ସୁଷମା ସ୍ବରାଜ, ନାଁ ହିଁ ବୟାନ କରୁଛି ବହୁତ କିଛି । ଭାଷା, ସମ୍ମାନ, ଜ୍ଞାନ ଏବଂ ଆତ୍ମ ସମ୍ମାନରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଜଣେ ମହିଳା | ଯାହାଙ୍କ ଟିକିଲି ଥିଲା ପବିତ୍ରତାର ପ୍ରତୀକ, ଆଉ ତାଙ୍କ ସିନ୍ଦୁର ବର୍ଣ୍ଣନା କରୁଥିଲା ହୃଦୟରେ ଥିବା ପ୍ରେମକୁ । ତାଙ୍କ ଶାଢୀ ଥିଲା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତୀୟ ମହିଳାଙ୍କ ଆତ୍ମ ସମ୍ମାନର ଚିହ୍ନ | ଜଣେ ନେତା ଯିଏ କି ଅଧିକାଂଶ ଭାଷା ବିଶେଷ ଭାବରେ ହିନ୍ଦୀ ଏବଂ ଇଂରାଜୀରେ ଥିଲେ ଦକ୍ଷ । ସେ ଜଣେ ଏପରି ମହିଳା ଥିଲେ ଯିଏ ସବୁ ରାଜନୈତିକ ଏବଂ ଅଣ ରାଜନୈତିକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉପରେ ସର୍ବଦା ରଖୁଥିଲେ ନଜର । ସେ କେବଳ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ବକ୍ତା ନଥିଲେ ଜଣେ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ସାଂସଦ ଭାବେ ମଧ୍ୟ ନିଜ ପରିଚୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ । ଜଣେ ଦକ୍ଷ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ ସେ ଭାରତକୁ ବିଶ୍ବ ମାନଚିତ୍ରରେ ରଖିବା ପାଇଁ ସର୍ବଦା ପ୍ରୟାସରତ ଥିଲେ । 7 ଅଗଷ୍ଟରେ ଇହଧାମ ତ୍ୟାଗ କରି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପର କରି ଚାଲିଯାଇଥିଲେ ସେ। ତାଙ୍କୁ ମରଣୋତ୍ତର ମିଳିଛି ପଦ୍ମଭୂଷଣ ସମ୍ମାନ । ଆସନ୍ତୁ ଏହି ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ମହିଳାଙ୍କ ପ୍ରତିକାତ୍ମକ ଯାତ୍ରାକୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇବା ।
ନାରୀ ସମାଜ ପାଇଁ ଅସମାପ୍ତ ସୁଷମା
ଯଦି ଜଣେ ତାଙ୍କ ବିଷୟରେ ଲେଖିବାକୁ ଚାହେଁ, ହୁଏତ ଅସଂଖ୍ୟ ପୃଷ୍ଠା ସହିତ ଏକ ପୁସ୍ତକ ମଧ୍ୟ ଯଥେଷ୍ଟ ହେବ ନାହିଁ | ପ୍ରଥମ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି କ୍ୟାବିନେଟରେ ଜଣେ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ରୂପେ ସୁଷମା କେବଳ ସୋସିଆଲ ମିଡିଆର ସକ୍ରିୟ ନଥିଲେ ବରଂ ଦେଶର ଲୋକଙ୍କ ହୃଦୟରେ ସେ ଆଜିବି ଅମର । ରାଜନୀତି, ଦୂରଦୃଷ୍ଟି ଓ କର୍ତ୍ତବ୍ୟପ୍ରତି ତାଙ୍କର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ଏବଂ ତାଙ୍କ ସ୍ବପ୍ନକୁ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ଟ୍ବିଟର ହ୍ୟାଣ୍ଡେଲରେ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଥିଲା । ଆଜି ବି ତାଙ୍କର ସେହି ଶେଷ ଟ୍ବିଟ ମନେରହିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଲେଖା ରହିଛି ଯେ 'ଯଦିଓ ଆପଣ ମଙ୍ଗଳ ଗ୍ରହରେ ଅଟକି ରହିଛନ୍ତି, ସେଠାରେ ଭାରତୀୟ ଦୂତାବାସ ଅଛି। ତୁମକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବେ । ' ଏବଂ ସେ କରିଥିବା ଏହି ଶେଷ ଟ୍ବିଟ ସମସ୍ତଙ୍କ ଆଖିରେ ଆଣି ଦେଇଥିଲା ଲୁହ ।
