ETV Bharat / technology

प्रेमाचा मानवी मेंदूवर पडतो प्रभाव - Love affects human brain

author img

By ETV Bharat Tech Team

Published : Aug 28, 2024, 3:00 PM IST

Love affects human brain : मेंदूवर केवळ प्रेमाचा प्रभाव पडत नसून मानव, प्राणी निसर्गचा देखील प्रभाव पडतो, असं एका संशोधनातून स्पष्ट झालंय. फिनलंडमधील आल्टो विद्यापीठातील संशोधकांनी यावर संशोधन करून मेंदूवर पडणाऱ्या प्रभावाचा अभ्यास केलाय.

Love affects human brain
प्रेमाचा मानवी मेंदूवर प्रभाव (Etv BharatNational Desk)

लंडन Love affects human brain : मेंदूच्या वेगवेगळ्या भागांना वेगवेगळ्या भागाना 'प्रेम' , असं एका संशोधनात दिसून आलं आहे. फिनलंडमधील आल्टो विद्यापीठातील संशोधकांनी मेंदूच्या क्रियाकलापांचं मोजमाप करण्यासाठी फंक्शनल मॅग्नेटिक रेझोनान्स इमेजिंग (fMRI) चा पद्धतीचा वापर एक संशोधन केलंय. यावेळी मेंदूच्या सहा वेगवेगळ्या प्रकारची प्रेमाशी संबंधित नवीन माहिती समोर आलीय.

प्रेमामुळं मेंदू राहतो सक्रीय : 'प्रेम' हा शब्द अनेक संदर्भांमध्ये आपण वापरतो. लैंगिकतेपासून ते पालकांचं प्रेम, निसर्गावरील प्रेम, असं विविध प्रकार आपल्याला प्रेमाचे सांगता येतील. मात्र आता, मेंदूच्या अधिक व्यापक इमेजिंगमुळं आपण मानवी अनुभवांच्या अशा वैविध्यपूर्ण संग्रहासाठी समान शब्द का वापरतो. प्रेमाची सक्रियता बेसल गँग्लिया, कपाळाची मध्यरेषा, प्रीक्युनियस आणि मागील बाजूस टेम्पोरोपेरिटल जंक्शनमध्ये निर्माण होते, असं संशोधक पार्टिली रिने यांनी म्हटलं आहे. "पालकांच्या प्रेमात, प्रेमाची कल्पना करताना स्ट्रायटम क्षेत्रामध्ये मेंदूच्या प्रणालीमध्ये सक्रियता दिसून आली. ही सक्रियता कोणत्याही प्रकारच्या प्रेमासाठी दिसून आली नाही," असंही त्यांनी नमूद केलं.

प्रेमाशी संबंधित मेंदूचा अभ्यास : या संशोधनात जोडीदार, मित्र, अनोळखी नागरिक, पाळीव प्राणी, निसर्गावरील प्रेमाचा अभ्यास करण्यात आला. हे संशोधन सेरेब्रल कॉर्टेक्स जर्नल, ऑक्सफर्ड युनिव्हर्सिटी प्रेसमध्ये प्रकाशित झालाय. संशोधनात असं आढळून आलं की, मेंदूच्या क्रियाकलापांवर केवळ मानवी प्रेमाचाच प्रभाव पडत नाही, तर निसर्ग, प्राण्यासह इतर प्रेमाचा देखील प्रभाव दिसतो. "अनोळखी लोकांबद्दलचं प्रेम कमी फायदेशीर असल्याचं संशोधनातून दिसून आलंय. तसंच जवळच्या नातेसंबंधातील प्रेमापेक्षा यात मेंदू सक्रिय कमी राहतो. निसर्गावरील प्रेमानं मेंदूचं कार्य अधिक सक्रिय होत असल्याचं दिसून आलं. संशोधकांसाठी एक प्रमुख आश्चर्य म्हणजे प्रेमाशी संबंधित मेंदूच्या अभ्यासाचं क्षेत्र खूप समान होतं, मात्र त्याच्या सक्रियतेच्या तीव्रतेमध्ये फरक होत असल्याचं दिसून आलं. मेंदूचे सर्व प्रकारचे परस्पर प्रेम, परिसर, सामाजिक परिस्थितीशी संबंधित आहेत.

