वॉशिंग्टन [यूएस] : बऱ्याच पालकांना अशी परिस्थिती ( Future Behavioural Issues ) आली आहे की, रात्रीचे जेवण तयार करण्याच्या वेळी त्यांचे मूल खूप त्रास देते. फोन कॉल करताना ( Increased Emotional Dysregulation in Kids ) मोबाईल खेचते किंवा कामाच्या वेळी ( Symptoms of Emotional Reactivity ) अधिक ( Frequent use of devices like smartphones ) त्रास देते. याव्यतिरिक्त, कधीकधी लहान मूल विक्षिप्तपणे वागत त्रास देते त्यावेळी आईवडील त्याला डिजिटल उपकरण देऊन शांत करण्याचा प्रयत्न करतात परंतु याचा उलट परिणाम होण्याचीदेखील शक्यता जास्त असते. तथापि, अलीकडील संशोधनाने असे सूचवले आहे की, हे आरामदायी तंत्र भविष्यातील वर्तणुकीशी संबंधित समस्यांशी संबंधित असू शकते. जे आणखी गंभीर आहे.
3-5 वयोगटातील अस्वस्थ मुलांना शांत करण्यासाठी स्मार्टफोन आणि टॅब्लेट : लहान वयोगटातील म्हणजेच 3-5 वयोगटातील अस्वस्थ मुलांना शांत करण्यासाठी स्मार्टफोन आणि टॅब्लेट यांसारख्या उपकरणांचा वारंवार वापर केल्याने मुलांमध्ये, विशेषत: मुलांमध्ये भावनिक अस्वस्थता वाढत जाते. हे JAMA पेडियाट्रिक्समधील मिशिगन मेडिसिन अभ्यासानुसार दिसून आले. "लहान मुलाला स्थायिक करण्यासाठी मोबाईल डिव्हाइस वापरणे हे घरातील तणाव कमी करण्यासाठी एक निरुपद्रवी, तात्पुरते साधन वाटू शकते. परंतु, जर ते नियमितपणे सुखदायक धोरण असेल, तर त्याचे दीर्घकालीन परिणाम होऊ शकतात." असे प्रमुख लेखिका जेनी रॅडेस्की, एम.डी., मिशिगन युनिव्हर्सिटी हेल्थ C.S. मॉट चिल्ड्रन हॉस्पिटलमधील विकासात्मक वर्तणूक बालरोगतज्ञ.
स्वतंत्र आणि वैकल्पिक पद्धतींच्या विकासाच्या संधी : "विशेषत: बालपणात, उपकरणे स्वयं-नियमन करण्यासाठी स्वतंत्र आणि वैकल्पिक पद्धतींच्या विकासाच्या संधी विस्थापित करू शकतात." या अभ्यासात 422 पालक आणि 3-5 वयोगटांतील 422 मुलांचा समावेश आहे. ज्यांनी कोविड-19 महामारी सुरू होण्यापूर्वी ऑगस्ट 2018 ते जानेवारी 2020 दरम्यान भाग घेतला होता. संशोधकांनी सहा महिन्यांच्या कालावधीत भावनिक प्रतिक्रिया किंवा डिसरेग्युलेशनच्या लक्षणांना शांत करणारे साधन म्हणून डिव्हाइसेसचा किती वेळा वापर केला, याबद्दल पालक आणि काळजीवाहू प्रतिसादांचे विश्लेषण केले.
वाढलेल्या अशक्तपणाच्या लक्षणांमध्ये दुःख आणि उत्साह यांच्यातील जलद बदल, मूड किंवा भावनांमध्ये अचानक बदल आणि तीव्र आवेग यांचा समावेश असू शकतो. निष्कर्ष असे सूचित करतात की, डिव्हाईस-शांतता आणि भावनिक परिणाम यांच्यातील संबंध विशेषत: लहान मुले आणि मुलांमध्ये जास्त आहे. ज्यांना आधीच अतिक्रियाशीलता, आवेग आणि तीव्र स्वभावाचा अनुभव येऊ शकतो, ज्यामुळे त्यांना राग, निराशा आणि दुःख यांसारख्या भावनांवर तीव्रपणे प्रतिक्रिया देण्याची अधिक शक्यता असते.
