ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ସମ୍ବାଦର ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଇଁଛି। ଏକ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାର ନ୍ୟାୟିକ ମାର୍ଗରେ ଦେଶ ପାଳନ କରୁଛି, ହିନ୍ଦୀ ସାମ୍ବାଦିକତା ଦିବସ। ଏହା ମଧ୍ୟରେ କୋରୋନା ମହାମାରୀର ଦାଉରୁ ଦେଶକୁ ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ଅନେକ ଯୋଦ୍ଧା ତଥା ଅନୁଷ୍ଠାନ ଅଣ୍ଟା ସଳଖିଛନ୍ତି। ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ରହି ସମ୍ବାଦ ଓ ସାମ୍ବାଦିକତାର ମଜଭୂତ୍ ଦର୍ଶନ ଦେଖାଇଛି ହିନ୍ଦୀ ସାମ୍ଵାଦିକତାଜଗତ। ହାରିନାହିଁ କି ପଛକୁ ଫେରିନି, ପ୍ରତ୍ୟେକ ବର୍ଗଙ୍କ ନିକଟରେ ଶ୍ରଦ୍ଧାଭାଜନ ହୋଇପାରିଥିବା ହିନ୍ଦୀ ଖବର-ଆଜି ବେଶ୍ ଲୋକପ୍ରିୟ।
ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ, ଭାରତର ସାମ୍ବାଦିକତାରେ ହିନ୍ଦୀ ସାମ୍ବାଦିକତା ଦିବସ ଭାବରେ 30 ମେ ପାଳନ କରାଯାଏ। 30 ମଇ 1826 ରେ, ଉଦାନ୍ତ ମାର୍ଟାଣ୍ଡ ନାମକ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ହିନ୍ଦୀ ଖବରକାଗଜ ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା। ଉଦାନ୍ତ ମାର୍ଟାଣ୍ଡର ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ହେଉଛି 'ସମ୍ବାଦ-ସୂର୍ଯ୍ୟ'। ଏହାର ନାମ ଅନୁଯାୟୀ, ଉଦାନ୍ତ ମାର୍ଟାଣ୍ଡ ହିନ୍ଦୀ ଖବର ଜଗତର ସୂର୍ଯ୍ୟ ସହିତ ସମାନ ଥିଲା।
ଉଦାନ୍ତ ମାର୍ଟାଣ୍ଡ ମୂଳତଃ କାନପୁରର ବାସିନ୍ଦା ପି କିଶୋର ଶୁକ୍ଲାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହି କାଗଜ ଏକ ସମୟରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା ଯେତେବେଳେ ହିନ୍ଦୀ ବକ୍ତାମାନେ ନିଜ ଭାଷାରେ ଅକ୍ଷରର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଭବ କରୁଥିଲେ।
ତେବେ ଆଜିର ଯୁଗରେ ଖବରକାଗଜ, ପତ୍ରିକା, ରେଡିଓ, ଟେଲିଭିଜନ୍, ନ୍ୟୁଜ୍ ଚ୍ୟାନେଲ ଏବଂ ଡିଜିଟାଲ୍ ମିଡିଆ ଭଳି ସାମ୍ବାଦିକତାର ଅନେକ ମାଧ୍ୟମ ରହିଆସିଛି। ସାମ୍ବାଦିକତା ଆଧୁନିକ ସଭ୍ୟତାର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ବୃତ୍ତି ହୋଇପାରିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଦେଶ ତଥା ବିଶ୍ବ ର ଖବର ସଂଗ୍ରହ, ଲେଖିବା ଏବଂ ପ୍ରସାରଣ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।
ତେବେ ଏହା ଭିତରେ ହିନ୍ଦୀ ପତ୍ରକାରିତା 194 ବର୍ଷର ଏକ ସୁଗମ ଯାତ୍ରା ଆଜି ଶେଷ କରିଛି। ଏହା ଭିତରେ ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହି ପତ୍ରକାରିତା ଅନେକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ମଧ୍ୟ ଆଣିଦେଇଛି।
ହିନ୍ଦୀ ସାମ୍ବାଦିକତା ହିନ୍ଦୀକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବାରେ ପ୍ରମୁଖ ଯୋଗଦାନ ଦେଇଛି । ବିଶେଷ ଭାବରେ ଲୁପ୍ତ ପ୍ରାୟ ହୋଇଆସୁଥିବା ସ୍ୱଦେଶୀ ଭାଷା ତଥା ଆଞ୍ଚଳିକ ଶବ୍ଦର ପ୍ରବର୍ତ୍ତନରେ ହିନ୍ଦୀ ସାମ୍ବାଦିକତା ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଯୋଗଦାନ ରହିଛି।
ହିନ୍ଦୀ ପତ୍ରକାରିତା ଦିବସର ଇତିହାସ
ପ୍ରଥମେ ବଙ୍ଗଳାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ହିନ୍ଦୀ ସାମ୍ବାଦିକତା। ଯାହାର ସମସ୍ତ ଶ୍ରେୟ ରାଜା ରାମମୋହନ ରାୟଙ୍କୁ ଯାଉଛି। ରାଜା ରାମମୋହନ ରାୟ ହେଉଛନ୍ତି ପ୍ରଥମ ବ୍ୟକ୍ତି ଯିଏ ଗଣମାଧ୍ୟମକୁ ସାମାଜିକ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସହିତ ଯୋଡିଥିଲେ। ଏବଂ ଭାରତୀୟଙ୍କ ସାମାଜିକ, ଧାର୍ମିକ,ରାଜନୈତିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ସ୍ବାର୍ଥକୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କ ଚିଠି ମାଧ୍ୟମରେ ସେ କେବଳ ଜନସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିନାହାଁନ୍ତି, ବରଂ ସମାଜରେ ପ୍ରଚଳିତ ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସ ଏବଂ କୁପ୍ରଥା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ସ୍ବର ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିଲେ।
ରାଜ ରାମମୋହନ ରୟ ଅନେକ ଅକ୍ଷର ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ, ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହେଉଛି 1861 ମସିହାରେ ପ୍ରକାଶିତ 'ବେଙ୍ଗଲ ଗେଜେଟ୍'। ଏହି ଖବରକାଗଜଟି ପ୍ରଥମ ଭାରତୀୟ ଭାଷା ଖବରକାଗଜ ଭାବରେ ପରିଗଣିତ ହୁଏ, ଯାହାର ସମ୍ପାଦକ ଗଙ୍ଗାଧର ଭଟ୍ଟାଚାର୍ଯ୍ୟ ଥିଲେ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ରାଜା ରାମମୋହନ ରୟ ମିରାଟୁଲ, ସାମଭଦ୍ କାମୁଡି, ବେଙ୍ଗଲ ହେରାଲ୍ଡ ପେପର ପରି ଅନେକ ଖବରକାଗଜ ମାଧ୍ୟମରେ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି।
ଯଦିଓ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାରେ 'ଉଦାନ୍ତ ମାର୍ଟାଣ୍ଡ' ନାମକ ପ୍ରଥମ ଖବରକାଗଜ ପ୍ରଥମେ 30 ମଇ 1826 ରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା, ତଥାପି ଏହି ଦିନକୁ ହିନ୍ଦୀ ସାମ୍ବାଦିକତା ଦିବସ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ।
