मुंबई Political Interference in Cricket : सन 1930 मध्ये स्थापन झालेली मुंबई क्रिकेट असोसिएशन ही देशातील सर्वात जुन्या क्रिकेट संघटनांपैकी एक आहे. या संघटनेचं अध्यक्षपद मिळविण्यासाठी राजकारण्यांमध्ये नेहमीच संघर्ष होताना पाहिलं आहे. राज्याचे माजी मुख्यमंत्री शरद पवार यांनी 2001 ते 2009 या कालावधीत ही संघटना चालवली होती, तर 1992 मध्ये शिवसेनेचे तत्कालीन मुख्यमंत्री मनोहर जोशी यांनी एमसीए अध्यक्षपदाच्या निवडणुकीत माजी क्रिकेटपटू माधव मंत्री यांचा पराभव केला होता. तसंच माजी मुख्यमंत्री विलासराव देशमुख यांनी जुलै 2011 मध्ये झालेल्या निवडणुकीत भारताचे माजी फलंदाज दिलीप वेंगसरकर यांचा पराभव केला.
मुंबई क्रिकेट असोसिएशनचे आतापर्यंतचे अध्यक्ष :
- डॉ. एच. डी. कांगा : 1930 ते 1931/ 1934 ते 1935
- सर जॉन एफ. डब्ल्यू. ब्यूमॉन्ट : 1935 ते 1936/ 1942 ते 1943
- डॉ. एच. डी. कांगा : 1943 ते 1944/ 1945 ते 1946
- सर. होमी मेहता : 1946 ते 1947/ 1947 ते 1948
- ए. ए. ए. फिजी : 1948/ 1949
- न्यायमूर्ती आर. तेंडोलकर : 1949 ते 1950/ 1956 ते 1957
- ए. ए. जसडेनवाला : 1957 ते 58/ 1958 ते 1959
- बी.सी. शहा : 1959 ते 1960/ 1960 ते 1961
- व्ही. जे. दिवेचा : 1961 ते 1962/ 1962 ते 1963
- एस. के. वानखेडे : 1963 ते 1964/ 1986 ते 1987
- एम. के. मंत्री : 1987 ते 1988
- एम. जोशी : 31 जानेवारी 1992 ते 2001
- शरद पवार : 2001 ते 2002/ 2010 ते 2011
- विलासराव देशमुख : जुलै 2011 ते 14 ऑगस्ट 2012
- रवी सावंत : ऑगस्ट 2012 ते ऑक्टोबर 2013
- शरद पवार : ऑक्टोबर 2013 ते 12 जानेवारी 2017
- आशिष शेलार : 12 जानेवारी 2017 ते 6 एप्रिल 2018
- डॉ. विजय पाटील : 4 ऑक्टोबर 2019 ते 4 ऑक्टोबर
- अमोल काळे : 4 ऑक्टोबर 2022 ते 10 जून 2024
- अजिंक्य नाईक : वर्तामान अध्यक्ष
राज्य क्रिकेट संघटना चालवणाऱ्या राजकारण्यांची काही उदाहरणं :
- इंडियन एक्सप्रेस 2022 च्या अहवालानुसार, BCCI च्या 38 पूर्ण सदस्यांपैकी एक तृतीयांश पेक्षा जास्त सदस्यांमध्ये, माजी अधिकारी आणि शक्तिशाली राजकारण्यांची पुत्र किंवा नातेवाईकांचा समावेश आहे. (बोर्डाच्या इतिहासातील सर्वात जास्त.)
- अमित शहा ते शरद पवार पक्षाच्या ओलांडून राजकारण करणारे राजकारणी क्रिकेट घडामोडींचं नेतृत्व करत आहेत आणि विविध क्रिकेट मंडळं चालवत आहेत.
- भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी 2009 मध्ये गुजरात क्रिकेट असोसिएशनचे अध्यक्ष होते. 2014 मध्ये त्यांची पंतप्रधानपदी निवड झाल्यानंतरच त्यांनी आपली भूमिका सोडली. 2014 मध्ये, मोदी भारताचे पंतप्रधान झाल्यानंतर, अमित शाह GCA चे अध्यक्ष झाले.
- राष्ट्रवादी काँग्रेसचे अध्यक्ष, राज्याचे माजी मुख्यमंत्री शरद पवार 2005 ते 2008 पर्यंत भारतीय क्रिकेट नियामक मंडळाचे (BCCI) अध्यक्ष होते.
- दिल्ली आणि जिल्हा क्रिकेट असोसिएशन (DDCA) : माजी अर्थमंत्री अरुण जेटली हे 1999-2013 पर्यंत 14 वर्षे अध्यक्षपदावर होते. आता त्यांचा मुलगा रोहन जेटली सध्या दिल्ली जिल्हा क्रिकेट असोसिएशनचे अध्यक्ष आहे.
- ग्वाल्हेर डिव्हिजन क्रिकेट असोसिएशन : माजी नागरी विमान वाहतूक मंत्री माधवराव सिंधिया हे बीसीसीआयचे अध्यक्षही होते. त्यांचा मुलगा ज्योतिरादित्य सिंधीया GDCA (ग्वाल्हेर डिव्हिजन क्रिकेट असोसिएशन) उपाध्यक्ष आहे.
- राजस्थान क्रिकेट असोसिएशन : राजस्थानचे आरोग्य मंत्री गजेंद्र सिंह यांचे पुत्र धनंजय खिमसार यांची राजस्थान क्रिकेट असोसिएशन (RCA) च्या अध्यक्षपदी नियुक्ती करण्यात आली.
- केचांगुली रिओ : नागालँड क्रिकेट असोसिएशन (NCA) अध्यक्ष; आहेत. त्यांचे वडील नीफिउ रिओ हे नागालँडचे मुख्यमंत्री आहेत.
- अनुराग ठाकूर, फारुख अब्दुल्ला आणि इतर अनेक दिग्गज राजकारण्यांनी क्रिकेट संघटनांचे अध्यक्ष म्हणून काम केलं आहे.
श्रीलंका : नोव्हेंबर 2023 मध्ये आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट परिषदेनं प्रशासनातील सरकारी हस्तक्षेपाचा हवाला देऊन श्रीलंकेचं सदस्यत्व तात्काळ प्रभावानं निलंबित केलं होतं. 1973 मध्ये श्रीलंकेचा क्रीडा कायदा मंजूर झाल्यापासून, श्रीलंकेनं नाव दिलेल्या प्रत्येक राष्ट्रीय संघाला देशाच्या क्रीडा मंत्र्यांनी मान्यता दिली पाहिजे.
पाकिस्तान : योग्य चौकट असूनही, पीसीबीच्या अध्यक्षांची नियुक्ती नेहमीच राजकीय घराणेशाही आणि दु:खाच्या आधारे केली जाते. रमीझ राजा यांची अध्यक्षपदावरुन हकालपट्टी आणि 20 जून 2023 रोजी नजम सेठी यांनी अध्यक्षपद सोडल्याची घोषणा करणारं ट्विट पाकिस्तान क्रिकेट बोर्डातील राजकीय हस्तक्षेप स्पष्ट करते. मंडळाचे उच्च अधिकारी अनेकदा सत्ताधारी उच्चभ्रूंच्या तालावर नाचण्यासाठी निवडले गेले, मग ते नागरी सरकार असो किंवा लष्करी हुकूमशाही. निर्णय हे क्रिकेटच्या गुणवत्तेपेक्षा पक्षीय संलग्नतेनं अधिक प्रभावित झाले आहेत. प्रत्येक सरकार बदलाबरोबर पीसीबीच्या अध्यक्षांच्या फिरत्या खुर्चीनं मंडळाला राजकीय बुद्धिबळाच्या खेळात केवळ प्यादं बनवलं आहे.
हेही वाचा :
