କୋରାପୁଟ: ଆଦିବାସୀ କଳା, ସଂସ୍କୃତି, ପରମ୍ପରା ଓ ଐତିହ୍ୟର ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାରେ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିବା 'ଡଙ୍ଗର ଉତ୍ସବ' ଆଜି ପାରମ୍ପରିକ ନୃତ୍ୟ ଗୀତ ସହ ପାଳିତ ହୋଇଛି । 1995ରେ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିବା ଡ଼ଙ୍ଗର ଉତ୍ସବ ନାଁରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଏହା ଜିଲ୍ଲାସ୍ତରୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ 'ପରବ' ନାମରେ ନାମିତ କରାଯାଇ ଏକ ବିଶାଳ ରୂପ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଡ଼ଙ୍ଗର ଉତ୍ସବର ମୂଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିବା ପାଇଁ କୋରାପୁଟ ଆସିବାସୀ ସଂଗ୍ରହାଳୟ, ଇଣ୍ଟାକ ଓ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ପରିଚାଳନା ସଂସ୍ଥାର ମିଳିତ ଆନୁକୂଲ୍ୟରେ ଆଦିବାସୀ ସଂଗ୍ରହାଳୟରେ ପାଳନ କରାଯାଇଛି ଡଙ୍ଗର ଉତ୍ସବ । ବିଶେଷ କରି ସ୍କୁଲ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଡ଼ଙ୍ଗର ଅଞ୍ଚଳର ପରମ୍ପରା ଓ ଐତିହ୍ୟ ସମ୍ପର୍କରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ପାଳିତ ହୋଇଆସୁଛି ଏହି ଉତ୍ସବ ।
କୋରାପୁଟକୁ ନୂତନ ପରିଚୟ ଦେଇଛି ଡଙ୍ଗର ଉତ୍ସବ:
ଡଙ୍ଗର ଉତ୍ସବ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାପାଳ ଭି.କୀର୍ତ୍ତି ଭାସନ ମୁଖ୍ୟ ଅତିଥି ଭାବେ ଯୋଗଦେଇ କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାର କଳା ସଂସ୍କୃତି ପରମ୍ପରାକୁ ଆଗେଇ ନେବା ପାଇଁ 1995 ମସିହାରେ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିବା ଡ଼ଙ୍ଗର ଉତ୍ସବ ପାହଡ଼ ଓ ଜଙ୍ଗଲରେ ବସବାସ କରୁଥିବା ଲୋକ ବିଶେଷ କରି ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କ ସାଂସ୍କୃତିକ ବିଭବକୁ ନେଇ କୋରାପୁଟକୁ ଏକ ନୂତନ ପରିଚୟ ଦେଇଛି ବୋଲି କହିଛନ୍ତି । କୋରାପୁଟର ସାଂସ୍କୃତିକ ବିଭବ ଅତୁଳନୀୟ ଓ ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରଶାସନ ଏହି ଦିଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ଜିଲ୍ଲା ସଂଗ୍ରହାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବା ଭଳି ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଥିବା ଜିଲ୍ଲାପାଳ କହିଛନ୍ତି ।
କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାସ୍ତରୀୟ ସଂଗ୍ରହାଳୟ:
କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାର କଳା ଓ ସଂସ୍କୃତିକୁ ଉଜ୍ଜୀବିତ କରି ରଖିବା ପାଇଁ ଜିଲ୍ଲାରେ ନିର୍ମାଣ ହେବ ଜିଲ୍ଲାସ୍ତରୀୟ ସଂଗ୍ରହାଳୟ । କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାର ଇତିହାସ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଆଦିବାସୀଙ୍କ ଲୋକକଳା ଆଦିକୁ ସଂଗ୍ରହାଳୟରେ ସ୍ଥାନିତ କରାଯିବ । ସଂଗ୍ରହାଳୟ ତିଆରି କରିବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ଉପମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି । ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରଶାସନ ପକ୍ଷରୁ ଜମି ଚିହ୍ନଟ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଖୁବଶୀଘ୍ର ଆଦିବାସୀ ସଂଗ୍ରହାଳୟ ତିଆରି କରାଯିବ । କୋରାପୁଟ ଡଙ୍ଗର ଉତ୍ସବରେ ମୁଖ୍ୟ ଅତିଥି ଭାବରେ ଯୋଗଦେବା ଅବସରରେ ଏନେଇ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି ଜିଲ୍ଲାପାଳ ଭି. କୀର୍ତ୍ତି ଭାସନ ।
ଏହା ମଧ୍ୟ ପଢ଼ନ୍ତୁ...ସମ୍ବଲପୁର ଲୋକ ମହୋତ୍ସବ ଉଦଘାଟିତ, ମନମୋହିଲା ଫ୍ୟୁଜନ ଡ୍ୟାନ୍ସ ଏହା ମଧ୍ୟ ପଢ଼ନ୍ତୁ...ପରବରେ ଜମିଲା ବ୍ୟବସାୟ, କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କାର ବେପାର |
