ଭାରତୀୟ କ୍ରୀଡା ଜଗତରେ ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ ନାଁ ଧ୍ୟାନଚନ୍ଦ । ଏମିତି କେଉଁ ପିଢି ନାହିଁ ଯିଏ ଏହି ନାଁ ସହିତ ଅବଗତ ନଥିବ । ଜାତୀୟ କ୍ରୀଡା ହକିର ସେ ଥିଲେ ଜଣେ ଯାଦୁଗର । ତମାମ କ୍ରୀଡାପ୍ରେମୀଙ୍କ ପାଇଁ ସେ ଥିଲେ ପ୍ରେରଣା । 1905 ମସିହା, ଆଜିର ଦିନ ଅର୍ଥାତ୍ ଅଗଷ୍ଟ 29ରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏହି ହକିର ଯାଦୁଗର ମେଜର ଧ୍ୟାନଚନ୍ଦ । ଭାରତୀୟ ହକି ଟିମରେ ରହି ସେ ଦେଶ ପାଇଁ 1928, 1932 ଓ 1936 ଅଲମ୍ପିକରେ ଆଣିଥିଲେ ସ୍ବର୍ଣ୍ଣ ପଦକ । ତାଙ୍କର ଏହି ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅବଦାନ ପାଇଁ ସେ କେବଳ ଭାରତ ନୁହେଁ ଜାତୀୟ ହକି ଜଗତରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିପାରିଛନ୍ତି ନିଜର ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ପରିଚୟ ।
ମେଜର ଧ୍ୟାନଚନ୍ଦଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ତାଙ୍କ ଜନ୍ମ ତିଥିକୁ ଜାତୀୟ କ୍ରୀଡା ଦିବସ ଆକାରରେ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ସରକାର ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ । ଯାହା 2012 ମସିହାରୁ ପାଳନ ହୋଇ ଆସୁଛି । ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏହି ଦିନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମନୋନୀତ ହୋଇଥିବା କ୍ରୀଡାବିତ୍ଙ୍କୁ ଜାତୀୟ କ୍ରୀଡା ପୁରସ୍କାରରେ ସମ୍ମାନୀତ କରିଥାଆନ୍ତି । ତେବେ ଭାରତରେ କ୍ରୀଡା ଜଗତର ସବୁଠାରୁ ସମ୍ମାନଜନକ ତଥା ସର୍ବୋଚ୍ଚ ପୁରସ୍କାର ହେଉଛି ଧ୍ୟାନଚନ୍ଦ ପୁରସ୍କାର ।
ଚଳିତବର୍ଷ ହକିର ଏହି ଯାଦୁଗରଙ୍କ 115ତମ ଜୟନ୍ତୀରେ ଜାଣନ୍ତୁ ତାଙ୍କୁ ନେଇ କିଛି ଅଜଣା କଥା:
- 1905 ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ 29ରେ ଆହ୍ଲାବାଦରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ମେଜର ଧ୍ୟାନଚନ୍ଦ । ତାଙ୍କ ପିତା ତତ୍କାଳର ବ୍ରିଟିଶ ଇଣ୍ଡିଆନ ଆର୍ମିରେ କାର୍ଯ୍ୟରତ ଥିଲେ । ସେ ମଧ୍ୟ ଆର୍ମି ପାଇଁ ହକି ଖେଳୁଥିଲେ ।
- ମାତ୍ର 16 ବର୍ଷ ବୟସରେ ସିପାହୀ ଭାବେ ଧ୍ୟାନଚନ୍ଦ ଭାରତୀୟ ସେନାରେ ସାମିଲ ହୋଇଥିଲେ । ଏହି ସମୟରେ ସେ ପ୍ରଥମେ ହକି ଖେଳ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।