ଏହି ଆଇନ ବିଭାଗର ଛାତ୍ରୀ ଦେଶର ଜରୁରୀକାଳୀନ ପରିସ୍ଥିତି ସମୟରେ ଛାତ୍ର ଆନ୍ଦୋଳନରେ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ଜଡିତ ଥିଲେ ଏବଂ ପରେ ସେ ସକ୍ରିୟ ରାଜନୀତିରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲେ। ତାଲିମ ଦ୍ବାରା ଅନେକ ଭାଷାରେ ଦକ୍ଷତା ହାସଲ କରିଥିଲେ । ଯେତେବେଳେ ସେ କଥା ହୋଇଥିଲେ, ସଂସ୍କୃତରେ ହେଉ କିମ୍ବା ହିନ୍ଦୀ, ଇଂରାଜୀ, ଉର୍ଦ୍ଦୁରେ ପଞ୍ଜାବୀ ଏପରିକି ହରିୟାଣୀରେ ମଧ୍ୟ ସେ ତାଙ୍କ ଶବ୍ଦର ଯାଦୁ ଦ୍ବାରା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଚକିତ କରିଦେଉଥିଲେ | ତାଙ୍କର ଏହି ଅସାଧାରଣ ବକ୍ତବ୍ୟ ପ୍ରତିଭା ହେତୁ ସେ ସ୍ବର୍ଗତ ଅଟଳ ବିହାରୀ ବାଜପେୟୀ, ଲାଲକୃଷ୍ଣ ଆଡଭାନୀଙ୍କ ପରି କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ନେତା ତଥା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନିଜର ସ୍ଥାନ ହାସଲ କରିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲେ। ଲୋକସଭାରେ ଯେତେବେଳେ 13 ଦିନ ଅଟଳ ବିହାରୀ ବାଜପେୟୀ ସରକାରର ପତନ ହୋଇଥିଲା, ସେତେବେଳେ ସଂସଦରେ ହେଉ କି କୌଣସି ସମାବେଶରେ ହେଉ, ତାଙ୍କର ଏକାଠି ହୁଅନ୍ତୁ ବାକ୍ୟର ଚୁମ୍ବକୀୟତା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଆଡକୁ ଟାଣି ଆକର୍ଷିତ କରୁଥିଲା | ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କର ପ୍ରତିଭା ଏବଂ ଜ୍ଞାନ ସମଗ୍ର ଦେଶକୁ ଗର୍ବିତ କରିଥିଲା |
ଭାରତୀୟ ରାଜନୀତିରେ ପ୍ରାୟତଃ ପବିତ୍ର ମହିଳାଙ୍କ ଅବତାର ଭାବରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ସୁଷମା ସ୍ବରାଜ ନିର୍ଭିକ ଭାବେ ପ୍ରତିଟି ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜର ସାମ୍ନା କରିଚାଲିଥିଲେ । ବୋଧହୁଏ ଏହି କାରଣରୁ ରାଜ୍ୟରାଜଧାନୀର ଯତ୍ନ ନେବା ପାଇଁ ଦଳ ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ରାଜନେତାଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ମନେ କରି ତାଙ୍କୁ ହାତରେ ଦିଲ୍ଲୀକୁ ଟେକି ଦେଇଥିଲେ । ଆଉ ସୁଷମା ବନିଯାଇଥିଲେ ଦିଲ୍ଲୀର ପ୍ରଥମ ମହିଳା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ।
1952 ଫେବୃଆରୀ 1ରେ ଅମ୍ବାଲା କ୍ୟାଣ୍ଟନମେଣ୍ଟରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିବା ସୁଷମା ସ୍ବରାଜଙ୍କଙ୍କ ପିତା ହରଦେବ ଶର୍ମା ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସ୍ବୟଂସେବକ ସଙ୍ଘର ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ତଥା ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ। 13 ଜୁଲାଇ 1975ରେ ସେ ସ୍ବରାଜ କୌଶଲଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ । 1975 ଜରୁରୀକାଳୀନ ପରିସ୍ଥିତି ବିରୋଧରେ ସଂଗ୍ରାମ ସମୟରେ ଏହି ଦମ୍ପତି ପରସ୍ପରର ନିକଟତର ହୋଇଥିଲେ। ସେମାନଙ୍କର ବାସୁରୀ ନାମକ ଜଣେ ଝିଅ ଅଛି ।
