ETV Bharat / state

'...परि अमृतातेहि पैजासी जिंके', 'अभिजात' मराठी! - Marathi Language Classical Language

Marathi Language Classical Language : अखेर अनेक वर्षांची प्रतीक्षा संपली! गेली बराच काळ सर्वसामान्य मराठी माणूस ज्या दिवसाची आतुरतेनं वाट पाहत होता तो दिवस उजाडलाय. मराठी भाषेला 'अभिजात' भाषेचा दर्जा मिळाला! खरंतर मराठी भाषा ही महत्त्वाची आहे हे वास्तव कुणीच नाकारत नाही. तरीही या भाषेला 'अभिजात' भाषेचा दर्जा मिळवण्यासाठी अनेकांना मोठा कठीण संघर्ष करावा लागला. उशिरा का होईना ही तपश्चर्या फळाला आली आणि आपली वैश्विक मराठी अधिकृतरित्या 'अभिजात' झाली.

Marathi Language
मराठी भाषेला अभिजात भाषेचा दर्जा (File Photo)
author img

By ETV Bharat Marathi Team

Published : Oct 3, 2024, 8:52 PM IST

Updated : Oct 3, 2024, 10:50 PM IST

मुंबई Marathi Language Classical Language : केंद्र सरकारनं मराठी भाषेला 'अभिजात' भाषेचा दर्जा देण्याचा निर्णय घेतलाय. मराठी भाषेला 'अभिजात' दर्जा देण्यात यावा, अशी मागणी गेल्या अनेक वर्षांपासून करण्यात येत होती. केंद्र सरकारच्या या निर्णयानं मराठी भाषा सातासमुद्रापार आणखी जास्त वेगानं पोहोचणार आहे. 'माझा मराठीची बोलु कौतुके। परि अमृतातें ही पैजा जिंके॥' ही संत ज्ञानेश्वर महाराजांची ओवी शेयर करत मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी सर्वांचं अभिनंदन करत केंद्राचे आभार मानले. 'मराठी भाषा ही भारताचा अभिमान आहे' असं म्हणत पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनीही कौतुक केलं.

संत ज्ञानेश्वर महाराजांची ओवी : आज तमाम मराठी माणसाला संत ज्ञानेश्वर यांची 'माझा मर्‍हाटाची बोलु कवतिके। परि अमृतातेही पैजांसि जिंके। ऐसी अक्षरे रसिके मेळवीन।।’ ही मराठीच्या संदर्भातील ओवी नक्की आठवेल. पाठ्यपुस्तकांपासून ते भाषणं, व्याख्यानं, लेखांपर्यंत या ओवीचा उल्लेख वाचायला, ऐकायला मिळतो. पण संत ज्ञानेश्वरांची `मर्‍हाटी भाषासुंदरी’ ही कविताही अनुभवणं एक सुंदर अनुभव आहे. आपल्याला आपल्याच मराठीचा नव्यानं परिचय करून देणारी आहे. आत्मविश्वास आणि अभिमानाची भावना देणारी आहे.

लाडक्या भाषेचा यथोचित सन्मान - मुख्यमंत्री : "अखेर माय मराठीला अभिजात भाषेचा दर्जा मिळाला! एका लढ्याला यश आलं. यासाठी महाराष्ट्र सरकारनं केंद्राकडं सतत पाठपुरवठा केला होता. आपल्या लाडक्या भाषेचा यथोचित सन्मान केल्याबद्दल पंतप्रधान नरेंद्र मोदी, केंद्रीय गृहमंत्री अमित शाह तसंच केंद्रीय सांस्कृतिक मंत्री गजेंद्रसिंह शेखावत यांचे आम्ही आभार मानतो. या कामात अनेक मराठी भाषक, विचारवंत, भाषेचे अभ्यासक, साहित्यिक आणि समीक्षकांचे साह्य झालं, त्यांचंही मन:पूर्वक आभार!" अशी प्रतिक्रिया मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी दिली.

