अमेरिकन कॉलेज ऑफ कार्डिओलॉजीच्या (American College of Cardiology's 71st Annual Scientific Session 71 ) च्या वै ज्ञानिक सत्रात हृदयाशी मेंदूवर कसे परिणाम होतात यावरील संशोधनाचे अहवाल सादर करण्यात आले. हृदयविकाराच्या झटक्यानंतर संज्ञानात्मक कार्यावर लक्ष ठेवण्याकडे लक्ष देणे आवश्यक आहे. मायोकार्डियल इन्फेक्शनमुळे ( myocardial infarction ) हॉस्पिटलमध्ये दाखल झालेल्या रूग्णांमध्ये कमजोरीचे प्रमाण खूप जास्त आढळून आले, असे MD, पॉझ्नान, पोलंड येथील जे. स्ट्रस हॉस्पिटलच्या हृदयरोगतज्ज्ञ म्हणाल्या.
काय आले संशोधनाचे निष्कर्ष
पोझनन, पोलंड येथे हृदयविकाराच्या झटक्याने रुग्णालयात दाखल झालेल्या 220 रुग्णांची मानसिक स्थिती तपासली. हृदयविकाराच्या झटक्यानंतर काही दिवसांनी रुग्णांचे दोन संज्ञानात्मक मूल्यांकन केले गेले. सहा महिन्यांनंतर चाचण्या पुन्हा केल्या. मिनी-मेंटल स्टेट एक्झामिनेशन आणि क्लॉक ड्रॉइंग टेस्ट या दोन चाचण्या होत्या. ज्या व्यक्तीच्या विचारसरणी, स्मरणशक्ती आणि मूलभूत कार्येचे मूल्यांकन करतात. अंदाजे 50 टक्के रुग्णांमध्ये दोन्ही वेळेत सामान्य संज्ञानात्मक कार्य होते, तर उर्वरित अर्ध्या रुग्णांमध्ये काही संज्ञानात्मक कमजोरी होती. सुमारे 35-40 टक्के रुग्णांनी त्यांच्या हृदयविकाराच्या झटक्यानंतर पहिल्या दिवसात कमजोरी दिसून आली. तर 27-33 टक्के रुग्णांनी सहा महिन्यांनंतर कमजोरी दर्शविली. हृदयविकाराच्या झटक्यानंतर 9 पैकी 1 रूग्णांमध्ये सामान्य संज्ञानात्मक कार्य होते. परंतु सहा महिन्यांनंतर संज्ञानात्मक घट दिसून आली.
हेही वाचा - Air pollution linked depression : हवेच्या प्रदूषणामुळे किशोरवयीन मुलांवर होतो परिणाम
संज्ञानात्मक कमतरता
संज्ञानात्मक कमतरता ( Cognitive deficits ) एखाद्या व्यक्तीच्या जीवनाच्या गुणवत्तेवर परिणाम करू शकते आणि दुसरा हृदयविकाराचा झटका टाळण्यासाठी मदत करण्याच्या उद्देशाने उपचार आणि जीवनशैलीत बदल करणे अधिक आव्हानात्मक बनवू शकते. जसे की, कास्प्रझाक म्हणाले की मानसिक घट होण्याच्या चिन्हेसाठी हृदयरोग तज्ञांनी सतर्क राहणे महत्वाचे आहे. "संज्ञानात्मक कमतरता स्मृती कमी होणे किंवा एखाद्या प्रिय व्यक्तीला ओळखू न शकणे हे रूग्ण हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोगापेक्षा अधिक महत्त्वाचे असू शकतात," कॅस्परझाक म्हणाले. "फक्त हृदयातच नाही तर मेंदूमध्येही त्यांच्या कार्यपद्धतीत बदल शोधण्यासाठी आम्हाला आमच्या रुग्णांवर नियमितपणे निरीक्षण करणे आवश्यक आहे.
स्मृतीभंश आजाराचा नव्हता इतिहास
कोणत्याही अभ्यासातील सहभागींना त्यांच्या हृदयविकाराचा झटका येण्यापूर्वी स्मृतिभ्रंश किंवा संज्ञानात्मक विकारांचा इतिहास नव्हता. संशोधकांनी या मानसिक घटकांची कारणे ओळखण्याचा प्रयत्न केला नाही. तरी तात्पुरते परिणाम आणि कायमस्वरूपी परिणामांच्या बाबतीत भिन्न ड्रायव्हर्स कामावर असू शकतात. हृदयविकाराच्या वेळी मानसिक तणाव आणि झोपेचा त्रास कारणीभूत ठरतो. तर कायमस्वरूपी परिणाम न्यूरोडीजनरेशन किंवा मेंदूला होणारे नुकसान सूचित करू शकतात.
फॉलो-अप भेटी
तरुण, सरासरी 60 वर्षांचे होते. सामान्य वय-संबंधित घट केवळ रुग्णांच्या संज्ञानात्मक कमजोरीचे उच्च दर स्पष्ट करू शकतात. ज्या रुग्णांचे वय जास्त होते आणि ज्यांच्या रक्तातील चिन्हे अधिक गंभीर हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोग दर्शवतात. त्यांना कायमस्वरूपी संज्ञानात्मक कमजोरी दिसून येण्याची शक्यता असते. संशोधक सध्या हृदयविकाराच्या झटक्यानंतरच्या संज्ञानात्मक ट्रेंड आणि या प्रभावांना कारणीभूत असलेल्या ड्रायव्हर्सची अधिक चौकशी करण्यासाठी मोठ्या फॉलो-ऑन अभ्यासातील डेटाचे विश्लेषण करत आहेत. टीमने अधिक कार्यक्षम मूल्यांकन साधन विकसित करण्याची योजना आखली आहे. याचा हृदयरोग तज्ञ नियमित फॉलो-अप भेटी दरम्यान संज्ञानात्मक कमतरता तपासण्यासाठी करू शकतात.
हेही वाचा - World sparrow day 2022 : चिमण्यांची संख्या का कमी झाली? पक्षिमित्र डॉ. दिलीप यार्दी म्हणाले...
