मुंबई- भारतीय नौदलाच्या इतिहासात 15 जानेवारी 2025 हा दिवस ऐतिहासिक ठरला आहे. निलगिरी, सूरत या विनाशिका अन् वाघशीर ही पाणबुडी अशा तीन आघाडीच्या लढाऊ जहाजांचा ताफा भारतीय नौदलात सामील झालाय. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी, संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह, संरक्षण राज्यमंत्री संजय सेठ यांच्या प्रमुख उपस्थितीत हा कार्यक्रम संपन्न झालाय. यावेळी राज्यपाल, मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस, उपमुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे, उपमुख्यमंत्री अजित पवार आणि नौदल प्रमुखांसह वरिष्ठ अधिकारी उपस्थित होते.
भारताचे स्थान जागतिक पातळीवर उंचावले : एकाच दिवशी नौदलाच्या ताफ्यात दोन विनाशिका आणि एक पाणबुडी सामील होण्याची ही पहिलीच वेळ आहे. विशेष बाब म्हणजे मुंबईतील माझगाव डॉक शिप बिल्डर्स लिमिटेड येथे या तिन्ही लढाऊ युद्धनौकांचं आरेखन आणि बांधणी करण्यात आलीय. या युद्धनौका निर्मितीच्या माध्यमातून संरक्षण उत्पादनासारख्या महत्त्वपूर्ण क्षेत्रातील आत्मनिर्भरतेचा भारताने पुन्हा एकदा प्रत्यय दिलाय. अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाने सज्ज असलेल्या या युद्धनौका आणि पाणबुड्या यशस्वीरीत्या बनवून कार्यान्वित करण्यात आल्याने युद्धनौका आरेखन आणि बांधणी क्षेत्रात भारताने केलेल्या जलद प्रगतीवर प्रकाश पडलाय. यामुळे संरक्षण उत्पादनात भारताचे स्थान जागतिक पातळीवर उंचावून अधिक मजबूत झालंय.
नौदलाच्या ताफ्यातील युद्धनौकांमुळे अधिक सज्जता- मोदी : आत्मनिर्भर भारतासाठी आणि भारतीय नौदलासाठी आजचा दिवस महत्त्वपूर्ण आहे. छत्रपती शिवाजी महाराजांनी भारतात नौदलाची स्थापना केली आणि त्याला बळकट केलंय. 21 व्या शतकातील नौदलाला सशक्त करण्यासाठी आम्ही महत्त्वपूर्ण पाऊल उचललंय. भारतीय बनावटीच्या युद्धनौका नौदलात सामील होत आहेत, याच्या निर्मितीत असलेल्या सर्वांना शुभेच्छा दिल्या. भारताचा समृद्ध इतिहास राहिला आहे, भारत आता एक प्रमुख सागरी शक्ती म्हणून उदयास येत आहे. आज ताफ्यात आलेल्या युद्धनौकांमध्ये या सामर्थ्याची झलक आहे. शिवाजी महाराजांच्या भूमीवरून नौदलाला अधिक सामर्थ्यवान केलं गेलंय. काही वर्षांपूर्वी कलवरी श्रेणीच्या पाणबुडीला नौदलात सामील करताना सहभागी होण्याची संधी मिळाली होती. या श्रेणीच्या सहाव्या पाणबुडीला ताफ्यात समाविष्ट करण्याची संधी मिळालीय. भारताची सुरक्षा आणि प्रगतीला नवीन सामर्थ्य मिळेल, असा विश्वास त्यांनी व्यक्त केलाय. भारत आता एक मजबूत साथी म्हणून ओळखला जातोय. भारत विस्तारवाद नव्हे तर विकासवाद म्हणून काम करीत आहे, असे गौरवोद्गार पंतप्रधानांनी यावेळी काढलंय. देशाच्या संरक्षणासाठी कार्यरत असलेल्या प्रत्येक सैनिकाचं त्यांनी कौतुक केलंय.
