वॉशिंग्टन [यूएस]: सुट्टीवर जाण्याच्या अनेक पैलूंचा मानसिक आरोग्य समस्या (Mental Health Problem) किंवा परिस्थिती असलेल्यांवर सकारात्मक परिणाम होऊ शकतो. प्रमुख संशोधक डॉ. जुन वेन (Dr. Jun Wen) म्हणाले की, पर्यटन सार्वजनिक आरोग्य आणि विपणन तज्ञांच्या विविध टीमने स्मृतीभ्रंश (Memory Loss) असलेल्या लोकांना पर्यटनाचा कसा फायदा होऊ शकतो याचा शोध घेतला. वैद्यकीय तज्ञ स्मृतीभ्रंश उपचारांची शिफारस करू शकतात जसे की संगीत थेरेपी, व्यायाम, संज्ञानात्मक उत्तेजना, स्मरण चिकित्सा, संवेदनात्मक उत्तेजना, रुग्णाच्या जेवणाच्या वेळा आणि वातावरणाशी जुळवून घेणे. आपण हे सर्व अनेकदा सुट्टीच्या दिवशी देखील करतो.
सुट्टीची मजा... की उपचार?: डॉ वेन म्हणाले की, पर्यटनाच्या विविध स्वरूपाचा अर्थ असा आहे की, स्मृतिभ्रंश सारख्या परिस्थितींवर उपचार करण्याच्या अनेक संधी आहेत. उदाहरणार्थ, नवीन वातावरणात असणे आणि नवीन अनुभव घेणे, संज्ञानात्मक आणि संवेदी उत्तेजन देऊ शकते. व्यायामाचा मानसिक आरोग्याशी संबंध जोडला गेला आहे आणि प्रवासामध्ये अनेकदा शारीरिक हालचालींचा समावेश होतो, जसे की अधिक चालणे. सुट्टीच्या दिवशी जेवणाच्या वेळा वेगवेगळ्या असतात. ते सहसा अनेक लोकांसोबत अधिक सामाजिक संबंध असतात आणि कौटुंबिक-शैलीतील जेवण डायमेंशिया रुग्णांच्या खाण्याच्या वर्तनावर सकारात्मक प्रभाव टाकतात. ताजी हवा आणि सूर्यप्रकाश यासारख्या मूलभूत गोष्टी आहेत ज्यामुळे व्हिटॅमिन डी आणि सेरोटोनिनची पातळी वाढते. संपूर्ण पर्यटन अनुभवाचे प्रतिनिधित्व करण्यासाठी एकत्र येणारी प्रत्येक गोष्ट, स्मृतीभ्रंश असलेल्या रुग्णांना पर्यटनाचा हस्तक्षेप म्हणून कसा फायदा होऊ शकतो हे पाहणे सोपे करते.
विचारात बदल: डॉ वेन म्हणाले की, कोविड-19 चा प्रवासावर अलिकडच्या वर्षांत झालेल्या प्रभावामुळे जीवनशैली आणि आर्थिक घटकांच्या पलीकडे पर्यटनाच्या मूल्याबद्दल प्रश्न निर्माण झाले आहेत. पर्यटनामुळे शारीरिक आणि मानसिक आरोग्याला चालना मिळते. म्हणून, COVID नंतर, सार्वजनिक आरोग्यामध्ये पर्यटनाचे स्थान ओळखण्याची ही चांगली वेळ आहे. डॉ वेन म्हणाले की, पर्यटन आणि आरोग्य विज्ञानाला जोडण्यासाठी आम्ही काहीतरी नवीन करण्याचा प्रयत्न करत आहोत. स्मृतीभ्रंश किंवा नैराश्य (anxiety) यासारख्या विविध रोगांसाठी पर्यटन हा एक वैद्यकीय हस्तक्षेप होऊ शकतो का? हे पाहण्यासाठी अधिक अनुभवजन्य संशोधन आणि पुरावे असावे लागतील. म्हणून, पर्यटन म्हणजे केवळ प्रवास करणे आणि मजा करणे नव्हे. आधुनिक समाजात पर्यटनाच्या भूमिकेवर आपल्याला पुनर्विचार करण्याची गरज आहे.