ଗୋଟିଏ ଦିନର ଏହି ଉତ୍ସବରେ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆଦିବାସୀ ନୃତ୍ୟ, ସଂଗୀତ ଓ ସଂସ୍କୃତି ସମ୍ପର୍କରେ ଚିତ୍ରାଙ୍କନ ଓ ପ୍ରବନ୍ଧ ଲିଖନ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ଆୟୋଜିତ ହୋଇଯାଇଥିଲା । ପାରମ୍ପରିକ ବିହନ ସଂରକ୍ଷଣ ଦିଗରେ ଅଦ୍ଭୁତପୂର୍ବ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରି ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ମଞ୍ଚରେ ସମ୍ମାନୀତ ହୋଇଥିବା ଜୟପୁରର ଅଷ୍ଟମ ଶ୍ରେଣୀ ଛାତ୍ରୀ ହର୍ଷିତା ପ୍ରିୟଦର୍ଶିନୀଙ୍କ ସହ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରଶ୍ନଉତ୍ତର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ବିଶେଷ ଆକର୍ଷଣ ରହିଥିଲା । କଥାରେ କଥାରେ ହର୍ଷିତା ବିହନ ସଂରକ୍ଷଣର ଆବଶ୍ୟକତା, ପ୍ରକ୍ରିୟା ଓ ପିଲାଙ୍କ ଭୂମିକା ସମ୍ପର୍କରେ ବିଶେଷ କହିଥିଲେ ।
ଡଙ୍ଗର ଉତ୍ସବ ଆଦିବାସୀଙ୍କ କଳା ପଦର୍ଶନର ମଞ୍ଚ:
ଏହି ଅବସରରେ କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାପାଳ ଭି. କୀର୍ତ୍ତି ଭାସନ କହିଛନ୍ତି, "1995 ମସିହାରେ ପ୍ରଥମ ଜିଲ୍ଲା ପର୍ବ ଭାବରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଡଙ୍ଗର ଉତ୍ସବ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ 'ପରବ' ନାମରେ ନାମିତ ହୋଇଥିଲା । ପ୍ରଥମେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଡଙ୍ଗର ଉତ୍ସବର ସଂସ୍କୃତିକୁ ମନେ ରଖିବା ପାଇଁ ଏହି ଉତ୍ସବ ଆଜି ପାଳନ କରାଯାଇଛି । ଡଙ୍ଗର ଉତ୍ସବ ମାଧ୍ୟମରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଆଦିବାସୀ କଳାକାରଙ୍କୁ ଏକ ମଞ୍ଚ ଦିଆଯାଇଛି । ଯାହାଦ୍ବାରା ସେମାନେ ନିଜ କଳାକୁ ପଦର୍ଶନ କରି ଲୋକଲୋଚନକୁ ଆଣିପାରିଛନ୍ତି ।"
ସଂଗ୍ରହାଳୟ ପାଇଁ ଜମି ଚିହ୍ନଟ:
ଜିଲ୍ଲା ସଂଗ୍ରହାଳୟକୁ ନେଇ ଜିଲ୍ଲାପାଳ କହିଛନ୍ତି, "ପରବ ମହୋତ୍ସବରେ ଯୋଗଦେବା ପାଇଁ ଆସିଥିବା ବେଳେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ଉପମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଜିଲ୍ଲାରେ ଏକ ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରୀୟ ସଂଗ୍ରହାଳୟ ନିର୍ମାଣ କରିବା ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ । ଏଥିପାଇଁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଜମି ଚିହ୍ନଟ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଚାଲିଛି । ଜମି ଚିହ୍ନଟ ପରେ ଆମେ ଏହାର ଡିପିଆର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବୁ । ସଂଗ୍ରହାଳୟରେ କ'ଣ କ'ଣ ଗ୍ୟାଲେରୀ ରଖାଯାଇ ପାରିବ ସେନେଇ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ଠାରୁ ମତ ନିଆଯିବ । କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାର ଇତିହାସ ଓ ଜିଲ୍ଲାରେ ଥିବା କଳକାରଖାନ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଗ୍ୟାଲେରୀରେ ରଖିବା ପାଇଁ ଆମେ ଯୋଜନା କରୁଛୁ ।"
କାହିଁକି ପାଳନ ହେଉଛି ଡଙ୍ଗର ଉତ୍ସବ :
ସେପଟେ ଆଦିବାସୀ ସଂଗ୍ରାଳୟର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଡ. ଜଗବନ୍ଧୁ ସାମଲ କହିଛନ୍ତି, "1995 ମସିହାରେ ଡଙ୍ଗର ଉତ୍ସବର ଶୁଭାରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଆଦିବାସୀଙ୍କ କଳା ସଂସ୍କୃତିକୁ ଲୋକଲୋଚନକୁ ଆଣିବା ପାଇଁ ଦୀର୍ଘ 3 ସପ୍ତାହ ଧରି ଏହି ଉତ୍ସବର ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଥିଲା । ଏଥିରେ ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରୁ ଆଦିବାସୀ କଳାକାର ଆସି ସେମାନଙ୍କ ବିଭିନ୍ନ ସାମଗ୍ରୀ ଦେଖାଉଥିଲେ । ପରେ ଏହା ପରବ ନାମରେ ନାମିତ ହୋଇଥିଲା । ଯେହେତୁ ପ୍ରଥମେ ଏଠାରେ ଡଙ୍ଗର ନାମରେ ଉତ୍ସବର ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଥିଲା, ଏହି ସ୍ମୃତିକୁ ମନେ ରଖିବା ପାଇଁ ଡଙ୍ଗର ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରାଯାଉଛି ।
ଇଟିଭି ଭାରତ, କୋରାପୁଟ