देवेंद्र फडणवीसांनी मानले आभार : "मराठी भाषेला 'अभिजात दर्जा' देण्याचा निर्णय गुरुवारी केंद्रीय मंत्रिमंडळानं घेतला. मी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि केंद्रीय मंत्रिमंडळातील सर्व मंत्र्यांचं महाराष्ट्रातील 12 कोटी जनतेच्या वतीनं अतिशय मनापासून आभार मानतो. हा दिवस उजाडावा, यासाठी मी मुख्यमंत्री असताना आणि आताही मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांच्या नेतृत्वात सातत्यानं पाठपुरावा केला. लीळाचरित्र, ज्ञानेश्वरी, विवेकसिंधू अशा अनेक ग्रंथांचा आधार घेत मराठी भाषा ही अभिजातच आहे, हे सिद्ध करण्यासाठी अनेक थोरा-मोठ्यांचे, अभ्यासकांचे यासाठी हातभार लागले," अशी प्रतिक्रिया देत उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी सर्वांचे आभार मानले.

"मराठी भाषेला 'अभिजात' भाषेचा दर्जा मिळाला ही महाराष्ट्रासाठी अभिमानाची बाब आहे. इकडं इंग्रजी भाषेचं वर्चस्व वाढत आहे, तसंच मराठी शाळेची संख्या कमी होत असताना, मराठी भाषेला 'अभिजात' दर्जा मिळाला ही मराठी माणसासाठी मोठी गोष्ट आहे. त्यामुळं मराठी भाषेकडं पाहण्याचा लोकांचा वेगळा दृष्टीकोन असणार आहे. तसंच ज्यांनी ज्यांनी यासाठी मेहनत घेतली त्यांच्या मेहनतीला फळ आलं. त्यामुळं त्याचे खूप आभार मानतो." - किशोर कदम 'सौमित्र' - कवी, अभिनेता

"एक मराठी भाषिक आणि भारताचा नागरिक म्हणून या बातमीमुळं मला खूप आनंद होतोय. मराठी भाषेला अखेर 'अभिजात' दर्जा मिळाला. यात अनेकांनी परिश्रम घेतलं. ज्या ज्या लोकांनी यासाठी आपला घाम गाळला, त्या सर्वांना मी नमस्कार करतो. विनोद तावडेंपासून ते सुभाष देसाई, दीपक केसरकर या सर्वांनी हा मुद्दा लावून धरला. पुन्हा एकदा वाटलं की, एका गोष्टीवरून मराठी माणूस एकत्र येतो आणि ती गोष्ट म्हणजे 'मराठी भाषा'. मराठी भाषेचं संवर्धन करणं ही आता सामान्य मराठी माणसाची जबाबदारी आणि उत्तरदायित्व आहे. आता जो निधी येईल त्याचा वापर मराठी भाषेसाठी झाला पाहिजे." - कौशल इनामदार, संगीत दिग्दर्शक

लाभले आम्हांस भाग्य बोलतो मराठी : मराठी जनजनांच्या मनात दिवंगत सुरेश भट यांनी 'लाभले आम्हांस भाग्य बोलतो मराठी, जाहलो खरेच धन्य ऐकतो मराठी...' हे मराठी भाषा गीत रुजवलं. हे गीत सुरू झाल्यावर आजही मराठी माणसाच्या अंगावर काटा येतो. या गीताचं संगीत दिग्दर्शक कौशल इनामदार यांनी केलंय.

'अभिजात' भाषेचा दर्जा म्हणजे काय? : 'अभिजात' भाषा हा वैशिष्ट्यपूर्ण भाषेला भारत सरकारद्वारे दिला जाणारा एक दर्जा आहे. केंद्र सरकारनं 'अभिजात' भाषेचे निकष ठरवलेले आहेत. हा दर्जा ज्या भाषांना दिला जातो त्या भाषेच्या सर्वांगीण विकासासाठी केंद्र सरकारकडून त्या-त्या राज्याला भरीव अनुदान मिळतं.

