मुंबई- राज्यात मुख्यमंत्रिपदासाठी भाजपा नेते देवेंद्र फडणवीसांचं नाव आज निश्चित करण्यात आलंय. त्यानंतर शपथविधीच्या कार्यक्रमांना वेग आलाय. तसेच उपमुख्यमंत्री कोण होणार याच्याही चर्चा गेल्या काही दिवसांपासून रंगू लागल्या होत्या. एकनाथ शिंदे उपमुख्यमंत्रिपद घेणार की नाही याबाबत अनेक तर्कवितर्क लावले जात होते. त्यानंतर शिवसेना शिंदे गटाचे आमदार उदय सामंतांनी एकनाथ शिंदे उपमुख्यमंत्रिपदाची शपथ घेणार असल्याचं सांगितलं होतं. परंतु एकनाथ शिंदे हे तळागाळातून आलेले कट्टर शिवसैनिक असून, दिघेंच्या सान्निध्यात अन् बाळासाहेबांच्या छत्रछायेत ते राज्यातील मोठे नेते झालेत. त्यांच्या एकंदरीत कारकिर्दीबद्दल आपण जाणून घेऊ यात.
सुरुवातीचं आयुष्य : एकनाथ शिंदे यांचा जन्म 9 फेब्रुवारी 1964 रोजी सातारा येथे झाला. लहान वयातच ते ठाण्यात आले, तसेच त्यांनी मंगला हायस्कूल आणि कनिष्ठ महाविद्यालयातून 11 वीपर्यंतचे शिक्षण पूर्ण केलंय. त्यांना अर्ध्यावरच शिक्षण सोडावे लागले आणि कुटुंबाचा उदरनिर्वाह करण्यासाठी ते नोकरी करू लागले. 1980 मध्ये ते शिवसेनाप्रमुख बाळासाहेब ठाकरे यांच्या प्रभावाखाली आले आणि त्यांनी पक्षात प्रवेश केला अन् एक शिवसैनिक म्हणून काम केले. त्या काळात त्यांनी बेळगावी राज्याच्या दर्जाबाबत महाराष्ट्र-कर्नाटक आंदोलनासारख्या अनेक आंदोलनांमध्ये सहभाग घेतला, त्यानंतर त्यांना 40 दिवस तुरुंगवास भोगावा लागला. एकेकाळी मुंबईला लागून असलेल्या ठाणे शहरात रिक्षाचालक असलेले शिंदे (58) राजकारणात आल्यावर ठाणे-पालघर विभागातील सेनेचे प्रमुख नेते म्हणून उदयास आले आणि सार्वजनिक हिताच्या मुद्द्यांसाठी आक्रमकपणे भूमिका मांडणारे नेते म्हणून ओळखले जाऊ लागले.
एकनाथ शिंदेंनी भूषवलेली प्रमुख पदं :
30 जून 2022 ते 4 डिसेंबर 2024 पर्यंत एकनाथ शिंदे मुख्यमंत्री होते
विधानसभेचे सदस्य (आमदार) : एकनाथ शिंदे 2009 पासून कोपरी-पाचपाखाडी मतदारसंघाचे आमदार आहेत.
कॅबिनेट मंत्री : देवेंद्र फडणवीसांच्या नेतृत्वाखालील सरकारमध्ये (2014-2019) त्यांनी सार्वजनिक बांधकाम विभागाचे मंत्री म्हणून काम केले.
विरोधी पक्षनेते : एकनाथ शिंदेंनी महाराष्ट्र विधानसभेत शिवसेना विधिमंडळ पक्षाचे नेतृत्व केले.
रिक्षाचालक ते मुख्यमंत्री : 2022 मध्ये एकनाथ शिंदेंनी 288 जागांच्या महाराष्ट्र विधानसभेत केवळ 40 आमदारांसह मुख्यमंत्री झाल्यानंतर संपूर्ण देशाला आश्चर्यचकित केले. शिवसेनेने जन्मानंतर अनेकदा बंडखोरी पाहिली असली तरी सर्वात मोठी बंडखोरी एकनाथ शिंदे यांच्या नेतृत्वाखाली झाली, ज्याने पक्षात फूट तर पडलीच पण ठाकरे कुटुंबाच्या हातातून पक्षच निसटला. आपल्या कुटुंबाला आर्थिक मदत करण्यासाठी त्यांनी शाळा लवकर सोडली आणि राजकारणात येण्यापूर्वी रिक्षाचालक म्हणून काम केले.
अपघातात दोन मुले गमावली : ठाण्यातील एकनाथ शिंदे या रिक्षाचालकाने आपली दोन मुले एका भीषण अपघातात गमावली. त्यांच्या डोळ्यांसमोर त्यांचा मुलगा आणि मुलगी साताऱ्यात बुडाली. त्याकाळी एकनाथ शिंदेंनी एकांतात राहून राजकारणापासून दूर राहण्याचा निर्णय घेतला. त्यावेळी ते शिवसेनेचे नगरसेवक होते. मात्र शिंदे यांचे राजकीय गुरू आनंद दिघेंनी त्यांना पुन्हा सक्रिय राजकारणात आणले. स्वर्गीय आनंद दिघे हे ठाण्यातील जननायक होते. लवकरच ठाणे महापालिकेत सभागृह नेते म्हणून एकनाथ शिंदे यांची नियुक्ती करण्यात आली. 2001 मध्ये दिघे यांच्या निधनानंतर शिंदे झपाट्याने मोठे नेते झाले आणि राज्यात विशेषतः ठाणे भागात सेनेला मजबूत करण्यात त्यांनी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. सेनेच्या प्रमुख राजकीय कार्यक्रमांच्या आयोजनाची जबाबदारी त्यांच्याकडे आहे. शिंदे यांनी दिघे यांच्या प्रतिमेसारखीच दाढी असलेली त्यांची प्रतिमा काळजीपूर्वक तयार केली आणि दिघे यांच्या कार्यशैलीचा अवलंब केलाय.