इंडो पॅसिफिकमध्ये भारताचे नेहमीच सहकार्याला प्राधान्य : पंतप्रधान नरेंद्र मोदी म्हणाले की, आम्ही पूर्ण जगाला कुटुंब समजून काम करतो. सबका साथ, सबका विकास या सिद्धांतावर आम्ही काम करतो. इंडो पॅसिफिकमध्ये भारताने नेहमीच सहकार्याला प्राधान्य दिलंय. समुद्री मार्ग सुरक्षित राहणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. दहशतवाद, शस्त्रात्रांचा व्यापार आणि अंमली पदार्थांच्या तस्करीपासून सुरक्षित ठेवण्याची गरज आहे. समुद्राला संरक्षित ठेवण्यासाठी आम्ही जागतिक पातळीवर सहकार्याची भूमिका घेणार असल्याचे ते म्हणाले. भारताने या सर्व क्षेत्रात मोठे स्थान मिळवलंय. अनेक जीव वाचवले आहेत, शेकडो हजारो कोटी रुपयांच्या सामग्रीमुळे समुद्रात संरक्षण झालंय, त्यामुळे भारताचे नाव उज्ज्वल झालंय. तटरक्षक दल, नौदलावरील विश्वासात वाढ झालीय. जगातील विविध देशांसोबत भारताचे आर्थिक संबंध वृद्धिंगत होत आहेत, त्यामध्ये याचा मोठा हिस्सा आहे. सैनिकी दृष्टिकोनासोबतच आर्थिक बाबतीतदेखील आजचा दिवस महत्त्वाचा आहे. 21 व्या शतकातील भारताच्या सैन्याची क्षमता अधिक सक्षम आणि आधुनिक व्हावी ही देशाची प्राथमिकता आहे. भारत सर्व ठिकाणी आपल्या हितांचे संरक्षण करण्यात कार्यरत आहे. चीफ ऑफ डिफेन्स स्टाफ निर्मितीदेखील याचाच एक भाग आहे. सैन्यदलांच्या समन्वयासाठी थिएटर कमांड तयार असल्याचे ते म्हणाले.
कर्नाटकात देशातील सर्वात मोठा हेलिकॉप्टर निर्मिती कारखाना : भारताचे नौदल आता जगात सशक्त नौदल म्हणून ओळखले जात असल्याचे मोदी म्हणाले. संकटावेळी दुसऱ्या देशांवरील परावलंबित्व कमी व्हावे यासाठी देशाची वाटचाल सुरू आहे. 5 हजारांपेक्षा जास्त उपकरणे आता विदेशाऐवजी भारतातच निर्माण केली जातात, त्यामुळे आत्मविश्वासात भर पडते. गेल्या 10 वर्षांत कर्नाटकात देशातील सर्वात मोठा हेलिकॉप्टर निर्मिती कारखाना, लढाऊ विमाने बनवणारा कारखाना सुरू झालाय. नौदलानेदेखील मेक इन इंडिया अभियानाचा मोठा विस्तार केलाय, त्यामध्ये माझगाव डॉकमधील कर्मचाऱ्यांची मोठी भूमिका आहे. भारतीय नौदलात गेल्या 10 वर्षांत 33 जहाजे आणि 7 पाणबुडींचा समावेश झालाय, त्यापैकी 39 भारतातील शिपयार्डमध्ये तयार झालेत. त्यामध्ये विमानवाहू युद्धनौका आयएनएस विक्रांत आणि आयएनएस अरिघात यांसारख्या न्युक्लिअर पाणबुडीचा देखील समावेश आहे.