चिडलेल्या मुलांना शांत करण्याचा एक मार्ग म्हणून उपकरणे वापरणे : "आमचे निष्कर्ष असे सूचित करतात की, चिडलेल्या मुलांना शांत करण्याचा एक मार्ग म्हणून उपकरणे वापरणे विशेषतः ज्यांना आधीच भावनिक सामना करण्याच्या कौशल्यांचा सामना करावा लागतो, त्यांच्यासाठी समस्या असू शकते." असेही राडेस्की यांनी सांगितले. त्यांनी नोंदवले की, प्रीस्कूल ते बालवाडी काळ हा विकासाचा टप्पा असतो, जेव्हा मुले कठीण वर्तन दाखवण्याची शक्यता असते, जसे की राग, अवहेलना आणि तीव्र भावना. यामुळे पॅरेंटिंग स्ट्रॅटेजी म्हणून डिव्हाइसेस वापरणे आणखी मोहक बनू शकते.
मुलांच्या नकारात्मक आणि आव्हानात्मक वर्तनांना त्वरित कमी केल्यास त्यांचा वापर कमी होणार : "केअरगिव्हर्सने मुलांच्या नकारात्मक आणि आव्हानात्मक वर्तनांना त्वरित आणि प्रभावीपणे कमी केल्यास उपकरणे वापरण्यापासून त्वरित आराम मिळू शकतो." Radesky यांनी सांगितले. "हे पालक आणि मुले दोघांनाही फायद्याचे वाटते आणि हे चक्र कायम ठेवण्यासाठी दोघांनाही प्रेरित करू शकते. "कठीण वर्तन व्यवस्थापित करण्यासाठी उपकरणे वापरण्याची सवय कालांतराने बळकट होत जाते कारण मुलांच्या माध्यमांची मागणीही मजबूत होते. जितक्या वेळा उपकरणे वापरली जातात तितकी कमी सराव मुले - आणि त्यांचे पालक - इतर सामना करण्याच्या धोरणांचा वापर करतात." वैकल्पिक सुखदायक पद्धती भावना नियमन कौशल्ये तयार करण्यात मदत करू शकतात
पालक मुलांचे लक्ष विचलित करण्यासाठी धोरणात्मकपणे उपकरणे वापरू शकतात : राडेस्की, जी स्वतः दोन मुलांची आई आहे, कबूल करते की असे काही वेळा असतात जेव्हा पालक मुलांचे लक्ष विचलित करण्यासाठी धोरणात्मकपणे उपकरणे वापरू शकतात जसे की प्रवासादरम्यान किंवा कामाच्या वेळी मल्टीटास्किंग. मुलांना वेठीस धरण्यासाठी माध्यमांचा अधूनमधून वापर अपेक्षित आणि वास्तववादी असला तरी, ते प्राथमिक किंवा नियमित सुखदायक साधन बनू नये हे महत्त्वाचे आहे.
बालरोग आरोग्य व्यावसायिकांनी लहान मुलांसह उपकरणे वापरण्याबद्दल : बालरोग आरोग्य व्यावसायिकांनी लहान मुलांसह उपकरणे वापरण्याबद्दल पालक आणि काळजीवाहू यांच्याशी संभाषण सुरू केले पाहिजे आणि भावनिक नियमनासाठी पर्यायी पद्धतींना प्रोत्साहन दिले पाहिजे, ती म्हणते. उपायांपैकी Radesky शिफारस करतो जेव्हा पालकांना डिव्हाइसकडे वळण्याचा मोह होतो. संवेदनात्मक तंत्रे: लहान मुलांचे स्वतःचे अनोखे प्रोफाइल असतात जे त्यांना कोणत्या प्रकारचे संवेदी इनपुट शांत करतात. यामध्ये स्विंग करणे, मिठी मारणे किंवा दाबणे, ट्रॅम्पोलिनवर उडी मारणे, त्यांच्या हातात पुट्टी मारणे, संगीत ऐकणे किंवा पुस्तक किंवा स्पार्कल जार पाहणे यांचा समावेश असू शकतो. जर तुम्हाला तुमच्या मुलाला क्षोभ होताना दिसला, तर ती ऊर्जा शरीराच्या हालचालींमध्ये किंवा संवेदनात्मक दृष्टीकोनांमध्ये वळवा.
भावनांना नाव द्या आणि त्याबद्दल काय करावे : जेव्हा पालक त्यांच्या मुलाला काय वाटत आहे असे लेबल लावतात, तेव्हा ते दोघेही मुलाला भावनांच्या स्थितीशी भाषा जोडण्यास मदत करतात. परंतु, ते मुलाला समजले आहेत हेदेखील दर्शवतात. जितके पालक शांत राहू शकतील तितके ते मुलांना दाखवू शकतात की मिस्टर रॉजर्स म्हटल्याप्रमाणे भावना "उल्लेखनीय आणि आटोपशीर" आहेत.
