ତୁଫିକ୍ ରସିଦ୍
ହେଲଥ ରିପୋର୍ଟର, ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ
ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ମେନୋପଜ ହେଉଛି ଏକ ସମୟ ଯାହା ମହିଳାମାନଙ୍କର ମାସିକ ଋତୁସ୍ରାବ ଶେଷ କରେ । ଯଦି ଜଣେ ମହିଳାଙ୍କର କ୍ରମାଗତ 12 ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଋତୁସ୍ରାବ ନ ହୁଏ, ତେବେ ମେନୋପାଜ୍ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ଏହି ପ୍ରାକୃତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ମହିଳାମାନଙ୍କ ଜୀବନର ଏକ ଅଂଶ ଅଟେ । ତେବେ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଅନେକ ରହିଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ କି ମେନୋପୋଜକୁ ନେଇ ସଠିକ ତଥ୍ୟ ଜାଣି ନାହାନ୍ତି । ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ମହିଳା ଋତୁସ୍ରାବ ଦେଇ ଗତି କରନ୍ତି, ତାଙ୍କ ଜୀବନରେ ଉଭୟ ଶାରୀରିକ ଏବଂ ମାନସିକ ସ୍ତରରେ ଅନେକ ଉତ୍ଥାନ-ପତନ ଘଟିଥାଏ । ତେବେ ଲାନସେଟରେ ପ୍ରକାଶିତ ପତ୍ରିକାରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ବାଣିଜ୍ୟିକ କମ୍ପାନୀ ଏବଂ ସ୍ୱାର୍ଥ ନ୍ୟସ୍ତ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ମେନୋପାଜ୍ ଉପରେ ଅଧିକ ଚିକିତ୍ସା କରିଛନ୍ତି । ତେବେ ଦିନକୁ ଦିନ ଏହା ଜଟିଳ ହେବାରେ ଲାଗିଛି ।
ଫଲିକ୍ଲିସ ଯୋଗୁଁ ହିଁ ଡିମ୍ବାଶୟ ଡିମ୍ବାଣୁ ଛାଡ଼ିଥାଏ । ଏଥିସହ ରିପ୍ରଡକଟିଭ୍ ହରମୋନ ଏଷ୍ଟ୍ରୋଜେନ ଓ ଏଗୁଡିକର ଉତ୍ପାଦନ ହ୍ରାସ ହେବାକୁ ଲାଗେ । ଏପରି ହେଲେ ମେନଷ୍ଟ୍ରୁଆଲ୍ ସାଇକେଲ୍ ବନ୍ଦ ହୁଏ ଓ ଏହି ସ୍ଥିତି ହିଁ ମେନୋପୋଜ୍ । ସଂକ୍ରମଣର ଏହି ପ୍ରାକୃତିକ ଅବଧିକୁ ଇଷ୍ଟ୍ରୋଜେନର ଅଭାବ ଯୋଗୁଁ ରୋଗ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ତେବେ ମହିଳାଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମେନୋପୋଜର ଅନୁଭବ ଭିନ୍ନଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ । ଏଥିପାଇଁ କୌଣସି ଆକାର ଆକାର ଫିଟ୍ ଭଳି କୌଣସି ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ନଥାଏ । ଅନେକ ମହିଳା ଜୀବନର ଏହି ଚରଣରେ ଅପ୍ରତ୍ୟାଶିତ ରୂପରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିଥାଆନ୍ତି । କେତେକ ମହିଳା ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି ଏହାର ଲକ୍ଷଣକୁ ଅନୁଭବ କରିଥାଆନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କୁ ଅଧିକ ଜାଣିବା, ସହାୟତା ଏବଂ ଚିକିତ୍ସାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଥାଏ । ତେବେ ଏହି ସିରିଜରେ କୁହାଯାଇଛି । ଅଭିଜ୍ଞତା ଦ୍ବାରା ରୋଗର ଗମ୍ଭୀରତା ଭଳି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ କାରଣ ନୁହେଁ ବରଂ ମାନସିକ, ସାମାଜିକ ଏବଂ ପ୍ରସଙ୍ଗଗତ ବିଚାର ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ ।
