ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ଆମେରିକା ସାମରିକ ସ୍ଥାପନର ଏକ ବିଶ୍ବସ୍ତରୀୟ ନେଟୱାର୍କ ପରିଚାଳନା କରେ ଓ ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଦେଶରେ ସାମରିକ ବେସର ସର୍ବବୃହତ ଅପରେଟର ଅଟେ । ଆମେରିକାର ଶତ୍ରୁ ଜାପାନରେ ଏସିଆର ଅନ୍ୟ ଦେଶ ଅପେକ୍ଷା ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଆମେରିକାରେ ସାମରିକ ବାହିନୀଙ୍କୁ ନିୟୋଜନ କରିବାର 86ଟି ବେସ୍ ସୁବିଧା କରାଯାଇଥିଲା। ଜାପାନର କେତେକ ବେସ୍ ଜାପାନ ଦ୍ବାରା ପରିଚାଳିତ ହେଉଥିବା ବେଳେ ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଆମେରିକା ଏହାକୁ ହାତେଇ ନେଇଥିଲା । ଆମେରିକା ମଧ୍ୟ ମିସୱା ଏୟାର ବେସ୍ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିଛି ଯାହା ପର୍ଲହାର୍ବର୍ ଓ କ୍ୟାମ୍ପ ଫୁଜି ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ପାଏଲଟମାନଙ୍କୁ ତାଲିମ ଦେଇଥାଏ । ଯେଉଁମାନେ ଦ୍ବାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ସାମୁରାଇ ଯୋଦ୍ଧାମାନଙ୍କୁ ତାଲିମ ଦେଇଥିଲେ । ସେହି ସଂସ୍ଥା ଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରୁ ଅନେକ ଓକିନାୱା ଦ୍ବୀପରେ ରହିଛି । ଯେଉଁଠାରେ ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ତୀବ୍ର ସଂଘର୍ଷ ହୋଇଥିଲା ।
ଉଭୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧରେ ଆମେରିକା ସହ ଲଢିଥିବା ଜର୍ମାନୀ ଅନ୍ୟ ଦେଶ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ଆମେରିକୀୟ ସାମରିକ ବେସ ରଖିଥାଏ। ରାମଷ୍ଟାଇନ୍ ଏୟାର ବେସ୍ ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜର୍ମାନୀର ଆମେରିକାର ସର୍ବବୃହତ ସାମରିକ ବେସ୍ ଅଟେ । ଏହି ବେସ୍ 1951 ମସିହାରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ଓ ଫ୍ରାନ୍ସ ସୀମା ନିକଟରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଏଠାର 50,000 ଆମେରିକୀୟ କର୍ମଚାରୀ ଥିବା ହେତୁ ରାମଷ୍ଟାଇନ୍ ଆଖପାଖ ଅଞ୍ଚଳକୁ ‘ଲିଟିଲ୍ ଆମେରିକା’ କୁହାଯାଏ । ଜର୍ମାନୀର ଦ୍ବିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ବେସ୍ ହେଉଛି ସ୍ପାଙ୍ଗଡାହଲେମ୍ ଏୟାର ବେସ୍, ଯାହା ବେଲଜିୟମ ଓ ଲକ୍ସେମବର୍ଗର ସୀମା ନିକଟରେ ଅବସ୍ଥିତ |
ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆର କିଛି ସ୍ଥାନ ବର୍ତ୍ତମାନ ଆମେରିକାର 64ଟି ବେସର ସ୍ଥାନ । ଉତ୍ତର କୋରିଆରୁ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ଦେଶ ସଜାଗ ରହିଛି। ବିଦେଶରେ ଥିବା ଆମେରିକାର ବୃହତ୍ତମ 8ଟି ବେସ ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆରେ ଅଛି । ଗତ ଜୁନ୍ ମାସରେ ଆମେରିକାର ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆର ପ୍ୟୋଙ୍ଗଟେକ୍ ସହରରେ ଏହାର ବୃହତ୍ତମ ବେସ୍ ଖୋଲିଥିଲା। ଏହି ବେସ୍ ହେଉଛି ଆମେରିକାର ଫୋର୍ସ କୋରିଆ (USFK) ର ନୂତନ ମୁଖ୍ୟାଳୟ, ଯାହାର ନାମ କ୍ୟାମ୍ପ ହାମଫ୍ରିସ୍ ।
ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଇଟାଲୀ, ଆମେରିକା ଓ ଏହାର ସହଯୋଗୀ ମାନଙ୍କର 29 ଟି ବେସ ସ୍ଥାପନ କରିଛି । ଏଠାରେ ଆମେରିକାର ସାମରିକ ବାହିନୀ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ୟୁରୋପରେ ଆମେରିକାର ବାୟୁସେନାର ମୁଖ୍ୟାଳୟ ଆଭିଆନୋରେ ଆମେରିକାର ସାମରିକ ଉପସ୍ଥିତି ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। 31 ତମ ଫାଇଟର୍ ୱିଙ୍ଗର ହୋଷ୍ଟ ଆଭିଆନ୍ ଏୟାର ବେସ୍, ଡୋଲୋମାଇଟ୍ ପର୍ବତରେ ଭେନିସର ପ୍ରାୟ 50 ମାଇଲ ଉତ୍ତରରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
ଗୁଆମ୍ ଆମେରିକା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ସାମରିକ ବେସ୍ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ, ଯେଉଁଥିରେ ଆମେରିକାର ବାୟୁସେନା ଓ ନୌସେନା ଦ୍ବୀପ ସମୁଦାୟ ସ୍ଥଳର ପ୍ରାୟ 29 ପ୍ରତିଶତ ଦଖଲ କରିଛି। ପଶ୍ଚିମ ଆମେରିକା, ହାୱାଇ, ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ଓ ଏସିଆ ମଧ୍ୟରେ ସବମରିନ୍ ଯୋଗାଯୋଗ ପାଇଁ ଏହା ଏକ ପ୍ରମୁଖ ହବ୍ ଅଟେ ।
ଆମେରିକାର ସର୍ବ ପୁରାତନ ସହଯୋଗୀ ୟୁନାଇଟେଡ୍ କିଙ୍ଗଡମ୍ ଆମେରିକାର 16 ଟି ବେସ୍ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାକୁ ସୁଯୋଗ ଦେଇଛି । ଏଠାରେ ଆମେରିକାର ସୈନ୍ୟ ଉପସ୍ଥିତ ଅଛନ୍ତି । ସବୁଠାରୁ ବଡ RAF Lakenheath ଇଂଲଣ୍ଡର ପୂର୍ବ ଅଞ୍ଚଳର ସୁଫୋଲ୍କରେ ଅବସ୍ଥିତ । ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧ ସମାପ୍ତ ହେବା ପରେ ଏହାକୁ ବନ୍ଦ କରାଯାଇଥିଲା କିନ୍ତୁ 1940 ରେ ନାଜି ଆକ୍ରମଣର ଆଶଙ୍କା ବଢିଥିବାରୁ ଏହି ବେସକୁ ପୁଣି ଖୋଲାଯାଇଥିଲା। ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ଏହାକୁ ବ୍ୟବହୃତ କରାଯାଇଥିଲା ।
ସ୍ପେନରେ ଆମେରିକାର ସାମରିକ ଉପସ୍ଥିତି ସହିତ 2ଟି ବେସ୍ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ, ନାଭାଲ୍ ଷ୍ଟେସନ୍ ରୋଟା ଦେଶର ଦକ୍ଷିଣ ଭାଗରେ ଅବସ୍ଥିତ ଓ 1953 ମସିହାରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ପ୍ରାୟ 6,000 ଏକରର ବେସ୍ । ଦୁବାଇ ସ୍କାଏସ୍କ୍ରପର୍ସ, ଜେଟ ସେଟର ପାଇଁ ବେଶ୍ ଜଣାଶୁଣା । ଆମେରିକା ବାହାରେ ଆମେରିକାର ନୌସେନା ଜାହାଜ ପାଇଁ ଦୁବାଇର ଜେବେଲ୍ ଅଲି ହେଉଛି ସବୁଠାରୁ ବଡ ବନ୍ଦର।