हेही वाचा -

  1. मराठी भाषेतील पहिला गद्यग्रंथ रचलेल्या 'या' गावाची गोष्टच न्यारी, 9 ऐतिहासिक विहिरीसह आहेत तब्बल 200 मंदिरं! - Riddhapur village history
  2. मराठी भाषा विद्यापीठ उभारणीला गती; 4.25 कोटींचा खर्च मंजूर - Marathi Language University
  3. मराठी भाषा गौरव दिन विशेष - अमृतासी पैजा जिंकण्याचे सामर्थ्य असलेल्या माय मराठीची अविट गोडी

मुंबई Marathi Language Classical Language : केंद्र सरकारनं मराठी भाषेला 'अभिजात' भाषेचा दर्जा देण्याचा निर्णय घेतलाय. मराठी भाषेला 'अभिजात' दर्जा देण्यात यावा, अशी मागणी गेल्या अनेक वर्षांपासून करण्यात येत होती. केंद्र सरकारच्या या निर्णयानं मराठी भाषा सातासमुद्रापार आणखी जास्त वेगानं पोहोचणार आहे. 'माझा मराठीची बोलु कौतुके। परि अमृतातें ही पैजा जिंके॥' ही संत ज्ञानेश्वर महाराजांची ओवी शेयर करत मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी सर्वांचं अभिनंदन करत केंद्राचे आभार मानले. 'मराठी भाषा ही भारताचा अभिमान आहे' असं म्हणत पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनीही कौतुक केलं.

संत ज्ञानेश्वर महाराजांची ओवी : आज तमाम मराठी माणसाला संत ज्ञानेश्वर यांची 'माझा मर्‍हाटाची बोलु कवतिके। परि अमृतातेही पैजांसि जिंके। ऐसी अक्षरे रसिके मेळवीन।।’ ही मराठीच्या संदर्भातील ओवी नक्की आठवेल. पाठ्यपुस्तकांपासून ते भाषणं, व्याख्यानं, लेखांपर्यंत या ओवीचा उल्लेख वाचायला, ऐकायला मिळतो. पण संत ज्ञानेश्वरांची `मर्‍हाटी भाषासुंदरी’ ही कविताही अनुभवणं एक सुंदर अनुभव आहे. आपल्याला आपल्याच मराठीचा नव्यानं परिचय करून देणारी आहे. आत्मविश्वास आणि अभिमानाची भावना देणारी आहे.

लाडक्या भाषेचा यथोचित सन्मान - मुख्यमंत्री : "अखेर माय मराठीला अभिजात भाषेचा दर्जा मिळाला! एका लढ्याला यश आलं. यासाठी महाराष्ट्र सरकारनं केंद्राकडं सतत पाठपुरवठा केला होता. आपल्या लाडक्या भाषेचा यथोचित सन्मान केल्याबद्दल पंतप्रधान नरेंद्र मोदी, केंद्रीय गृहमंत्री अमित शाह तसंच केंद्रीय सांस्कृतिक मंत्री गजेंद्रसिंह शेखावत यांचे आम्ही आभार मानतो. या कामात अनेक मराठी भाषक, विचारवंत, भाषेचे अभ्यासक, साहित्यिक आणि समीक्षकांचे साह्य झालं, त्यांचंही मन:पूर्वक आभार!" अशी प्रतिक्रिया मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी दिली.

देवेंद्र फडणवीसांनी मानले आभार : "मराठी भाषेला 'अभिजात दर्जा' देण्याचा निर्णय गुरुवारी केंद्रीय मंत्रिमंडळानं घेतला. मी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि केंद्रीय मंत्रिमंडळातील सर्व मंत्र्यांचं महाराष्ट्रातील 12 कोटी जनतेच्या वतीनं अतिशय मनापासून आभार मानतो. हा दिवस उजाडावा, यासाठी मी मुख्यमंत्री असताना आणि आताही मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांच्या नेतृत्वात सातत्यानं पाठपुरावा केला. लीळाचरित्र, ज्ञानेश्वरी, विवेकसिंधू अशा अनेक ग्रंथांचा आधार घेत मराठी भाषा ही अभिजातच आहे, हे सिद्ध करण्यासाठी अनेक थोरा-मोठ्यांचे, अभ्यासकांचे यासाठी हातभार लागले," अशी प्रतिक्रिया देत उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी सर्वांचे आभार मानले.

