हैद्राबाद : ऑस्टिओपोरोसिस हा हाडे कमकुवत करणारा ( World Osteoporosis Day 20 October 2022 ) आजार हा वृद्धांचा आजार मानला जातो. परंतु, गेल्या काही वर्षांत World Osteoporosis Day Theme Serve up Bone Strength ) वेगवेगळ्या कारणांमुळे जगभरात लहान वयातच हा ( World Osteoporosis Day is Celebrated Every Year ) आजार होण्याच्या घटनांमध्ये वाढ झाली आहे. ( Osteoporosis Cause and Effect ) ऑस्टियोपोरोसिसचे गांभीर्य सर्वसामान्य जनतेला जागृत करावे आणि जगभरातील लोकांना या ( World Osteoporosis Day History ) आजाराची कारणे, लक्षणे, प्रतिबंध आणि उपचार पद्धतींबद्दल जागरूक करावे या उद्देशाने दरवर्षी 20 ऑक्टोबर रोजी जागतिक ऑस्टिओपोरोसिस दिवस साजरा केला जातो.
हा दिवस साजरा करण्याचे उद्देश : हा दिवस साजरा करण्याचा आणखी एक उद्देश म्हणजे या आजाराशी निगडित इतर घटक, गैरसमजांचे स्पष्टीकरण आणि या प्रदेशातील आरोग्य सेवांच्या क्षेत्रातील विकासाच्या शक्यतांबद्दल चर्चा करण्यासाठी लोकांना व्यासपीठ उपलब्ध करून देणे. आजकाल, बहुतेक डॉक्टर वाढत्या वयात एकदा हाडांची घनता चाचणी करून घेण्याचा सल्ला देतात. याचे मुख्य कारण म्हणजे लोकांना हाडांशी संबंधित समस्या विशेषतः ऑस्टीओपोरोसिसबद्दल योग्य वेळी माहिती मिळू शकते. ऑस्टियोपोरोसिस हा खरंतर हाडांचा एक जटील आजार आहे. ज्यामुळे हाडे इतकी कमकुवत होतात की त्यांना फक्त वेदना होत नाहीत, तर इतर रोग आणि समस्या आणि हाड तुटण्याची किंवा खराब होण्याची शक्यतादेखील वाढते.
आजच्या युगातील एक सामान्य परंतु गंभीर आजार : ऑस्टिओपोरोसिस हा आजच्या युगातील एक सामान्य परंतु गंभीर आजार आहे. विविध वेबसाइट्सवर उपलब्ध आकडेवारीनुसार, आपल्या देशात दर 8 पैकी 1 पुरुष आणि प्रत्येक 3 पैकी 1 महिलांना हा आजार आहे. डॉक्टरदेखील याची पुष्टी करतात. याला वृद्धापकाळाचा आजार म्हटले जात असले, तरी गेल्या काही वर्षांत तरुणांमध्येही या आजाराचे रुग्ण आढळून येत आहेत. ही चिंतेची बाब आहे.
लोकांमध्ये या आजाराविषयी जागरूकतेकरिता हा डे साजरा : ऑस्टियोपोरोसिस प्रतिबंध आणि त्याच्याशी संबंधित अनेक घटकांबद्दल सामान्य लोकांमध्ये जागरूकता पसरविण्याच्या उद्देशाने दरवर्षी 20 ऑक्टोबर 2022 रोजी जगातील 90 हून अधिक देशांमध्ये वेगवेगळ्या थीमवर जागतिक ऑस्टियोपोरोसिस दिवस साजरा केला जातो. या वर्षी जागतिक ऑस्टिओपोरोसिस दिवस 2022 'सर्व्ह अप बोन स्ट्रेंथ' अर्थात "हाडे मजबूत करण्यासाठी कार्य करा" या थीमवर साजरा केला जात आहे.