शिंदेंच्या शिवसेनेचा बालेकिल्ला असलेल्या ठाण्यात बऱ्यापैकी दबदबा : महाराष्ट्रातील सातारा येथील डोंगराळ जावळी तालुक्यात मराठा समाजातील शिंदेंच्या शिवसेनेचा बालेकिल्ला असलेल्या ठाण्यात बऱ्यापैकी दबदबा आहे. इतर अनेक ठिकाणी पक्ष मजबूत करण्याची जबाबदारी त्यांच्यावर आहे.आपल्या कारकिर्दीच्या सुरुवातीच्या काळात विचित्र नोकऱ्या करत असताना ते शिवसेनाप्रमुख बाळासाहेब ठाकरे आणि पक्षाचे ठाणे जिल्हाप्रमुख आनंद दिघे यांच्या प्रभावाखाली आले. 1980 मध्ये त्यांनी शिवसेनेत प्रवेश केला आणि किसन नगरचे शाखाप्रमुख म्हणून नियुक्ती झाली. तेव्हापासून पक्षाने महागाई, काळाबाजार, व्यापाऱ्यांकडून पामतेल यांसारख्या जीवनावश्यक वस्तूंची साठेबाजी करण्यासारख्या सामाजिक आणि राजकीय मुद्द्यांवर केलेल्या अनेक आंदोलनांमध्ये ते आघाडीवर आहेत. 1985 मध्ये त्यांनी महाराष्ट्र-कर्नाटक सीमा आंदोलनात भाग घेतला होता, ज्यात ते 40 दिवसांपेक्षा जास्त काळ बेल्लारी तुरुंगात होते. त्यांचा मुलगा डॉ. श्रीकांत शिंदे, ऑर्थोपेडिक सर्जन आणि कल्याण मतदारसंघातून लोकसभेवर गेलेले खासदार म्हणून निवडून आले आणि त्यांचे भाऊ प्रकाश शिंदे हे नगरसेवक आहेत. आनंद दिघेंच्या निधनानंतर राजकारणातील महत्त्व वाढले : 2001 नंतर शिंदे यांची राजकीय उंची वाढू लागली. त्यांचे राजकीय गुरू आनंद दिघे यांचं निधन झालंय. यानंतर ठाण्याच्या राजकारणातील शिंदेंची पकड मजबूत होऊ लागली. 2005 मध्ये नारायण राणेंनी पक्ष सोडल्यानंतरही शिवसेनेत शिंदेंचा प्रभाव वाढतच गेला. राज ठाकरेंनी पक्ष सोडल्यानंतर शिंदे यांची ठाकरे कुटुंबाशी जवळीक वाढली.
राजकीय कारकीर्द : शिवसेनेसाठीचे त्यांचे समर्पण लक्षात आले आणि 1997 मध्ये त्यांना ठाणे महापालिकेची (TMC) निवडणूक नगरसेवक म्हणून लढवण्याची संधी देण्यात आली, जी त्यांनी प्रचंड बहुमताने जिंकली. 2001 मध्ये ते ठाणे महापालिकेत सभागृह नेते म्हणून निवडून आले. 2004 पर्यंत ते या पदावर राहिले. ठाणे महापालिकेत सभागृह नेते म्हणून ठाणे किंवा शहरांशी संबंधित समस्यांपुरते मर्यादित न राहता संपूर्ण ठाणे जिल्ह्याच्या सर्वांगीण विकास आणि कल्याणात सक्रिय रस घेतलाय. 2004 मध्ये शिंदे यांना बाळासाहेब ठाकरेंनी ठाणे विधानसभा मतदारसंघातून विधानसभा निवडणूक लढवण्याची संधी दिली आणि ते प्रचंड बहुमताने जिंकले. पुढच्याच वर्षी 2005 मध्ये त्यांची शिवसेना ठाणे जिल्हाप्रमुखपदी नियुक्ती झाली. त्यानंतरच्या 2009, 2014 आणि 2019 च्या विधानसभा निवडणुकीत ते विजयी झालेत. 2014 च्या निवडणुकीनंतर त्यांची शिवसेनेच्या विधिमंडळ पक्षनेतेपदी आणि त्यानंतर महाराष्ट्र विधानसभेतील विरोधी पक्षनेतेपदी निवड झालीय. एका महिन्याच्या आत शिवसेनेने राज्य सरकारमध्ये सामील होण्याचा निर्णय घेतल्याने त्यांनी सार्वजनिक बांधकाम विभाग (सार्वजनिक उपक्रम) मंत्री म्हणून शपथ घेतली आणि जानेवारी 2019 मध्ये आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालयाची अतिरिक्त जबाबदारी स्वीकारली.
शिंदे आणि त्यांची पत्नी कंत्राटदार : निवडणूक प्रतिज्ञापत्रात शिंदेंनी स्वत:ला कंत्राटदार आणि व्यावसायिक असल्याचे सांगितले. त्यांची पत्नीही बांधकाम करते. एकनाथ शिंदेंनी आमदार म्हणून मिळणारा पगार, घरांचं येणारं भाडं आणि व्याजातून मिळणारे उत्पन्न हे त्यांच्या उत्पन्नाचे साधन असल्याचे वर्णन केलंय.
हेही वाचा-
