ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ଆଜି ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ବିଶ୍ୱପ୍ରସିଦ୍ଧ ରଥଯାତ୍ରା । ରଥାରୂଢ ହୋଇ ଜନ୍ମବେଦୀକୁ ଯିବେ ତିନିଠାକୁର । ହେଲେ ଏଥରର ରଥଯାତ୍ରା ପୂର୍ବ ବର୍ଷଗୁଡିକରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିନ୍ନ । ଦୀର୍ଘ 5 ଦଶନ୍ଧି ପରି ଆସିଛି ବିରଳ ମୁହୂର୍ତ୍ତ । ଏଥର ପୁରା ନୀତିନିର୍ଘଣ୍ଟ ମଧ୍ୟ ଭିନ୍ନ । କାରଣ ଗୋଟିଏ ଦିନରେ ପଡିଛି ନେତ୍ରୋତ୍ସବ ଓ ନବଯୌବନ ଦର୍ଶନ । ଏହାସହ ଗୋଟିଏ ଦିନ ପରିବର୍ତ୍ତେ ଦୁଇଦିନ ରଥଟଣା ହେବ । ଆଜି (ରବିବାର) ଅପରାହ୍ନରେ ରଥଟଣା ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଆସନ୍ତାକାଲି (ସୋମବାର) ଶରଧାବାଲିରେ ପହଞ୍ଚିବ । ଏପରି ବିରଳ ସଂଯୋଗ ଶେଷଥର ପାଇଁ 1971 ମସିହାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । ଦୀର୍ଘ 53 ବର୍ଷ ପରେ ଏହି ସଂଯୋଗ ପୁଣିଥରେ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଘଟିଛି ।
କାହିଁକି ବିରଳ ଏଥର ରଥଯାତ୍ରା:
ଏଥର ରଥଯାତ୍ରାର ନୀତିନିର୍ଘଣ୍ଟ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିନ୍ନ । କାରଣ ଏଥର ଗୋଟିଏ ଦିନରେ ନେତ୍ରୋତ୍ସବ ଓ ନବଯୌବନ ଓ ରଥଯାତ୍ରା ପଡୁଛି । ରଥଯାତ୍ରାର ପୂର୍ବଦିନ ନବଯୌବନ ଦର୍ଶନ ହୋଇଥାଏ । ଏହା ପୂର୍ବରୁ ନେତ୍ରୋତ୍ସବ ଶେଷ ହୋଇଥାଏ । ଏଥର ଶ୍ରୀଗୁଣ୍ଡିଚା ଦିନ ହିଁ ଉଭୟ ପର୍ବ ପଡିଛି । ଫଳରେ 15 ଦିନ ପରିବର୍ତ୍ତେ ଚତୁର୍ଦ୍ଧାମୂର୍ତ୍ତି 13ଦିନ ଅଣସରରେ ରହିଥିଲେ । ଏହାସହ ଏଥର ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁମାନେ ଶ୍ରୀଜିଉଙ୍କ ନବଯୌବନ ଦର୍ଶନ କରିପାରି ନାହାନ୍ତି । ଗୋଟିଏ ଦିନରେ ଏହି ସମସ୍ତ ତିଥି ପଡୁଥିବାରୁ ରଥଟଣା ମଧ୍ୟ ଗୋଟିଏ ଦିନରେ ଶେଷ ହେବନାହିଁ । ଆଜି ଅପରାହ୍ନରେ ରଥଟଣା ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଅଧା ରହିବ । ବଡଦାଣ୍ଡର ମଝିରେ ଅଟକିବେ ତିନି ରଥ । ରଥ ଉପରେ ପହଡ ସେବା ଓ ଅନ୍ୟ ନୀତିକାନ୍ତି ହେବ । ଆସନ୍ତାକାଲି ପୁଣିଥରେ ଅପରାହ୍ନରେ ରଥଟଣା ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଶରଧାବାଲିରେ ଲାଗିବା ନେଇ ନୀତି ନିର୍ଘଣ୍ଟ ହୋଇଛି । ସମାନ ସଂଯୋଗ 1971 ମସିହାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା ।