ସୁଷମା ସ୍ବରାଜଙ୍କ ରାଜନୈତିକ କ୍ୟାରିୟର
1970 ମସିହାରେ ସୁଷମା ସ୍ବରାଜ ଅଖିଳ ଭାରତୀୟ ବିଦ୍ୟାର୍ଥୀ ପରିଷଦ (ଏବିଭିପି)ରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। ଧିରେ ଧିରେ ପାର୍ଟିରେ ତାଙ୍କର ସ୍ଥିତି ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ବ ବଢିବାରେ ଲାଗିଲା | 1977 ମସିହାରେ ତାଙ୍କୁ ଦେବୀଲାଲଙ୍କ ନେତୃତ୍ବାଧିନ ଜନତା ପାର୍ଟି ସରକାରରେ କ୍ୟାବିନେଟ ମନ୍ତ୍ରୀର ଦାୟିତ୍ବ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା । 25 ବର୍ଷ ବୟସରେ ସୁଷମା ହୋଇଥିଲେ ବିଧାନସଭାର ସର୍ବ କନିଷ୍ଠ ସଦସ୍ୟ । ଏହା ପରେ ସେ 1987ରୁ 1990 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶିକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ ନିଜର ଦାୟିତ୍ବ ସମ୍ଭାଳିଥିଲେ। ହରିୟାଣାରେ ମାତ୍ର 27 ବର୍ଷ ବୟସରେ ସୁଷମା ସ୍ବରାଜଙ୍କୁ ହରିୟାଣାରେ ଜନତା ପାର୍ଟିର ସଭାପତି କରାଯାଇଥିଲା
1977 ସୁଷମା ସ୍ବରାଜ ସେତେବେଳେ ସର୍ବକନିଷ୍ଠ କ୍ୟାବିନେଟ ମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲେ। ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କ ବୟସଥିଲା ମାତ୍ର 25 ବର୍ଷ । 1990 ମସିହାରେ ରାଜ୍ୟସଭାର ସଦସ୍ୟ ଭାବରେ ତାଙ୍କୁ ମନୋନୀତ କରାଯାଇଥିଲା। 1996 ରେ ସେ ଏକାଦଶ ଲୋକସଭାର ସଦସ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ। ସେ 13 ଦିନର ଅଟଳ ବିହାରୀ ବାଜପେୟୀ କ୍ୟାବିନେଟରେ ସୂଚନା ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । 1998ରେ ସୁଷମା ଦ୍ବାଦଶ ଲୋକସଭାର ସଦସ୍ୟ ଭାବେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ। ତା’ପରେ 13 ଅକ୍ଟୋବରରୁ 3 ଡିସେମ୍ବର 1998 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ହାଉଜ ଖାସ ଆସନରେ ନିର୍ବାଚିତ ହେବା ପରେ ଦିଲ୍ଲୀର ପ୍ରଥମ ମହିଳା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହେବାର ଗୌରବ ଅର୍ଜନ କରିଥିଲେ ।
ପୁନର୍ବାର ଏପ୍ରିଲ୍ 2000ରେ ସୁଷମା ରାଜ୍ୟସଭାକୁ ସାଂସଦ ରୂପେ ମନୋନୀତ ହୋଇ 30 ସେପ୍ଟେମ୍ବର 2000ରୁ 29 ଜାନୁୟାରୀ 2003 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କ୍ୟାବିନେଟରେ ସୂଚନା ଓ ପ୍ରସାରଣ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ରହିଥିଲେ। ସେ ଏହାପୂର୍ବରୁ 1998ରେ 19 ମାର୍ଚ୍ଚରୁ 12 ଅକ୍ଟୋବର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଟେଲି ଯୋଗାଯୋଗ ଏବଂ ସୂଚନା ପ୍ରସାରଣ ମନ୍ତ୍ରୀ ଦାୟିତ୍ବରେ ରହିଥିଲେ।29 ଜାନୁୟାରୀ 2003 ରୁ 22 ମଇ 2004 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ ବିଭାଗର କ୍ୟାବିନେଟ ମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ। ଏପ୍ରିଲ 2006ରେ ସେ ପଞ୍ଚମ ଥର ରାଜ୍ୟସଭାକୁ ମନୋନୀତ ହୋଇଥିଲେ। ତା’ପରେ 26 ମଇ 2014 ରେ ସୁଷମା ସ୍ବରାଜଙ୍କୁ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ସରକାରରେ ବୈଦେଶିକ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ ଦାୟିତ୍ବ ମିଳିଥିଲା ।
