ETV Bharat / bharat

ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ଯୁଗରେ କମିନି ଛଗନଲାଲଙ୍କ କାଠ ପାନିଆଁ ଚାହିଦା - ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ

ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦେଶ ଉଜ୍ବୟିନୀରେ ରହିଛି କଙ୍ଗି ମହଲ୍ଲା । ଯାହାକି କାଠ ପାନିଆ ତିଆରି ପାଇଁ ବେଶ୍ ଜଣାସୁଣା । ଏଠାରେ ରହୁଥିବା ଛଗନଲାଲ ତିଆରି କରୁଛନ୍ତି କାଠ ପାନିଆ । ଯାହାର ରହିଛି ବେଶ୍ ଖ୍ୟାତି । ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ମୁକ୍ତ ଭାରତ ଅଭିଯାନରେ ପଢନ୍ତୁ ଆମର ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଉପସ୍ଥାପନା ।

plastic
ଛଗନଲାଲଙ୍କ ‘କଙ୍ଗି ମହଲା’
author img

By

Published : Jan 10, 2020, 8:01 AM IST

ଭୋପାଳ: ସମାଜରେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ସ୍ଥାନ ଏପରି ରହିଛି, ଲୋକେ କାଠ କାରିଗରୀକୁ ଭୁଲି ଗଲେଣି । ଏପରିସ୍ଥଳେ କାଠ ପାନିଆ କାରିଗରୀ ହଜିବାକୁ ବସିଲାଣି । ହେଲେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦେଶର ଉଜ୍ଜୟିନୀରେ ରହୁଥିବା ଛଗନଲାଲ କାଠ ପାନିଆ କାରିଗରୀ ପାଇଁ ବେଶ୍ ଜଣାସୁଣା । ଯାହାଙ୍କ କାଠ ପାନିଆର ରହିଛି ଢେର୍ ଚାହିଦା ।

ଛଗନଲାଲଙ୍କ ‘କଙ୍ଗି ମହଲା’

ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ଉଜ୍ଜୟନୀ ଜିଲ୍ଲାର ‘କଙ୍ଗି ମହ୍ଲଲା’ । ଏଠାରେ ରହୁଥିବା ଛଗନଲାଲଙ୍କ ଘର ରାଜ୍ୟ ପାଇଁ ଏକ ଜଣାସୁଣା ସ୍ଥଳୀ । ସାଧାରଣତଃ ଯେଉଁମାନେ କାଠ ପାନିଆଁ କାରିଗରଙ୍କୁ ଖୋଜିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି ତାଙ୍କ ପାଇଁ କଙ୍ଗି ମହଲ୍ଲା ଏକ ଐତିହାସିକ ସ୍ଥଳୀ । କାରଣ ଦିନ ଥିଲା ଏହି କାରିଗରୀର ବେଶ୍ ଉକର୍ଷ ଥିଲା ।

ଛଗନଲାଲ, ବୟସ 80। ପରିଣତ ବୟସରେ ବି ସେ ଜାରି ରଖିଛନ୍ତି କାଠ ପାନିଆ କାରିଗରୀ ।
ସାଧାରଣତଃ କାଠ ପାନିଆ କାରିଗରୀ ହଜିବାକୁ ବସିଛି, ଆଉ ଛଗନଲାଲଙ୍କ ଏହି କଳାକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିବାକୁ ଅହରହ ଚେଷ୍ଟା ଜାରି ରଖିଛନ୍ତି । ବୟସର ଅପରାହ୍ନରେ ପହଞ୍ଚିଛନ୍ତି ସିନା କମିନି ତାଙ୍କର ମନୋବଳ । କାରଣ ଏ ବୟସରେ ବି ସେ ଉତ୍ତର ଭାରତୀୟ ଗୋଲାପ କାଠ ଉପରେ କରୁଛନ୍ତି କାମ । ଯାହାକି ସ୍ଥାନୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଶିଶମ କାଠ ନାଁରେ ବେଶ୍ ଜଣାସୁଣା ।