- 1922ରୁ 1926 ମଧ୍ୟରେ ସେ ଭାରତୀୟ ସେନାରେ ରହି ବିଭିନ୍ନ ହକି ମ୍ୟାଚ ଖେଳିଥିଲେ । ତେବେ 51 ବର୍ଷ ବୟସରେ 1956 ମସିହାରେ ସେ ସେନାର ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଅବସର ସମୟରେ ସେ ମେଜର ରାଙ୍କରେ କାର୍ଯ୍ୟରତ ଥିଲେ ।
- 1928 ଅଲିମ୍ପିକରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ ହକି ଦଳର ସଫଳତାର ଯାତ୍ରା । ଏହି ବର୍ଷ ଆୟୋଜିତ ଆମଷ୍ଟରଡାମ ଅଲିମ୍ପିକରେ ଭାରତୀୟ ଦଳ 6-0 ଗୋଲରେ ପ୍ରତିପକ୍ଷ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆକୁ ମାତ ଦେଇଥିବା ବେଳେ ଧ୍ୟାନଚନ୍ଦ ଏକାକୀ 3ଟି ଗୋଲ ସ୍କୋର କରିଥିଲେ ।
- ଏହା ବ୍ୟତୀତ 1928 ଆମଷ୍ଟରଡାମ ଅଲିମ୍ପିକରେ ସେ ସର୍ବାଧିକ 14ଟି ଗୋଲ ସ୍କୋର କରି ରେକର୍ଡ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ।
- ପରେ ପରେ ଲସ ଏଞ୍ଜେଲସ ଅଲିମ୍ପିକରେ ଧ୍ୟାନଚନ୍ଦ ଭାଇ ରୂପଙ୍କ ସହ ମିଶି ଭାରତ ଦ୍ବାରା ସ୍କୋର ହୋଇଥିବା 35 ମଧ୍ୟରୁ 25ଟି ଗୋଲ ସ୍କୋର କରିଥିଲେ ।
- ସମାନ ଭାବେ ବର୍ଲିନ ଅଲିମ୍ପିକ୍ସର ଫାଇନାଲରେ ମଧ୍ୟ ଧ୍ୟାନଚନ୍ଦଙ୍କ 3ଟି ଗୋଲ ବଳରେ ଭାରତ ଜର୍ମାନୀକୁ ମାତ ଦେବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲା ।
- 1952 ମସିହାରେ ମାଡ୍ରାସ ସ୍ଥିତ ସ୍ପୋର୍ଟ୍ସ ଓ ପାସଟାଇମ ଦ୍ବାରା ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା ଧ୍ୟାନଚନ୍ଦଙ୍କ ଅଟୋବାୟୋଗ୍ରାଫି ‘ଗୋଲ!’ ।
- ଲିଭର କ୍ୟାନ୍ସରରେ ପୀଡିତ ହୋଇ 1979 ମସିହା ଡିସେମ୍ବର 3 ତାରିଖରେ ଆଖି ବୁଜିଥିଲେ ହକିର ଯାଦୁଗର ଧ୍ୟାନଚନ୍ଦ । ଏହାପରେ 2002 ମସିହାରେ ଭାରତ ସରକାର ତାଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ରାଜଧାନୀ ଦିଲ୍ଲୀସ୍ଥିତ ଜାତୀୟ ଷ୍ଟାଡିୟମକୁ ଧ୍ୟାନଚନ୍ଦ ଜାତୀୟ ଷ୍ଟାଡିୟମ ଭାବେ ପୁନଃ ନାମକରଣ କରିଥିଲେ ।
- କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, ଧ୍ୟାନଚନ୍ଦଙ୍କ ହକି ଷ୍ଟିକରେ ଯାଦୁ ଏତେ ଚମତ୍କାର ଥିଲା କି ଏଥିରେ ଆକୃଷ୍ଟ ହୋଇ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ଲଣ୍ଡନରେ ଏକ ଆଷ୍ଟ୍ରୋଟର୍ଫ ହକି ପିଚକୁ ତାଙ୍କ ନାମରେ ନାମିତ କରିଥିଲେ ।