'हे' वाचलंत का :

  1. ग्राहकांसाठी आनंदाची बातमी, नवीन वाहन खरेदीवर मिळणार 25 हजारांची सुट - discounts on passenger vehicles
  2. इस्रोच्या गगनयान मोहिमेत होणार माशांचा वापर - Gaganyaan 2025
  3. बजाज 100cc मध्येही CNG मोटरसायकल लाँच करणार - Bajaj 100cc CNG Motorcycle

लंडन Love affects human brain : मेंदूच्या वेगवेगळ्या भागांना वेगवेगळ्या भागाना 'प्रेम' , असं एका संशोधनात दिसून आलं आहे. फिनलंडमधील आल्टो विद्यापीठातील संशोधकांनी मेंदूच्या क्रियाकलापांचं मोजमाप करण्यासाठी फंक्शनल मॅग्नेटिक रेझोनान्स इमेजिंग (fMRI) चा पद्धतीचा वापर एक संशोधन केलंय. यावेळी मेंदूच्या सहा वेगवेगळ्या प्रकारची प्रेमाशी संबंधित नवीन माहिती समोर आलीय.

प्रेमामुळं मेंदू राहतो सक्रीय : 'प्रेम' हा शब्द अनेक संदर्भांमध्ये आपण वापरतो. लैंगिकतेपासून ते पालकांचं प्रेम, निसर्गावरील प्रेम, असं विविध प्रकार आपल्याला प्रेमाचे सांगता येतील. मात्र आता, मेंदूच्या अधिक व्यापक इमेजिंगमुळं आपण मानवी अनुभवांच्या अशा वैविध्यपूर्ण संग्रहासाठी समान शब्द का वापरतो. प्रेमाची सक्रियता बेसल गँग्लिया, कपाळाची मध्यरेषा, प्रीक्युनियस आणि मागील बाजूस टेम्पोरोपेरिटल जंक्शनमध्ये निर्माण होते, असं संशोधक पार्टिली रिने यांनी म्हटलं आहे. "पालकांच्या प्रेमात, प्रेमाची कल्पना करताना स्ट्रायटम क्षेत्रामध्ये मेंदूच्या प्रणालीमध्ये सक्रियता दिसून आली. ही सक्रियता कोणत्याही प्रकारच्या प्रेमासाठी दिसून आली नाही," असंही त्यांनी नमूद केलं.

प्रेमाशी संबंधित मेंदूचा अभ्यास : या संशोधनात जोडीदार, मित्र, अनोळखी नागरिक, पाळीव प्राणी, निसर्गावरील प्रेमाचा अभ्यास करण्यात आला. हे संशोधन सेरेब्रल कॉर्टेक्स जर्नल, ऑक्सफर्ड युनिव्हर्सिटी प्रेसमध्ये प्रकाशित झालाय. संशोधनात असं आढळून आलं की, मेंदूच्या क्रियाकलापांवर केवळ मानवी प्रेमाचाच प्रभाव पडत नाही, तर निसर्ग, प्राण्यासह इतर प्रेमाचा देखील प्रभाव दिसतो. "अनोळखी लोकांबद्दलचं प्रेम कमी फायदेशीर असल्याचं संशोधनातून दिसून आलंय. तसंच जवळच्या नातेसंबंधातील प्रेमापेक्षा यात मेंदू सक्रिय कमी राहतो. निसर्गावरील प्रेमानं मेंदूचं कार्य अधिक सक्रिय होत असल्याचं दिसून आलं. संशोधकांसाठी एक प्रमुख आश्चर्य म्हणजे प्रेमाशी संबंधित मेंदूच्या अभ्यासाचं क्षेत्र खूप समान होतं, मात्र त्याच्या सक्रियतेच्या तीव्रतेमध्ये फरक होत असल्याचं दिसून आलं. मेंदूचे सर्व प्रकारचे परस्पर प्रेम, परिसर, सामाजिक परिस्थितीशी संबंधित आहेत.

'हे' वाचलंत का :

  1. ग्राहकांसाठी आनंदाची बातमी, नवीन वाहन खरेदीवर मिळणार 25 हजारांची सुट - discounts on passenger vehicles
  2. इस्रोच्या गगनयान मोहिमेत होणार माशांचा वापर - Gaganyaan 2025
  3. बजाज 100cc मध्येही CNG मोटरसायकल लाँच करणार - Bajaj 100cc CNG Motorcycle
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.