मेलबर्न : प्रथमच, ऑस्ट्रेलिया आणि न्यूझीलंडमधील IVF क्लिनिकने IVF असलेल्या जोडप्यांमध्ये पुरुष प्रजनन समस्यांचे प्रमाण आणि श्रेणी याबद्दल डेटा नोंदवला ( Problems Conceiving Are Not Just About Women ) आहे. ऑस्ट्रेलिया आणि न्यूझीलंड सहाय्यक पुनरुत्पादन डेटाबेस (ANZARD) ने आज जारी ( Diagnosis of Male Infertility ) केलेल्या नवीन डेटामध्ये 2020 मध्ये केलेल्या सर्व IVF चक्रांपैकी एक ( Male Fertility Problems in Couples ) तृतीयांश पुरुष वंध्यत्वाच्या निदानाचा समावेश होतो.
बहुतेक पुरुषांना प्रजनन समस्या टाळता येत ( Problems Conceiving Are Not Just About Women ) नसल्या तरी, शुक्राणूंची गुणवत्ता ( Male Infertility is Due to Testes Failing ) आणि नैसर्गिक गर्भधारणेची शक्यता सुधारण्यासाठी पुरुष काही गोष्टी करू शकतात. बहुतेक पुरुष वंध्यत्व वृषण गर्भधारणा होण्यासाठी कोणतेही किंवा पुरेसे सामान्य शुक्राणू तयार करण्यात अयशस्वी झाल्यामुळे होते. शुक्राणूंची कमी संख्या, शुक्राणू सामान्यपणे हलत नाहीत किंवा असामान्य आकाराच्या शुक्राणूंचे उच्च प्रमाण अंडी फलित करण्याची क्षमता कमी करते. बहुतेक प्रकरणांमध्ये, पुरुष वंध्यत्वाचे कारण अस्पष्ट आहे.
केवळ 40 टक्के वंध्य पुरुषांमध्येच विशिष्ट कारण शोधले जाऊ शकते. त्यात अनुवांशिक विकृती, भूतकाळातील संसर्ग, अंडकोषांना झालेला आघात आणि कर्करोगाच्या उपचारातून शुक्राणूंच्या उत्पादनाला होणारे नुकसान यांचा समावेश होतो. काही पुरुषांच्या स्खलनात शुक्राणू नसतात यालाच अझोस्पर्मिया नावाची स्थिती असे म्हटले जाते. हे अवरोधित शुक्राणूंच्या नळ्यांमुळे असू शकते, जे जन्मत: दोष असू शकते किंवा नसबंदी किंवा इतर नुकसानीमुळे होऊ शकते. अल्पसंख्य प्रकरणांमध्ये, क्वचित किंवा खराब वेळेवर संभोग, किंवा लैंगिक समस्या जसे की इरेक्टाइल डिसफंक्शन किंवा स्खलन अयशस्वी झाल्यामुळे वंध्यत्व येते. सर्वात कमी सामान्य समस्या म्हणजे पिट्यूटरी ग्रंथी (मेंदूवरील एक ग्रंथी जी हार्मोन्स बनवते, साठवते आणि सोडते) पासून हार्मोनल सिग्नलची कमतरता आहे.
हे अनुवांशिक असू शकते किंवा पिट्यूटरी ट्यूमरसारख्या समस्यांचे अनुसरण करू शकते. संप्रेरक इंजेक्शनसह उपचारांचा उद्देश नैसर्गिक प्रजनन क्षमता पुनर्संचयित करणे आहे. लठ्ठपणा किंवा मधुमेह, पर्यावरणीय संपर्क जसे की कामाच्या ठिकाणी रसायने आणि जीवनशैली घटक जसे की धूम्रपान आणि मनोरंजनात्मक औषधांचा वापर यांसारखे जुनाट आजार शुक्राणूंच्या खराब गुणवत्तेत योगदान देऊ शकतात किंवा वाढवू शकतात. पुरुष घटक वंध्यत्व असलेल्या जोडप्यांना, अंडी फलित करण्यासाठी आणि त्यांना मूल होण्याची संधी देण्यासाठी इंट्रासाइटोप्लाज्मिक स्पर्म इंजेक्शन (ICSI) आवश्यक आहे.
ICSI IVF प्रमाणेच प्रक्रिया करते, ICSI मध्ये IVF च्या विरुद्ध, तांत्रिकदृष्ट्या प्रगत उपकरणे वापरून प्रत्येक अंड्यात एकाच शुक्राणूचे थेट इंजेक्शन समाविष्ट असते. जेथे प्रत्येक अंड्यामध्ये हजारो शुक्राणू जोडले जातात या आशेने की ते फलित होईल. नुकताच प्रसिद्ध झालेला ANZARD अहवाल दर्शवितो की पुरुष वंध्यत्व असलेल्या पुरुषांसाठी बाळ होण्याची शक्यता इतर वंध्यत्व निदानांशी तुलना करता येते.