ऑस्टियोपोरोसिस हा हाडे कमकुवत करणारा आजार : ऑस्टियोपोरोसिसचे कारण आणि परिणाम हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की ऑस्टियोपोरोसिसमध्ये हाडे कमकुवत आणि ठिसूळ होतात. वास्तविक ऑस्टियोपोरोसिस हा लॅटिन शब्द आहे. ज्याचा अर्थ "सच्छिद्र हाडे" असा होतो. ऑस्टियोपोरोसिसमध्ये हाडे इतकी कमकुवत होतात की कधी कधी थोडीशी दुखापत झाली किंवा एखाद्या गोष्टीशी थोडीशी टक्कर झाली तरी ती तुटण्याची शक्यता वाढते.
जीवनसत्त्वांसह इतर पौष्टिक घटकांची कमतरतेमुळे या आजाराचा धोका : त्याचप्रमाणे वयाबरोबर हाडांची लवचिकता कमी होऊन ते कमकुवत होऊ लागतात. या व्यतिरिक्त, या अवस्थेत लोकांच्या शरीरातील पेशी कमी होतात आणि त्यांच्या निर्मितीचा वेगदेखील लक्षणीय प्रमाणात कमी होतो. अशा परिस्थितीत, जर शरीरात कॅल्शियम, मॅग्नेशियम, प्रोटीन, व्हिटॅमिन डी आणि हाडांसाठी आवश्यक असलेल्या इतर जीवनसत्त्वांसह इतर पौष्टिक घटकांची कमतरता सुरू झाली तर ऑस्टियोपोरोसिसचा धोका लक्षणीय वाढतो.
या कारणांमुळे हा आजार होतो : तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, आहाराव्यतिरिक्त, बैठी म्हणजे आळशी आणि निष्क्रिय जीवनशैली, नशा किंवा धूम्रपानाची सवय, अनुवांशिक कारणे आणि अनेक वेळा मधुमेह, लठ्ठपणा, संधिवात, दाहक संधिवात, पोषक तत्त्वांचा योग्य अभाव (आळशी आणि निष्क्रिय जीवनशैली, मद्यपान, अनुवांशिक कारणे आणि मधुमेह, लठ्ठपणा, संधिवात, दाहक संधिवात हा रोग एंटिपिलेप्टिक आणि कर्करोगाची औषधे घेतल्याने आणि कधीकधी स्त्रियांमध्ये लवकर रजोनिवृत्तीमुळेदेखील होऊ शकतो. हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की ही समस्या पुरुषांपेक्षा स्त्रियांमध्ये अधिक दिसून येते.
जागतिक ऑस्टिओपोरोसिस दिवस इतिहास : 1996 मध्ये पहिल्यांदा 20 ऑक्टोबर रोजी जागतिक ऑस्टिओपोरोसिस दिवस साजरा करण्यात आला. ज्याची सुरुवात युनायटेड किंगडमच्या नॅशनल ऑस्टिओपोरोसिस सोसायटी आणि युरोपियन कमिशनने केली होती. त्यानंतर 1997 मध्ये इंटरनॅशनल ऑस्टियोपोरोसिस फाउंडेशन (IOF) ची स्थापना झाली. यानंतर, 1998, 1999 मध्ये, जागतिक आरोग्य संघटना (WHO) आणि IOF यांनी एकत्रितपणे जागतिक ऑस्टिओपोरोसिस दिवस साजरा केला. तेव्हापासून हा दिवस दरवर्षी साजरा केला जातो.
हा दिवस साजरा करण्याचा उद्देश : जागतिक ऑस्टिओपोरोसिस दिनाचा उद्देश लक्षात घेण्यासारखे आहे की, हा विशेष दिवस केवळ रोगाचे जोखीम घटक, संभाव्य लक्षणे आणि उपचार पर्याय समजून घेण्यासाठी आणि जाणून घेण्यासाठी जागरूकता पसरवण्यासाठीच नव्हे तर लोकांना त्यांचे आरोग्य राखण्यासाठी प्रोत्साहित करण्यासाठीदेखील साजरा केला जातो. निरोगी आहार आणि निरोगी जीवनशैलीचे पालन करण्यासाठी आणि वेळेत समस्येबद्दल जाणून घेण्यासाठी, त्यांना नियमित तपासणी आणि चाचण्या करण्यास प्रवृत्त करण्याचादेखील एक प्रयत्न आहे. जेणेकरून रोग वेळेत ओळखता येईल आणि वेळेवर उपचार सुरू करता येतील.