ଛଗନ କୁହନ୍ତି, ସାଧାରଣ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ପାନିଆ ଠାରୁ କାଠ ପାନିଆ ବହୁତ ବଢିଆ । ଏଥିରେ ମୁଣ୍ଡ କୁଣ୍ଡାଇବା ଦ୍ବାରା ମୁଣ୍ଡ ମାଲିସ ହେବା ସହ କେଶ ଝଡିବା କମ୍ ହୋଇଥାଏ । ପାନିଆର ଗୁଣବତ୍ତା ଜାଣିବା ପାଇଁ ସେ ନିଜ ମୁଣ୍ଡକୁ କାଠ ପାନିଆରେ କୁଣ୍ଡାଇଥାନ୍ତି । ସେ ଦାବି କରନ୍ତି, ଏହା ଦ୍ବାରା କେଶ ଝଡିବା କମ୍ ହେବା ସହ ଅଡୁଆ ମଧ୍ୟ କମ୍ ହୋଇଥାଏ । ଅନ୍ୟପଟେ ଛଗନଲାଲଙ୍କ କାଠ ପାନିଆର ରହିଛି ଢେର୍ ଡିମାଣ୍ଡ । ମାଛ ପଶୁପକ୍ଷୀ ଭଳି ବିଭିନ୍ନ ଡିଜାଇନରେ ସେ ତିଆରି କରନ୍ତି ପାନିଆ । ଯାହାର ଦାମ ରହିଛି 50ରୁ 150 ଟଙ୍କା ମଧ୍ୟରେ ।

ଛଗନଲାଲଙ୍କ ଏହି କଳା ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ମହଲରୁ ମିଳିଛି ପ୍ରଶଂସା । ସୋନିଆ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଠୁ ଆରମ୍ଭ କରି ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦେଶ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କମଲନାଥ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏଭଳି କାରିଗରୀ ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ କରିଛନ୍ତି ପ୍ରଶଂସା ।

ବ୍ୟୁରୋ ରିପୋର୍ଟ, ଇଟିଭି ଭାରତ

ଭୋପାଳ: ସମାଜରେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ସ୍ଥାନ ଏପରି ରହିଛି, ଲୋକେ କାଠ କାରିଗରୀକୁ ଭୁଲି ଗଲେଣି । ଏପରିସ୍ଥଳେ କାଠ ପାନିଆ କାରିଗରୀ ହଜିବାକୁ ବସିଲାଣି । ହେଲେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦେଶର ଉଜ୍ଜୟିନୀରେ ରହୁଥିବା ଛଗନଲାଲ କାଠ ପାନିଆ କାରିଗରୀ ପାଇଁ ବେଶ୍ ଜଣାସୁଣା । ଯାହାଙ୍କ କାଠ ପାନିଆର ରହିଛି ଢେର୍ ଚାହିଦା ।

ଛଗନଲାଲଙ୍କ ‘କଙ୍ଗି ମହଲା’

ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ଉଜ୍ଜୟନୀ ଜିଲ୍ଲାର ‘କଙ୍ଗି ମହ୍ଲଲା’ । ଏଠାରେ ରହୁଥିବା ଛଗନଲାଲଙ୍କ ଘର ରାଜ୍ୟ ପାଇଁ ଏକ ଜଣାସୁଣା ସ୍ଥଳୀ । ସାଧାରଣତଃ ଯେଉଁମାନେ କାଠ ପାନିଆଁ କାରିଗରଙ୍କୁ ଖୋଜିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି ତାଙ୍କ ପାଇଁ କଙ୍ଗି ମହଲ୍ଲା ଏକ ଐତିହାସିକ ସ୍ଥଳୀ । କାରଣ ଦିନ ଥିଲା ଏହି କାରିଗରୀର ବେଶ୍ ଉକର୍ଷ ଥିଲା ।