भारताच्या संरक्षण क्षेत्राचा कायापालट : भारताचे संरक्षण निर्मिती उत्पादन सव्वा लाख कोटींपेक्षा जास्त झालंय. भारताच्या संरक्षण क्षेत्राचा कायापालट होत असल्याचे मोदी म्हणालेत. भारत सध्या 100 पेक्षा अधिक देशांना संरक्षण सामग्री निर्यात करीत आहे. मेक इन इंडियाद्वारे भारतीय सैन्याच्या संरक्षण सज्जतेत वाढ होत असून, त्याशिवाय आर्थिक क्षेत्रातदेखील प्रगतीचे दरवाजे उघडत आहे. शिप बिल्डिंग इको सिस्टीममध्ये जेवढी गुंतवणूक केली जाते, त्याच्या दुप्पट आर्थिक क्षेत्रात लाभ होतो. 60 मोठी जहाजे सध्या देशात बनवली जात आहेत, त्यांची किंमत दीड लाख कोटी एवढी आहे. 3 लाख कोटी रुपयांचे सर्क्युलेशन आपल्या अर्थव्यवस्थेत होईल. रोजगार निर्मितीत त्याचा सहापट लाभ होतो, असे पंतप्रधान म्हणाले. 2 हजार कर्मचारी जहाज बनवत असतील तर त्यांच्यावर अवलंबून असलेल्या क्षेत्रात किमान 12 हजार रोजगार तयार होतात.
शेकडो जहाजे आणि कंटेनर जहाजांची गरज भासणार : भारत सध्या देशातील तिसरी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था बनण्याकडे वेगाने प्रवास करीत आहे. आगामी वर्षांत शेकडो जहाजे आणि कंटेनर जहाजांची गरज भासणार आहे. त्यामुळे अर्थव्यवस्थेला वेग येईल, रोजगारामध्ये वाढ होईल. 2014 मध्ये सीफेअरची संख्या सव्वा लाख पेक्षा कमी होती आता ती तीन लाख पेक्षा जास्त झाली आहे. भारताचा समावेश आता सीफेअरमध्ये पहिल्या पाच देशांमध्ये झालाय. देशाच्या प्रत्येक भागाचा, विभागाचा विकास व्हावा, यासाठी आम्ही प्रयत्नशील आहोत. 75 हजार कोटी खर्च करून वाढवण बंदराची निर्मिती होतेय, त्याद्वारे रोजगाराची मोठी संधी उपलब्ध होईल, असे मोदी म्हणाले. समुद्र यान प्रकल्पाद्वारे शास्त्रज्ञांना 6 हजार मीटरच्या खोलीपर्यंत पोहोचवेल, तिथपर्यंत जगातील मोजके देश गेलेत. 21 व्या शतकातील भारत पूर्ण आत्मविश्वासाने पुढे जाईल, त्यासाठी गुलामीच्या जोखडांतून बाहेर येण्याची गरज पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी व्यक्त केलीय.
2025 मध्ये संरक्षण क्षेत्रात अनेक सुधारणा करणार- सिंह : संरक्षण क्षेत्रात आत्मनिर्भरता आणण्यास पंतप्रधानांनी नेहमीच प्राधान्य दिलंय. संरक्षण क्षेत्राचे सामर्थ्य दिवसेंदिवस वाढत आहे. भारतीय महासागराला नेहमीच महत्त्व राहिलंय, मात्र आता त्याचे महत्त्व वाढले आहे. पूर्वी जे महत्त्व अटलांटिक महासागराचे होते ते आता आपल्याला प्राप्त झाले आहे. या पार्श्वभूमीवर भारतीय नौदलाचे महत्त्व अधिक वाढले आहे. आज सेवेत आलेल्या युद्धनौकेतील 75 टक्क्यांपेक्षा जास्त सामग्री देशातच विकसित करण्यात आलीय. संरक्षण क्षेत्रात अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करण्यात येत आहे. कमी किंमत आणि उच्च सेवा पुरवण्यासाठी आम्ही सज्ज आहोत. संरक्षण खात्याने वर्ष ठरवले आहे. संरक्षण क्षेत्रात आम्ही अनेक सुधारणा अंमलात आणू, असा विश्वास राजनाथ सिंह यांनी व्यक्त केलाय. भारतीय नौदलावर आपल्याला गर्व असल्याचे सिंह यावेळी म्हणाले.
हेही वाचा-
शिवरायांच्या भूमीवरूनच नौदलाला सामर्थ्य दिले जात आहे-नरेंद्र मोदी - PM MODI MUMBAI VISIT
पंतप्रधान मोदी मुंबई दौऱ्यावर, तीन युद्धनौकांचे करणार लोकार्पण
