हैदराबाद : आपल्या रक्तातील प्लेटलेट्सची संख्या सामान्य असणे खूप महत्वाचे आहे. रक्तातील प्लेटलेट्सची संख्या खूप जास्त किंवा खूप कमी झाल्यास, या दोन्ही परिस्थितींमुळे इतर अनेक गुंतागुंतीचे आजार होऊ शकतात. एवढेच नाही तर कधी कधी यामुळे जीवही जाऊ शकतो. प्लेटलेट्सच्या संख्येत गडबड होणे याला रक्त विकार म्हणतात. यामध्ये रक्तातील प्लेटलेट्सची संख्या सामान्यापेक्षा जास्त असणे याला थ्रोम्बोसाइटोसिस रक्त विकार म्हणतात. दुसरीकडे, रक्तातील प्लेटलेट्सची संख्या सामान्यपेक्षा कमी असणे याला थ्रोम्बोसाइटोपेनिया रक्त विकार म्हणतात.
प्लेटलेट्स फंक्शन : वरील रक्त विकार किंवा प्लेटलेट्सची संख्या वाढणे किंवा कमी होण्याचे परिणाम जाणून घेण्यापूर्वी आपल्या रक्तातील प्लेटलेट्स काय करतात हे जाणून घेणे आवश्यक आहे. वास्तविक प्लेटलेट्स ज्यांना थ्रोम्बोसाइट्स देखील म्हणतात. ते आपल्या अस्थिमज्जामध्ये उपस्थित असलेल्या लहान रक्त पेशी असतात ज्या गुठळ्या तयार करतात. दुखापत झाल्यास रक्त प्रवाह थांबवणे आणि रक्तवाहिन्यांचे नुकसान होण्यापासून संरक्षण करणे हे त्यांचे मुख्य कार्य आहे. उदाहरणार्थ, जेव्हा आपल्याला एखादी दुखापत होते ज्यामध्ये रक्त वाहू लागते, तेव्हा थ्रोम्बोसाइट्स त्या ठिकाणी चिकट गुठळ्या किंवा गुठळ्या तयार करून रक्त थांबविण्यास मदत करतात.
प्लेटलेट्सची संख्या : या पेशी तयार होत राहतात आणि तुटत राहतात. साधारणपणे त्यांचे वय 5 ते 9 दिवस असते. थ्रोम्बोसाइट्सची निर्मिती आणि विघटन करण्याची प्रक्रिया आपल्या रक्तामध्ये सतत चालू असते. रक्तातील थ्रोम्बोसाइट्स पेशींच्या विभाजनामध्ये थ्रोम्बोपोएटिन नावाच्या संप्रेरकाची भूमिका खूप महत्त्वाची असते. हे हार्मोन रक्तातील प्लेटलेट्सची संख्या सामान्य ठेवण्याचे देखील कार्य करते. सामान्यतः निरोगी व्यक्तीच्या रक्तात प्रति मायक्रोलिटर 1,50,000 ते 4,50,000 प्लेटलेट्स असतात. पण प्लेटलेट्सची संख्या यापेक्षा कमी किंवा जास्त झाली तर तो रक्ताचा विकार होतो.
थ्रोम्बोसाइटोसिस : थ्रोम्बोसाइटोसिसमध्ये, जेव्हा रक्तातील प्लेटलेट्सची संख्या सामान्यापेक्षा जास्त वाढू लागते, तेव्हा रक्त घट्ट होऊ लागते आणि त्यात मोठ्या प्रमाणात गुठळ्या तयार होऊ लागतात. अशा परिस्थितीत स्ट्रोक, हृदयविकाराचा झटका आणि किडनी खराब होणे यासह इतर अनेक गंभीर समस्यांची शक्यता वाढते. थ्रोम्बोसाइटोसिस सामान्यतः दोन प्रकारचे मानले जाते.
थ्रोम्बोसाइटोपेनिया : शरीरातील प्लेटलेट्सची संख्या कमी होण्याच्या समस्येला थ्रोम्बोसाइटोपेनिया म्हणतात. विषाणूजन्य संसर्गाचा परिणाम, अशक्तपणा, विशिष्ट प्रकारचे कर्करोग, केमोथेरपी आणि इतर काही प्रकारची थेरपी, जास्त दारू पिण्याची सवय, शरीरात पाण्याची कमतरता किंवा निर्जलीकरण अशा अनेक कारणांमुळेही हा रक्त विकार होऊ शकतो. , शरीरात फॉलिक ऍसिड आणि व्हिटॅमिन बी 12 ची कमतरता आणि विशिष्ट प्रकारचे सिंड्रोम इ. त्याच वेळी, ही समस्या अनुवांशिक कारणांमुळे देखील होऊ शकते. ही समस्या सामान्यतः गर्भवती महिलांमध्ये देखील दिसून येते, परंतु बहुतेक महिलांमध्ये प्रसूतीनंतर ती स्वतःच बरी होते.
हेही वाचा : 2023 मध्ये आयुर्वेदानुसार 'असा' घ्या तुमचा योग्य आहार