तथापि, संशोधनाद्वारे असे आढळले की. ज्या जोडप्यांना पुरुष घटक वंध्यत्व नाही त्यांच्यासाठी, ICSI, IVF वर मूल होण्याच्या संधीच्या बाबतीत कोणताही फायदा देत नाही. बहुतेक पुरुष वंध्यत्व टाळता येत नसले तरी, पुरुष शुक्राणू निरोगी ठेवण्यासाठी काही गोष्टी करू शकतात. शुक्राणू परिपक्व होण्यासाठी सुमारे तीन महिने लागतात. त्यामुळे बाळासाठी प्रयत्न करण्यापूर्वी कमीतकमी तीन महिने निरोगी बदल केल्यास गर्भधारणेची आणि निरोगी बाळ होण्याची उत्तम संधी मिळते. तुमच्या शुक्राणूंची काळजी घेण्यासाठी तुम्ही करू शकता अशा पाच गोष्टी येथे आहेत.
सिगारेटच्या धुरात हजारो हानिकारक रसायने असतात. ज्यामुळे शुक्राणूंसह शरीराच्या सर्व भागांना नुकसान होते. जास्त धूम्रपान करणारे धूम्रपान न करणाऱ्यांपेक्षा कमी शुक्राणू तयार करतात. धूम्रपान केल्याने शुक्राणूंची असामान्य आकाराची संख्या वाढू शकते आणि शुक्राणूंच्या पोहण्याच्या क्षमतेवर परिणाम होतो, ज्यामुळे शुक्राणूंना पोहोचणे आणि अंड्याचे फलन करणे कठीण होते. धूम्रपानामुळे शुक्राणूंमधील डीएनएलाही नुकसान होते, जे बाळाला हस्तांतरित केले जाते. यामुळे मुलामध्ये गर्भपात आणि जन्म दोष होण्याचा धोका वाढू शकतो. एका अभ्यासात असे आढळून आले आहे की गर्भधारणेच्या वेळी वडिलांनी जास्त धूम्रपान (दिवसाला 20 पेक्षा जास्त सिगारेट) केल्याने मुलाच्या बालपणातील ल्युकेमियाचा धोका वाढतो.
धूम्रपानासाठी कोणतीही सुरक्षित मर्यादा नाही आणि स्वतःला आणि तुमच्या न जन्मलेल्या बाळाला हानीपासून वाचवण्याचा एकमेव मार्ग म्हणजे धूम्रपान सोडणे. यातली चांगली बातमी म्हणजे धूम्रपानाचे शुक्राणूंवर होणारे परिणाम आणि प्रजननक्षमता पूर्ववत होते आणि सोडल्याने गर्भधारणेची आणि निरोगी बाळ होण्याची शक्यता वाढते. सरासरी, ज्या पुरुषांचे वजन जास्त किंवा लठ्ठ आहे त्यांच्या शुक्राणूंची गुणवत्ता निरोगी असलेल्या पुरुषांपेक्षा कमी असते. जास्त वजन उचलल्याने तुमची सेक्समधील आवड कमी होऊ शकते आणि इरेक्शनच्या समस्या उद्भवू शकतात.
यातील आनंदाची गोष्ट अशी आहे की काही किलो वजन कमी करूनदेखील शुक्राणूंची गुणवत्ता सुधारू शकते. समर्थन मिळवणे, वास्तववादी उद्दिष्टे निश्चित करणे आणि ते साध्य करण्यासाठी स्वतःला पुरेसा वेळ देणे, पोषण आणि निरोगी खाण्याबद्दल शिकणे आणि नियमितपणे व्यायाम केल्याने तुमचे वजन कमी होण्याची आणि ते कमी होण्याची शक्यता वाढते. 80 आणि 90 च्या दशकातील पुरुषांबद्दल आपण सर्वांनी ऐकले आहे, परंतु हे दुर्मिळ आणि धोकादायक आहे. जरी पुरुष आयुष्यभर शुक्राणूंची निर्मिती करीत राहतात, याचा अर्थ ते संभाव्यपणे पुनरुत्पादन करू शकतात.
बॉडीबिल्डिंग किंवा स्पर्धात्मक खेळांसाठी एंड्रोजेनिक स्टिरॉइड्स घेतल्याने वृषण आकुंचन पावतात आणि शुक्राणूंच्या उत्पादनावर परिणाम होतो. त्याचा कायमस्वरूपी परिणाम होऊ शकतो. स्टिरॉइड्स बंद केल्यानंतर शुक्राणू सामान्य स्थितीत येण्यासाठी सुमारे दोन वर्षे लागतात. भांग, कोकेन आणि हेरॉइन यांसारख्या इतर औषधांमुळे पुरुषाच्या प्रजननक्षमतेलाही हानी पोहोचू शकते. कारण ते टेस्टोस्टेरॉनची पातळी आणि सेक्स ड्राइव्ह (कामवासना) कमी करतात. अल्कोहोल थोड्या प्रमाणात ठीक आहे, परंतु, जास्त मद्यपान केल्याने शुक्राणूंची संख्या आणि गुणवत्ता कमी होऊ शकते.