ଛଗନଲାଲ, ବୟସ 80। ପରିଣତ ବୟସରେ ବି ସେ ଜାରି ରଖିଛନ୍ତି କାଠ ପାନିଆ କାରିଗରୀ ।
ସାଧାରଣତଃ କାଠ ପାନିଆ କାରିଗରୀ ହଜିବାକୁ ବସିଛି, ଆଉ ଛଗନଲାଲଙ୍କ ଏହି କଳାକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିବାକୁ ଅହରହ ଚେଷ୍ଟା ଜାରି ରଖିଛନ୍ତି । ବୟସର ଅପରାହ୍ନରେ ପହଞ୍ଚିଛନ୍ତି ସିନା କମିନି ତାଙ୍କର ମନୋବଳ । କାରଣ ଏ ବୟସରେ ବି ସେ ଉତ୍ତର ଭାରତୀୟ ଗୋଲାପ କାଠ ଉପରେ କରୁଛନ୍ତି କାମ । ଯାହାକି ସ୍ଥାନୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଶିଶମ କାଠ ନାଁରେ ବେଶ୍ ଜଣାସୁଣା ।

ଛଗନ କୁହନ୍ତି, ସାଧାରଣ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ପାନିଆ ଠାରୁ କାଠ ପାନିଆ ବହୁତ ବଢିଆ । ଏଥିରେ ମୁଣ୍ଡ କୁଣ୍ଡାଇବା ଦ୍ବାରା ମୁଣ୍ଡ ମାଲିସ ହେବା ସହ କେଶ ଝଡିବା କମ୍ ହୋଇଥାଏ । ପାନିଆର ଗୁଣବତ୍ତା ଜାଣିବା ପାଇଁ ସେ ନିଜ ମୁଣ୍ଡକୁ କାଠ ପାନିଆରେ କୁଣ୍ଡାଇଥାନ୍ତି । ସେ ଦାବି କରନ୍ତି, ଏହା ଦ୍ବାରା କେଶ ଝଡିବା କମ୍ ହେବା ସହ ଅଡୁଆ ମଧ୍ୟ କମ୍ ହୋଇଥାଏ । ଅନ୍ୟପଟେ ଛଗନଲାଲଙ୍କ କାଠ ପାନିଆର ରହିଛି ଢେର୍ ଡିମାଣ୍ଡ । ମାଛ ପଶୁପକ୍ଷୀ ଭଳି ବିଭିନ୍ନ ଡିଜାଇନରେ ସେ ତିଆରି କରନ୍ତି ପାନିଆ । ଯାହାର ଦାମ ରହିଛି 50ରୁ 150 ଟଙ୍କା ମଧ୍ୟରେ ।

ଛଗନଲାଲଙ୍କ ଏହି କଳା ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ମହଲରୁ ମିଳିଛି ପ୍ରଶଂସା । ସୋନିଆ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଠୁ ଆରମ୍ଭ କରି ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦେଶ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କମଲନାଥ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏଭଳି କାରିଗରୀ ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ କରିଛନ୍ତି ପ୍ରଶଂସା ।

ବ୍ୟୁରୋ ରିପୋର୍ଟ, ଇଟିଭି ଭାରତ

Intro:Body:

Ujjain (Madhya Pradesh): Nestled in the dingy lane of 'Kangi Mohalla', an offbeat track in MP's Ujjain district, Chhaganlal's house is quite discernible! 



The indigo-stained house is a landmark to those searching for traditional wooden comb makers in the area, which earlier had a flourish of such craftsmen. 



Now, Chhaganlal, an octogenarian, is the only one left to continue the legacy of wooden comb makers, sustaining the artform in an unassuming corner of the country. 



His frail and wrinkled fingers are still nimble, as they work deftly on North Indian Rosewood, also known as Sheesham Wood in local parlance. 



"These are lot better than the plastic ones which people are using now. The latter are harmful to the environment as well as the hair, whereas the wooden comb helps in addressing the common hair ailments, including dandruff," said Chhaganlal, fashioning pretty 'designer combs' from chiselled blocks of wood. 



He further claimed that wooden combs were superior to their plastic counterparts, effectively preventing hairfall besides providing a gentle massage to the scalp. 