ଏହା ମଧ୍ୟ ପଢନ୍ତୁ: କେଉଁ ମହିଳାମାନେ ଅଧିକ ବୟସ ବଞ୍ଚି ଥାଆନ୍ତି, ଋତୁସ୍ରାବ ଏବଂ ମେନୋପୋଜ ସହ କଣ ସମ୍ବନ୍ଧ ଜାଣନ୍ତୁ
ମେନୋପୋଜ ଲକ୍ଷଣ:
ଲାନ୍ସେଟ ଅନୁସାରେ, ମେନୋପୋଜ ସହିତ ଜଡିତ ସବୁଠାରୁ ସାଧାରଣ ଲକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟରେ ଶରୀରର ଉପରି ଭାଗରେ ହଠାତ ଝାଳ ବାହାରିବା, ରାତିରେ ଅଧିକ ଝାଳ ବାହାରିବା , ଶୋଇବାରେ ସମସ୍ୟା , ଯୋନୀରେ ଶୁଷ୍କତା ଏବଂ ମାଂସପେଶୀ ଏବଂ ଗଣ୍ଠିରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହୋଇଥାଏ । ଏହାଦ୍ବାରା ମାନସିକ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା ଦେଖାଯାଏ ବୋଲି ମଧ୍ୟ ବିବେଚନା କରାଯାଇଥାଏ । ତେବେ ମେନୋପୋଜରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଲକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟରେ କ୍ଲିନିକାଲ୍ ଡିପ୍ରେସନର ଆଶଙ୍କା ବୃଦ୍ଧି ପାଏ ବୋଲି କୌଣସି ଦୃଢ ପ୍ରମାଣ ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ଏହାର କିଛି ଅବଧି ରହିପାରେ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି । ତେବେ ମେନୋପୋଜରେ ମାନସିକ ରୋଗର ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଚିକିତ୍ସାରେ ବିଳମ୍ବ ହେବା କାରଣରୁ ମହିଳାଙ୍କୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚିଥାଏ । ମେନୋପାଜାଲ୍ ହରମୋନାଲ୍ ଥେରାପି (MHT) ର ନ୍ୟାୟପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟବହାର ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ବ ଦେବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ବାସୋମୋଟର ଲକ୍ଷଣ ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଉପଚାର ରହିଛି ।
ମେନୋପୋଜ ସମସ୍ୟାର କେମିତି କରିବେ ସମାଧାନ ?
ତେବେ ମେନୋପାଜାଲ୍ ହରମୋନାଲ୍ ଥେରାପି (MHT) ନେବା ପୂର୍ବରୁ ମହିଳାମାନେ ଚିକିତ୍ସକଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନେବା ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି । ଏହାର ଦୀର୍ଘମିୟାଦି ଏବଂ ସ୍ବଳ୍ପ ମିୟାଦି ଲାଭ ବିଷୟରେ ଜାଣିବା ଆବଶ୍ୟକ ଅଟେ । ସେହିପରି କଗନିଟିଭ ବିହେଭିୟୋରାଲ ଥେରାପୀ ଭାସୋମୋଟର ଲକ୍ଷଣକୁ ପ୍ରତିହତ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ଏହାସହ ମନୋବଳକୁ ଦୃଢ କରିବା ସହିତ ନିଦ୍ରାହୀନତା ସମସ୍ୟା ମଧ୍ୟ ଦୂର ହୋଇଥାଏ । କିନ୍ତୁ ମହିଳାମାନଙ୍କ ଉପରେ ଅଧିକ ଅନୁସନ୍ଧାନର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ମହିଳାଙ୍କ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରତି ସଚେଚନତାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ମୋନୋପୋଜକୁ ନେଇ ସୂଚନା, ଉତ୍ତମ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟସେବା ପାଇବା ଏବଂ କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରରେ ହେଉଥିବା ସମସ୍ୟା ଉପରେ ଅଧିକ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ।