କୁଏତର କ୍ୟାମ୍ପ ଆରିଫଜନ ମୁଖ୍ୟତଃ କୁଏତରେ ଆମେରିକାର ସେନା ବେସ ଅଟେ । ଏହାସହ ବାୟୁସେନା, ନୌସେନା ଓ ସାମୁଦ୍ରିକ କର୍ମଚାରୀମାନେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ସୁବିଧା ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି । ଏହା ଏକ ଫରୱାର୍ଡ-ନିୟୋଜନ ଶିବିର, ଅର୍ଥାତ୍ ଇରାକ ଭଳି ରଣନୈତିକ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଦେଶକୁ ଯାଉଥିବା ସୈନ୍ୟମାନେ କ୍ୟାମ୍ପ ଆରିଫଜନ ଦେଇ ଯାଇଥାନ୍ତି । ଦେଶ ଉଦାରୀ ସହର ନିକଟରେ ଥିବା ଅନ୍ୟ ଏକ ବେସରେ ଆମେରିକାର ସୈନ୍ୟବାହିନୀକୁ ନିୟୋଜିତ କରିଥାଏ।
ଦେଶରେ ଆମେରିକାର ଅପରେସନ୍ ସହିତ 9 ଟି ସାମରିକ ବେସ୍ ମଧ୍ୟରୁ ବେଲଜିୟମର ଚିଭ୍ରେସ୍ ଏୟାର ବେସ୍ 1968 ମସିହାରୁ ନାଟୋ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଆଲିଏଡ୍ ପାୱାର୍ ୟୁରୋପ (SHAPE) ସପୋର୍ଟ ଗ୍ରୁପ୍ ଦ୍ବାରା ପରିଚାଳିତ ହେଉଛି। ଏହି ସୁବିଧା ନାଟୋ ଓ SHAPE କୁ ଲଜିଷ୍ଟିକାଲ୍ ଓ ବିମାନ ପରିବହନ ସେବା ଯୋଗାଇଥାଏ । ଏୟାର ବେସର ଏକ ଦୀର୍ଘ ଇତିହାସ ରହିଛି । ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧରେ ଜର୍ମାନ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ 1917 ମସିହାରେ ବେସ୍ ନିର୍ମାଣ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା ଓ ଯେତେବେଳେ ନାଜି ଜର୍ମାନୀ 1940 ରେ ବେଲଜିୟମ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କଲା, ସେତେବେଳେ ବେସ୍ ଜର୍ମାନ ହାତକୁ ଫେରିଗଲା। ଜର୍ମାନ 1944 ରେ ଏହାକୁ ନଷ୍ଟ କରିଦେଇଥିଲେ ଓ ଆମେରିକୀୟ ଇଞ୍ଜିନିୟରମାନେ ଏହାକୁ ପୁନଃ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ।
1950 ମସିହାରେ ତୁର୍କୀ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ନାଟୋରେ ଯୋଗଦେବା ପରେ 1950 ଦଶକରେ ଅନେକ ବେସ୍ ନିର୍ମାଣ ହୋଇଥିଲା । ମଧ୍ୟପୂର୍ବରେ ସୋଭିଏତ୍ ବିପଦକୁ ପ୍ରତିହତ କରିବାରେ ଏହି ସୁବିଧା ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା। ଇନକର୍ଲିକ୍ ଠାରୁ ଆମେରିକା ଓ ଏହାର ସହଯୋଗୀମାନେ ପ୍ରଥମ ଗଲ୍ଫ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଇରାକ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏୟାର ଷ୍ଟ୍ରାଇକ୍ କରିଥିଲେ ଓ 2003 ରେ ଅପରେସନ୍ ଇରାକ ଫ୍ରିଡମ୍ ସମୟରେ ଇରାକ୍ ଉପରେ ହୋଇଥିବା ଆକ୍ରମଣକୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ।