ପ୍ରମୁଖ ସଫଳତା
ସଂକ୍ଷେପରେ ତାଙ୍କ କ୍ୟାରିଅରକୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରି ଆମେ ଜାଣୁ ଯେ ଏହା ଏକ ସମ୍ମାନର ବୋର୍ଡ ପରି ଦେଖାଯାଉଛି |
ପ୍ରଥମେ, 1977ରେ ସେ 25 ବର୍ଷ ବୟସରେ ସର୍ବକନିଷ୍ଠ କ୍ୟାବିନେଟ ମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲେ
ତା’ପରେ ସେ ଭାରତର ଏକ ଜାତୀୟ ଦଳର ପ୍ରଥମ ମହିଳା ମୁଖପାତ୍ର ହେବାର ଗୌରବ ଅର୍ଜନ କରିଥିଲେ
ସେ ଥିଲେ ଦିଲ୍ଲୀର ପ୍ରଥମ ମହିଳା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ
ସେ ମଧ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ର କ୍ୟାବିନେଟରେ ପ୍ରଥମ ମହିଳା କ୍ୟାବିନେଟ ମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ
ସେ ହେଉଛନ୍ତି ପ୍ରଥମ ମହିଳା ଯିଏକି ବିରୋଧୀ ଦଳର ନେତା ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ
ସ୍ବରାଜଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଅର୍ଜନ କରାଯାଇଥିବା ସମ୍ମାନ
ସୁଷମାଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟସଭାଦ୍ବାରା ଶ୍ରେଷ୍ଠ ବକ୍ତା ଭାବେ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଛି ।
2008ରେ ଦୁଇଥର ଏବଂ 2010ରେ ତାଙ୍କୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସଂସଦୀୟ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା । ସେ ହେଉଛନ୍ତି ପ୍ରଥମ ତଥା ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏକମାତ୍ର ମହିଳା ଯିଏକି ଏହି ସମ୍ମାନ ପାଇଛନ୍ତି। ଯେତେବେଳେ ସ୍ବରାଜ ପ୍ରଥମ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି ସରକାରଙ୍କ କ୍ୟାବିନେଟରେ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ଦାୟିତ୍ବ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେତେବେଳେ ସେ କେବଳ ସାରା ବିଶ୍ବରେ ଭାରତୀୟ ନାଗରିକଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିନଥିଲେ ବରଂ ଅନ୍ୟ ଦେଶର ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଉଦ୍ୟମ ମଧ୍ୟ କରିଥିଲେ । ଯଦିଓ ଏହି କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ନାରୀ ନେତ୍ରୀ ଅଗଷ୍ଟ 7 ରେ ଏ ଦୁନିଆରୁ ବିଦାୟ ନେଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ସ୍ମୃତି ସବୁଦିନ ପାଇଁ ଚିର ଅମର ହୋଇରହିବ |
ବ୍ୟୁରୋ ରିପୋର୍ଟ, ଇଟିଭି ଭାରତ