ମେନୋପୋଜ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟ:
ମେନୋପାଜାଲ୍ ମହିଳାମାନେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ, ସୁସ୍ଥ ଏବଂ ଖୁସି ହୋଇପାରନ୍ତି ବୋଲି ଲାନସେଟ୍ରେ ଦାବି କରାଯାଇଛି । ମୋନୋପୋଜ ମହିଳାମାନଙ୍କ ପରିଚୟକୁ ପୁନଃମୂଲ୍ୟାୟନ କରିବା ଏବଂ ଋତୁସ୍ରାବ ଯନ୍ତ୍ରଣାରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇବା ପାଇଁ ଏକ ଉପଯୁକ୍ତ ସମୟ ହୋଇପାରେ । ପ୍ରାୟତଃ ମେନୋପୋଜକୁ ସାଧାରଣ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯାଇଥାଏ । ମେନୋପାଜାଲ୍ ହରମୋନାଲ୍ ଥେରାପି (MHT) ଏକ ଫ୍ୟାଶନ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ । କେତେକ ଲକ୍ଷଣ ମେନେପୋଜ ମହିଳାମାନଙ୍କର ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ । ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଡାକ୍ତରୀ ପରିଚାଳନାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଥିବା ନେଇ କହିଛନ୍ତି ମେଦାନ୍ତ ହସ୍ପିଟାଲଲର ୟୁରୋଗାଇନୋକୋଲୋଜି ବିଭାଗର ଡାକ୍ତର ଅମିତା ଜୈନ ।
ମେନୋପୋଜକୁ ନେଇ କେତେକ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ତଥ୍ୟ:
- ବିଶ୍ବରେ ଦୁଇ ମିଲିୟନ ମହିଳାଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ 50ରୁ 51 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ପୋଷ୍ଟ ମେନୋପାଜାଲ ସମସ୍ୟା ଦେଇ ଗତି କରିଥାଆନ୍ତି ।
- 2 ରୁ 4 ପ୍ରତିଶତ 40 ବର୍ଷ ବୟସ ପୂର୍ବରୁ ଓଭାରି ସମସ୍ୟାରେ ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥାଆନ୍ତି ।
- 8 ରୁ 10 ପ୍ରତିଶତ 40 ରୁ 44 ବର୍ଷ ବୟସରେ ମେନୋପାଜ୍ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ।
- ସବୁଠାରୁ ସାଧାରଣ ଲକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟରେ ଶରୀରର ଉପରି ଭାଗରେ ହଠାତ ଝାଳ ବାହାରିବା, ରାତିରେ ଅଧିକା ଝାଳ ହେବା, ଶୋଇବାରେ ସମସ୍ୟା , ଯୋନୀରେ ଶୁଷ୍କତା ଏବଂ ମାଂସପେଶୀ ଏବଂ ଗଣ୍ଠିରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହୋଇଥାଏ ।
- ଭେନୋମୋଟର୍ ଲକ୍ଷଣଗୁଡିକ ମେନୋପାଜାଲ୍ ହରମୋନାଲ୍ ଥେରାପି ସହିତ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଇପାରିବ ।
- ନିକାଲ୍ ହାଇପ୍ନୋସିସ୍ ଭେଜିନାଲ୍ ଏଷ୍ଟ୍ରୋଜେନ୍ ଯୋନୀ ଶୁଷ୍କତା ପାଇଁ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ।
- ମେନୋପୋଜ ପରେ ଭିଟାମିନ ଡି ଏବଂ କ୍ୟାଲସିୟମ ସ୍ତର ଯାଞ୍ଚ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
- ଅନ୍ତନଳୀ ଏବଂ ବ୍ଲାଡର କାର୍ଯ୍ୟ ଉପରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ରଖିବା ସହିତ ବିଶ୍ରାମ ଏବଂ ଉତ୍ତମ ଖାଦ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ ।