हैदराबाद : जागतिक स्तरावर स्तनपानाशी संबंधित आकडेवारीनुसार, वेगवेगळ्या कारणांमुळे केवळ 64% मुलांना जन्माच्या सहा महिन्यांपर्यंत स्तनपान दिले जाते, जे चिंताजनक आहे. मात्र, सध्याच्या काळात शासनाचे प्रयत्न आणि अनेक माध्यमातून जनजागृती कार्यक्रम यामुळे बाळासाठी किमान सहा महिने स्तनपानाची गरज आणि फायदे याबाबत लोकांमध्ये मोठ्या प्रमाणात जागृती निर्माण झाली आहे. परंतु असे असूनही स्तनपानाशी संबंधित आकडेवारीत 100% वाढ होताना दिसत नाही. स्तनपानाबाबत जागरूकता निर्माण करण्यासाठी आणि प्रोत्साहन देण्यासाठी दरवर्षी ऑगस्ट महिन्याचा पहिला आठवडा 1 ते 7 ऑगस्ट हा जागतिक स्तनपान सप्ताह म्हणून साजरा केला जातो.
नोकरदार मातेला कुटुंबाचा पाठिंबा : स्तनपान न करण्याची अनेक कारणे असू शकतात. ज्यामध्ये आरोग्यासंबंधित आणि काही वेळा त्यासंबंधीच्या खोट्या भ्रमांव्यतिरिक्त, महिलांच्या व्यस्ततेमुळे स्तनपानासाठी आवश्यक वेळ काढू न शकणे यासारख्या कारणांचाही समावेश आहे. वास्तविक कुटुंबात स्त्रीला अनेक जबाबदाऱ्या पार पाडाव्या लागतात. दुसरीकडे स्त्री नोकरी करत असेल तर तिला घरच्या जबाबदाऱ्यांसोबतच कामाच्या जबाबदाऱ्याही सांभाळाव्या लागतात. अशा परिस्थितीत नोकरदार मातेला कुटुंबाचा पाठिंबा मिळाला नाही तर तिच्या बाळाच्या स्तनपानावरही परिणाम होतो.
जागतिक स्तनपान सप्ताह थीम : या वर्षी, या कार्यक्रमाची थीम एनव्हलपिंग ब्रेस्ट-फीडिंग: मेकिंग अ डिफरन्स फॉर वर्किंग पॅरेंट्स अशी आहे, ज्याचा उद्देश नोकरी करणाऱ्या मातांना कुटुंबाकडून योग्य पाठिंबा मिळावा यासाठी आवाहन करण्यात आले आहे. जेणेकरून त्यांना स्तनपानासाठी अधिक वेळ आणि संधी मिळू शकेल. नोकरी किंवा व्यवसाय करणाऱ्या महिलांकरिता स्तनपान मोहिमेत यंदा अधिक महत्त्व देण्यात आले आहे.
जागतिक स्तनपान सप्ताह इतिहास : जागतिक स्तनपान सप्ताह साजरा करण्यास 1992 साली सुरुवात झाली. खरं तर, 1990 मध्ये, जागतिक आरोग्य संघटना (WHO) आणि संयुक्त राष्ट्रांच्या आंतरराष्ट्रीय बाल आणीबाणी पोस्ट (UNICEF) द्वारे एक ज्ञापन तयार केले गेले. त्यानंतर 1991 मध्ये वर्ल्ड अलायन्स फॉर ब्रेस्टफीडिंग ऍक्शनची स्थापना झाली. त्यानंतर 1992 मध्ये पहिल्यांदा जागतिक स्तनपान सप्ताह साजरा करण्यात आला. सुरुवातीला, हा कार्यक्रम सुमारे 70 देशांमध्ये साजरा केला जाऊ लागला. पण सध्या हा सप्ताह 170 देशांमध्ये साजरा केला जातो. जागतिक स्तनपान सप्ताहादरम्यान, UNICEF आणि WHO च्या नेतृत्वाखाली, जागतिक स्तरावर लोकांमध्ये स्तनपानाबाबत जागरूकता निर्माण करण्यासाठी विविध कार्यक्रम आणि मोहिमा आयोजित केल्या जातात. दुसरीकडे, यानिमित्ताने शासकीय व निमसरकारी आरोग्य संस्थांमार्फत रुग्णालये, शाळा, सामुदायिक केंद्रांमध्ये विविध प्रकारच्या स्पर्धा, चर्चासत्रे व इतर उपक्रमांचे आयोजन केले जाते.
हेही वाचा :