हैदराबाद : आराम आणि आनंदासाठी आपण गाणी ऐकतो. पण काही गाणी आपल्या मनात घर करून जातात. आपण ते गाणे ऐकणे बंद केले तरी तेच गाणे आपल्या मेंदूत खेळत असते. ऑफिसमध्ये काम करताना हीच गोष्ट मनात येते. एखादं गाणं खरंच आपल्या मेंदूत कसं जातं? यातून आपला मेंदू कसा बाहेर काढायचा यावर एक नजर टाकूया.
मेंदूच्या एका भागाला उत्तेजित करते : आम्ही आमच्या मोकळ्या वेळेत आणि प्रवासात मजेदार गाणी ऐकतो. तुम्हीही गाणी ऐकलीत, मग ते लोकप्रिय गाणे असो किंवा तुम्हाला खूप आवडणारे गाणे असो, त्याचा ताल तुमच्या मनावर परिणाम करेल. हे एका उदाहरणाद्वारे जाणून घेऊया. 'बुट्टा बोम्मा' हे तेलुगू गाणे तुम्हाला खूप आवडते असे समजू या. हे गाणे ऐकल्यानंतर तेच गाणे तुमच्या मेंदूत बराच वेळ खेळत राहील. तुम्ही ऑफिसला गेलात किंवा घरी परत आलात तरी तेच गाणं तुमच्या मनात सतत घुमत राहते. युनिव्हर्सिटी ऑफ सिनसिनाटी कॉलेज ऑफ बिझनेसचे प्रोफेसर जेम्स केलारिस यांनी गाणे आपल्या मेंदूमध्ये इतके खोलवर रुजलेले आहे आणि ते वारंवार लक्षात ठेवता येते का याचा अभ्यास केला आहे. आपण गाणे ऐकतो आणि ते गाणे आपल्या मनात रुजते ही वैज्ञानिक बाब आहे. जेव्हा आपण एखादे गाणे ऐकतो तेव्हा ते आपल्या मेंदूच्या एका भागाला उत्तेजित करते, ज्याला ऑडिटरी कॉर्टेक्स म्हणतात.
श्रवणविषयक कॉर्टेक्स : 'बुट्टबोम्मा' गाणे थोडे जरी ऐकले तरी आपला मेंदू बाकीचे गाणे पूर्ण करेल. आपल्या मेंदूच्या श्रवणविषयक कॉर्टेक्स नावाच्या एका भागामध्ये अर्धे ऐकलेले गाणे पूर्ण करण्यासाठी आपोआप काम करण्याची शक्ती असते. असे घडण्याचे कारण म्हणजे आपल्या मेंदूतील श्रवणविषयक कॉर्टेक्स गाण्याला जोडतो. ते गाण्याला जोडत असताना, गाण्याचा एक भाग ऐकताना ते उर्वरित पूर्ण करते. आपण ते गाणे वारंवार गातो. विसरत नाही याची अनेक कारणे आहेत. कधीकधी, आपण ते गाणे लक्षात ठेवण्याचा कितीही प्रयत्न केला तरीही त्याचा फायदा होत नाही. संशोधन असे दर्शविते की जे लोक प्रत्येक लहान गोष्ट विसरतात त्यांना सर्वकाही लक्षात ठेवण्याची शक्ती मिळते.
कोणताही स्पष्ट पुरावा नाही : सिनसिनाटी कॉलेज ऑफ बिझनेस विद्यापीठातील प्राध्यापक जेम्स केलारिस यांनी मानवी मेंदूमध्ये वारंवार वाजणाऱ्या गाण्यांवर संशोधन केले आहे. जेम्स म्हणाले की 99 टक्के गाणी मनात राहतात. ते पुढे म्हणाले की, ही समस्या सतत संगीत ऐकणाऱ्या लोकांमध्ये जास्त असते. किंबहुना आपल्या मनात गाणी का पुनरावृत्ती होत राहतात. याचा कोणताही स्पष्ट पुरावा आपल्याला सापडलेला नाही. पण गाण्यांच्या बाबतीतही अनेकांच्या अशाच भावना दिसल्या. पण गाण्यांच्या बाबतीत, कधी कधी आपण काही शब्द आपल्याला समजत नसतानाही जोडतो.. किंवा आपण सूर गातो. 74 टक्के लोकांना पुन्हा पुन्हा बोल असलेली गाणी आठवतात. 11 टक्के लोक वाद्य वाजवलेली गाणी लक्षात ठेवतात. तसेच, 15 टक्के लोकांना व्यावसायिक जिंगल्स आठवतात. बकनेल युनिव्हर्सिटीच्या संशोधकांनी केलेल्या सर्वेक्षणात अर्ध्याहून अधिक विद्यार्थ्यांनी सांगितले की, आनंददायी गाणी त्यांच्या मनात घर करून राहतात. आणखी 30 टक्के तटस्थ आहेत. केवळ 15% गाणी लाजिरवाणी असल्याचे सांगण्यात आले.
तुमच्या मनातून गाणी कशी काढायची :
तुमच्या मनात एखादे गाणे वारंवार वाजणे काही लोकांसाठी कठीण असते. आणि अशा लोकांनी यातून बाहेर पडण्यासाठी काय केले पाहिजे ते जाणून घेऊया.
1. पुन्हा पुन्हा लक्षात ठेवलेल्या गाण्याऐवजी वेगळे गाणे गा. मोबाईल, टीव्ही, रेडिओवर इतर कोणतेही गाणे ऐका.
2. व्यस्त राहण्यासाठी व्यायाम करा.
3. संपूर्ण गाणे ऐका (हे फक्त काही लोकांसाठी कार्य करते).
तुमच्याकडे गाणे नसेल तर तुम्हाला ट्यून रिपीट करण्याची काळजी करण्याची गरज नाही. याचा अर्थ तुमचे नुकसान होईल असे नाही. म्हणून तज्ञ म्हणतात की त्याबद्दल विचार करणे थांबवणे आणि आपल्याला व्यस्त ठेवणार्‍या एखाद्या गोष्टीत व्यस्त राहणे चांगले आहे.
हेही वाचा : Aloevera Gel : घरच्या घरी बनवा एलोवेरा जेल; मिळवा केसांच्या समस्येपासून सुटका