कलर झोन वापरा : मुले लहान असताना त्यांना भावनांसारख्या अमूर्त आणि गुंतागुंतीच्या संकल्पनांचा विचार करणे कठीण जाते. कलर झोन (कंटाळ्यासाठी निळा, शांततेसाठी हिरवा, चिंताग्रस्त/विक्षिप्तपणासाठी पिवळा, स्फोटकांसाठी लाल) मुलांना समजण्यास सोपे आहे आणि ते फ्रीजमध्ये ठेवलेल्या व्हिज्युअल गाईडमध्ये बनवले जाऊ शकते आणि लहान मुलांना कसे याचे मानसिक चित्र रंगवण्यास मदत होते. त्यांचा मेंदू आणि शरीर भावना आहे. पालक हे कलर झोन आव्हानात्मक क्षणांमध्ये वापरू शकतात ("तुम्ही वळवळत आहात आणि पिवळ्या झोनमध्ये आहात - हिरव्या रंगाकडे परत जाण्यासाठी तुम्ही काय करू शकता?")
बदलण्याची वर्तणूक ऑफर करा : लहान मुले जेव्हा नाराज असतात तेव्हा काही नकारात्मक वर्तणूक दाखवू शकतात आणि ही एक सामान्य प्रवृत्ती आहे. फक्त थांबण्यासाठी नाही. परंतु ती वर्तणूक भावनांचा संप्रेषण करत आहे - त्यामुळे मुलांना त्याऐवजी सुरक्षित किंवा अधिक समस्या सोडवणारे बदली वर्तन शिकवण्याची आवश्यकता असू शकते. यात संवेदनात्मक रणनीती शिकवणे समाविष्ट असू शकते ("मारल्याने लोकांना दुखापत होते; त्याऐवजी तुम्ही या उशीला मारू शकता") किंवा स्पष्ट संप्रेषण ("तुम्हाला माझे लक्ष हवे असल्यास, फक्त माझ्या हातावर टॅप करा आणि 'माफ करा, आई' म्हणा.")
पालक टाइमर सेट करून, मुलांना केव्हा आणि कुठे डिव्हाइसेस वापरता येतील याची स्पष्ट अपेक्षा : पालक टाइमर सेट करून, मुलांना केव्हा आणि कुठे डिव्हाइसेस वापरता येतील याची स्पष्ट अपेक्षा देऊन आणि ॲप्स किंवा व्हिडीओ सेवा वापरू शकतात ज्यांचे स्टॉपिंग पॉइंट स्पष्ट आहेत आणि फक्त ऑटो-प्ले किंवा मुलाला स्क्रोल करू देत नाहीत. . जेव्हा मुले शांत असतात, तेव्हा काळजीवाहकांना त्यांना भावनिक सामना करण्याची कौशल्ये शिकवण्याची संधी देखील असते, राडेस्की म्हणतात. उदाहरणार्थ, त्यांच्या आवडत्या चोंदलेल्या प्राण्याला कसे वाटू शकते आणि ते त्यांच्या मोठ्या भावना कशा हाताळतात आणि शांत होतात याबद्दल ते त्यांच्याशी बोलू शकतात. या प्रकारची खेळकर चर्चा मुलांची भाषा वापरते आणि त्यांच्याशी प्रतिध्वनी करते.
"हे सर्व उपाय मुलांना स्वतःला अधिक चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यास मदत करतात आणि त्यांच्या भावना व्यवस्थापित करण्यात अधिक सक्षम वाटतात," राडेस्की म्हणाले. "त्याला काळजी घेणाऱ्याकडून पुनरावृत्ती करावी लागते ज्याने शांत राहण्याचा प्रयत्न करणे आणि मुलाच्या भावनांवर जास्त प्रतिक्रिया न देणे आवश्यक आहे, परंतु ते भावना नियमन कौशल्ये तयार करण्यात मदत करते जी आयुष्यभर टिकते." याउलट, मोबाइल डिव्हाइससारखे विचलित करणारा वापरणे शिकवत नाही एक कौशल्य - ते फक्त मुलाला कसे वाटत आहे यापासून विचलित करते. ज्या मुलांनी लहानपणी ही कौशल्ये तयार केली नाहीत त्यांना शाळेत किंवा समवयस्कांसोबत मोठा ताण आल्यावर संघर्ष करावा लागतो."