ନିର୍ଘଣ୍ଟ ଠାରୁ ସହଳ ହେଲା ନୀତି :-
ଏଥର ରଥଯାତ୍ରା ପାଇଁ ନୀତିନିର୍ଘଣ୍ଟ ପୂର୍ବବର୍ଷ ଅପେକ୍ଷା କିଛି ଘଣ୍ଟା ବିଳମ୍ବରେ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ହୋଇଥିଲା । ତିଥି ଭିନ୍ନ ଥିବା କାରଣରୁ ବିଳମ୍ବିତ ନୀତି ନିର୍ଘଣ୍ଟ ହୋଇଥିଲା । ମାତ୍ର ନିର୍ଘଣ୍ଟଠାରୁ ସହଳ ହୋଇଛି ନୀତିକାନ୍ତି । ପୂର୍ବ ନୀତିକାନ୍ତି ଶେଷ ହୋଇସାରିବା ପରେ ଚୁତୁର୍ଦ୍ଧାମୂର୍ତ୍ତି ରଥକୁ ପହଣ୍ଡି ହୋଇଛନ୍ତି । ପ୍ରଥମେ ପ୍ରଭୁ ସୁଦର୍ଶନ, ମଦନ ମୋହନ ଓ ରାମକୃଷ୍ଣ ବିଜେ ହେବା ପରେ ତିନିଠାକୁରଙ୍କ ପହଣ୍ଡି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ପ୍ରଥମେ ବଡଠାକୁର ଶ୍ରୀବଳଭଦ୍ରଙ୍କୁ ପହଣ୍ଡି କରାଯାଇଛି । ତାଙ୍କ ପଛକୁ ଭଉଣୀ ସୁଭଦ୍ରା ଓ ଶେଷରେ ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ପହଣ୍ଡି ବିଜେରେ ରଥାରୂଢ ହେବେ ।
ଶୀଘ୍ର ହୋଇପାରେ ରଥଟଣା:-
ତିନି ଠାକୁର ରଥରେ ବିଜେ ହେବା ପରେ ରଥ ଉପରେ ଜଗଦଗୁରୁ ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଦର୍ଶନ ନୀତି ଶେଷ ହେବ । ପରେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଆଦ୍ୟସେବକ ଗଜପତି ମହାରାଜ ଦିବ୍ୟସିଂହ ଦେବ ଛେରାପହଁରା ଓ ଆଲଟ ଚାମର ସେବା କରିବେ । ରଥ ଉପରେ ସମସ୍ତ ନୀତିକାନ୍ତି ଶେଷ ହେବା ପରେ ସନ୍ଧ୍ୟା ପ୍ରାୟ 4ଟା ବେଳେ ଚାରମାଳ ଫିଟା ଓ ଘୋଡା ଯୋଖା ନୀତି ଶେଷ ହେବ । 5ଟାରେ ରଥଟଣା ଆରମ୍ଭ ହେବା ନେଇ ନିର୍ଘଣ୍ଟ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ହୋଇଥିଲା । ହେଲେ ନୀତିକାନ୍ତି ସହଳ ଚାଲିଥିବାରୁ ରଥଟଣା ମଧ୍ୟ କିଛି ଘଣ୍ଟା ପୂର୍ବରୁ ହୋଇପାରେ । ଏଥର ପ୍ରାୟ 15ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁଙ୍କ ସମାଗମ ହୋଇଛି । ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଦ୍ରୌପଦୀ ମୁର୍ମୁ ଏଥର ରଥଯାତ୍ରାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି ।
ବ୍ୟୁରୋ ରିପୋର୍ଟ, ଇଟିଭି ଭାରତ
