଷ କୋଟି (60 ବିଲିୟନ ଡ଼ଲାର) ହେବ। ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ଅର୍ଥନୈତିକ ଉଦାରୀକରଣ ଏବଂ ଅଟୋମୋବାଇଲ ବଜାରରେ ଅଭିବୃଦ୍ଧିର ଫଳାଫଳ । ଭାରତରେ ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଗତିଶୀଳତାର ବଜାର ବଢୁଛି, ନୀତି ଦ୍ବାରା ସକ୍ଷମ,ଅର୍ଥନୀତିର ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଏବଂ ଉନ୍ନତି, ନୂତନ ବ୍ୟବସାୟ ମଡେଲ ଏବଂ ବିନିଯୋଗ ସୁଯୋଗର ଆବିର୍ଭାବ । ଭାରତର ଓଜନ ବିଶିଷ୍ଟ ହାରାହାରି ଇଭି ବିକ୍ରୟ ଅନୁପ୍ରବେଶରେ 2030 ମସିହାରେ ପ୍ରାୟ 70 ପ୍ରତିଶତ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି। 2030 ମସିହାରେ ଇଭି ପାଇଁ ଋଣ ବଜାରର ଆକାର ମଧ୍ୟ ଆକଳନ କରାଯାଇଥିଲା। 2030 ସୁଦ୍ଧା ଭାରତର ଇଭି ଟ୍ରାନ୍ସଗେସନର ଆନୁମାନିକ ପୁଞ୍ଜି ମୂଲ୍ୟ ହେଉଛି 19.7 ଲକ୍ଷ କୋଟି (266 ବିଲିୟନ ଡ଼ଲାର୍) । ସଂଗଠିତ ଇଭି ଫାଇନାନ୍ସ ବଜାରର ଆନୁମାନିକ ଆକାର ହେଉଛି 2030 ରେ 3.7 ଲକ୍ଷ କୋଟି (50 ବିଲିୟନ ଡ଼ଲାର୍) ।
ଇଭି ଯାନ ପାଇଁ ସରକାରୀ ପଦକ୍ଷେପ-
2015 ରେ ଭାରତ ସରକାର ଭାରୀ ଶିଳ୍ପ ବିଭାଗ ଏହାର ଫ୍ଲାଗସିପ୍ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, FAME ଇଣ୍ଡିଆ ସ୍କିମ୍ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା । FAME-1, 2.8 ଲକ୍ଷ ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଏବଂ ହାଇବ୍ରିଡ୍ ଯାନକୁ ସମର୍ଥନ କରିଛି, ଯାହାର ଚାହିଦା ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ପ୍ରାୟ 970 କୋଟି (130 ମିଲିୟନ ଡ଼ଲାର୍) । ପ୍ରାୟ 7 କୋଟି ଲିଟର ଇନ୍ଧନ ସଞ୍ଚୟ କରି 17.2 କୋଟି କିଲୋଗ୍ରାମ CO2 ହ୍ରାସ ପାଇଛି ।
10,000 କୋଟି (USD 1.4 ବିଲିୟନ) ସହିତ FAME-2 ଏପ୍ରିଲ୍ 2019 ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ଇଭି ଗୁଡିକର ବୃହତ ଆକାରର ଗ୍ରହଣ ଏବଂ ଭିତ୍ତିଭୂମି ଚାର୍ଜ କରିବା ଏବଂ ଏକ ଦୃଢ ଘରୋଇ ଇଭି ଇକୋସିଷ୍ଟମର ବିକାଶ ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି । FAME-2 ଅଧୀନରେ ଯୋଗ୍ୟ ଇଭିଏସ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନକାଳ ମଧ୍ୟରେ 74 ଲକ୍ଷ ଟନ୍ କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ୍ (MtCO2) ନିର୍ଗମନକୁ ସଞ୍ଚୟ କରିପାରିବେ ।
ଦିଲ୍ଲୀ ଇଭି ପଲିସି ଇ-ଅଟୋ ଏବଂ ଇ-କ୍ୟାରିଅର କିଣିବା ପାଇଁ ଋଣ ଉପରେ 5 ପ୍ରତିଶତ ସୁଧ ହାର ସବଭେନସନ୍ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ । ଦିଲ୍ଲୀ ଫାଇନାନ୍ସ କର୍ପୋରେସନ (ଡିଏଫସି) ଓ ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ଅନୁସୂଚିତ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏବଂ ଏନବିଏଫସି ଗୁଡ଼ିକ ସୁଧ ହାରରେ ଏକ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଛନ୍ତି। ଏହି ମୂଲ୍ୟ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜିଂ ସେଗମେଣ୍ଟରେ ଅଧିକ ଟ୍ରାକ୍ସନ୍ ଆଣିବାକୁ ନୀତି ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି ।
ଇଭି ଫାଇନାନ୍ସରେ ମୁଖ୍ୟ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ନିହିତ କାରଣ-
- ଉଚ୍ଚ ସୁଧ ହାର
- ଉଚ୍ଚ ବୀମା ହାର
- କମ୍ ଋଣ-ମୂଲ୍ୟ ଅନୁପାତ
- ସୀମିତ ଆର୍ଥିକ ବିକଳ୍ପ
ବ୍ୟୁରୋ ରିପୋର୍ଟ, ଇଟିଭି ଭାରତ