“Look, it is easier to untangle your hair with the wooden comb. It prevents hairfall and keeps your hair less frizzy. I have been using this for the past seven decades and the result is in front of you,” he added, brushing his greying hair, which he terms as the initial 'quality check'.  



Chhaganlal's handcrafted wooden combs come in a myriad of designs, ranging from birds to fishes, and costs between Rs 50 - 150. He also claimed that his combs were not only famous in India but also abroad. 



With old professions being swallowed up by the 'New India', like The Rudaalis of Rajasthan or Godna Artists of Jharkhand or the Ittarwallas, this traditional artform of handcrafted wooden combs seems to be continuing. Thanks to people like Chhaganlal.   



Chhanganlal's has taken him places and prominent personalities such as Congress Interim President Sonia Gandhi and Madhya Pradesh's Chief Minister Kamal Nath lauding his efforts in continuing the craft.  



His message to the people is clear, use wood and ban plastic. 





========================================================



VO: Nestled in the dingy lane of 'Kangi Mohalla', an offbeat track in MP's Ujjain district, Chhaganlal's house is quite discernible!



GFX: Nestled in the dingy lane of 'Kangi Mohalla' of Ujjain, Chhaganlal's house is quite discernible!



VO: The indigo-stained house is a landmark to those searching for traditional wooden comb makers in the area, which earlier had a flourish of such craftsmen.



GFX: The indigo-stained house is a landmark to those searching for traditional wooden comb makers



VO: Chhaganlal, an octogenarian, is the only few left to continue the legacy of wooden comb makers, sustaining the artform in an unassuming corner of the country.



GFX: Chhaganlal is one among only few left to continue the legacy of wooden comb makers



VO: His frail and wrinkled fingers are still nimble, as they work deftly on North Indian Rosewood, also known as Sheesham Wood in local parlance.



GFX: His wrinkled fingers still work deftly on Sheesham Wood



Name: Chhaganlal,

Designation-- Wooden comb-maker





VO: He claimes that wooden combs were superior to their plastic counterparts, effectively preventing hairfall besides providing a gentle massage to the scalp.



gfx: He claims wooden comb helps in preventing hairfall and provides massage to the scalp.



VO: Brushing his greying hair, which he terms as the initial 'quality check', it prevents hairfall and keeps your hair less frizzy.



GFX: Wooden comb prevents hairfall and keeps your hair less frizzy.



VO: Chhaganlal's handcrafted wooden combs come in a myriad of designs, ranging from birds to fishes, and costs between Rs 50 - 150.



GFX: His handcrafted wooden combs come in a myriad of designs, costing between Rs 50 - 150.



VO: Chhanganlal's has taken him places and prominent personalities such as Congress Interim President Sonia Gandhi and Madhya Pradesh's Chief Minister Kamal Nath lauding his efforts in continuing the craft.  



GFX: INC chief Sonia Gandhi, MP CM Kamal Nath lauded Chhaganlal for his efforts.

 



=========================================





Name: Chhaganlal,

Designation-- Wooden comb-maker





Translation:

 

05:14 to 05:31: The wood is very beneficial, as you can see my hair. After making the wooden comb I quality check it. I even check it when I receive the Sheesham Wood in bulk.



05:32to 05:34-- Reporter: How much do you earn?



05:35 to  05:37   -- Enough to earn a living



05: 38 to 05:42  Reporter: What people say after seeing your handcrafted wooden combs ?



05:43 to 05:53-- Yes, people buy it.  I put stalls where people from Delhi, Bombay, Chennai and abroad too.



05:54 to 6:07 --On October 2, Sonia Gandhi awarded me for my craft in Delhi. 



6:08 to 06:14 -- MP's CM Kamal Nath called me to award in Bhopal's Kajra. He awarded me there.



6:14 to 6: 16-- Reporter: How good is it for environment?



6:17 to 6:23 -- The wood is very good as we used Sheesham wood to make comb 





==========================================




Conclusion:
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.