"मराठी भाषेला 'अभिजात' भाषेचा दर्जा मिळाला ही महाराष्ट्रासाठी अभिमानाची बाब आहे. इकडं इंग्रजी भाषेचं वर्चस्व वाढत आहे, तसंच मराठी शाळेची संख्या कमी होत असताना, मराठी भाषेला 'अभिजात' दर्जा मिळाला ही मराठी माणसासाठी मोठी गोष्ट आहे. त्यामुळं मराठी भाषेकडं पाहण्याचा लोकांचा वेगळा दृष्टीकोन असणार आहे. तसंच ज्यांनी ज्यांनी यासाठी मेहनत घेतली त्यांच्या मेहनतीला फळ आलं. त्यामुळं त्याचे खूप आभार मानतो." - किशोर कदम 'सौमित्र' - कवी, अभिनेता

"एक मराठी भाषिक आणि भारताचा नागरिक म्हणून या बातमीमुळं मला खूप आनंद होतोय. मराठी भाषेला अखेर 'अभिजात' दर्जा मिळाला. यात अनेकांनी परिश्रम घेतलं. ज्या ज्या लोकांनी यासाठी आपला घाम गाळला, त्या सर्वांना मी नमस्कार करतो. विनोद तावडेंपासून ते सुभाष देसाई, दीपक केसरकर या सर्वांनी हा मुद्दा लावून धरला. पुन्हा एकदा वाटलं की, एका गोष्टीवरून मराठी माणूस एकत्र येतो आणि ती गोष्ट म्हणजे 'मराठी भाषा'. मराठी भाषेचं संवर्धन करणं ही आता सामान्य मराठी माणसाची जबाबदारी आणि उत्तरदायित्व आहे. आता जो निधी येईल त्याचा वापर मराठी भाषेसाठी झाला पाहिजे." - कौशल इनामदार, संगीत दिग्दर्शक

लाभले आम्हांस भाग्य बोलतो मराठी : मराठी जनजनांच्या मनात दिवंगत सुरेश भट यांनी 'लाभले आम्हांस भाग्य बोलतो मराठी, जाहलो खरेच धन्य ऐकतो मराठी...' हे मराठी भाषा गीत रुजवलं. हे गीत सुरू झाल्यावर आजही मराठी माणसाच्या अंगावर काटा येतो. या गीताचं संगीत दिग्दर्शक कौशल इनामदार यांनी केलंय.

'अभिजात' भाषेचा दर्जा म्हणजे काय? : 'अभिजात' भाषा हा वैशिष्ट्यपूर्ण भाषेला भारत सरकारद्वारे दिला जाणारा एक दर्जा आहे. केंद्र सरकारनं 'अभिजात' भाषेचे निकष ठरवलेले आहेत. हा दर्जा ज्या भाषांना दिला जातो त्या भाषेच्या सर्वांगीण विकासासाठी केंद्र सरकारकडून त्या-त्या राज्याला भरीव अनुदान मिळतं.

हेही वाचा -

  1. मराठी भाषेतील पहिला गद्यग्रंथ रचलेल्या 'या' गावाची गोष्टच न्यारी, 9 ऐतिहासिक विहिरीसह आहेत तब्बल 200 मंदिरं! - Riddhapur village history
  2. मराठी भाषा विद्यापीठ उभारणीला गती; 4.25 कोटींचा खर्च मंजूर - Marathi Language University
  3. मराठी भाषा गौरव दिन विशेष - अमृतासी पैजा जिंकण्याचे सामर्थ्य असलेल्या माय मराठीची अविट गोडी
Last Updated : Oct 3, 2024, 10:50 PM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.