नवी दिल्ली: आपल्या देशातील महिलांमध्ये हिस्टरेक्टॉमीची प्रथाही हळूहळू वाढत (Increasing Trend of Hysterectomy) आहे. पूर्वी हे आरोग्याच्या कारणांसाठी केले जात होते, परंतु आता त्यामागे इतर अनेक कारणे वाढत आहेत. अशा स्थितीत चिंता व्यक्त करून महिलांच्या आरोग्यविषयक कार्यक्रमांचे आयोजन करून अनावश्यक हिस्टेरेक्टोमीबाबत जनजागृती करण्याची गरज आरोग्य तज्ज्ञांनी व्यक्त केली आहे. बहुसंख्य तरुणींमध्ये हिस्टेरेक्टोमीची चर्चा रंगत असताना महिलांना शिक्षित आणि मार्गदर्शन करण्यासाठी हे बोलले जात आहे.
मानसिक समस्या: साधारणपणे प्रत्येक स्त्री मासिक पाळीच्या मासिक चक्रातून जाते. स्त्री गर्भवती होईपर्यंत हे चालू राहते. या काळात काही महिलांना अ‍ॅनिमियासोबतच इतर काही समस्यांना तोंड द्यावे लागते. स्त्रियांचा मूड बदलण्यापासून ते पोटात दुखणे आणि अनेक मानसिक समस्या उद्भवू लागतात. मात्र, शरीरानुसार पीरियड्सच्या दिवसांमध्ये प्रत्येक महिलांना काही खास समस्या असतात. प्रत्येक स्त्रीला सारखाच त्रास व्हायला हवा असे नाही. मात्र सततच्या काही समस्यांमुळे महिलांना त्यांच्या शरीरातून गर्भाशय काढून टाकावे लागत आहे. याला योनील हिस्टरेक्टॉमी म्हणतात.
वाढता ट्रेंड अतिशय धोकादायक: भारतातील नवा ट्रेंड (Increasing Trend of Hysterectomy in Indian Women) सध्या तरुणींनी स्वतंत्र आणि जबाबदाऱ्यांपासून मुक्त होण्याच्या भावनेचा वापर केला आहे. त्याच वेळी, ज्या महिलांना बिन्धास्त जीवन जगण्याची सवय आहे ते गर्भधारणा आणि मासिक पाळीच्या त्रासांपासून मुक्त होण्यासाठी हे सुरक्षित शस्त्र मानत आहेत. मात्र तरुणींमधील हा वाढता ट्रेंड अतिशय धोकादायक आहे. नवीनतम (NFHS) डेटानुसार, हिस्टेरेक्टॉमी करणार्‍या महिलांचे सरासरी वय 34 वर्षे असण्याचा अंदाज आहे.
गर्भाशय काढून टाकले जातात: गर्भाशय काढून टाकण्यासाठी हिस्टरेक्टॉमी शस्त्रक्रिया केली जाते. ही शस्त्रक्रिया आवश्यकतेनुसार स्त्रीच्या पोटातून किंवा योनीतून केली जाते. तसे, हिस्टरेक्टॉमीचे अनेक प्रकार आहेत. हे शस्त्रक्रिया केल्या जाणाऱ्यावर अवलंबून असते. एका प्रकारच्या शस्त्रक्रियेमध्ये, हिस्टेरेक्टॉमी गर्भाशयाला काढून टाकते, परंतु गर्भाशयाला अखंड ठेवते. दुसऱ्या हिस्टरेक्टॉमीमध्ये गर्भाशय काढून टाकले जातात. गर्भाशय आणि एक किंवा दोन्ही अंडाशय आणि फॅलोपियन ट्यूब देखील हिस्टरेक्टॉमी दरम्यान काढल्या जातात.
हिस्टेरेक्टॉमी सर्जरीचे दुष्परिणाम: (Health problems after hysterectomy) आम्ही तुम्हाला सांगतो की गर्भाशय काढून टाकल्यानंतर महिलांच्या शरीरावर काही नुकसान होते, ज्याचा त्यांच्या शरीरावर वाईट परिणाम होतो. जरी हा वैयक्तिक निर्णय आहे, परंतु डॉक्टरांशी सल्लामसलत केल्यानंतर आणि आपल्या शरीराची तपासणी केल्यानंतरच ते केले पाहिजे. डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय किंवा आरोग्याच्या गंभीर परिस्थितीमुळे हिस्टेरेक्टॉमी केल्याने शरीराला काही गंभीर हानी होऊ शकते.
गर्भाशय काढून टाकण्याचे दुष्परिणाम: 1. शस्त्रक्रियेनंतर, तुम्हाला काही दिवस योनिमार्गातून रक्तस्त्राव होण्याची शक्यता असते. ही समस्या शस्त्रक्रियेनंतर सामान्य असल्याचे सांगितले जात आहे. 2. शस्त्रक्रियेच्या ठिकाणी काही दिवस तीव्र वेदनाही होतात. 3. प्रभावित भागात सूज किंवा जखम झाल्यासारखे वाटते. 4. शस्त्रक्रियेच्या आसपास जळजळ किंवा खाज सुटण्याची लक्षणे दिसतात. 5. शरीराच्या खालच्या भागात सुन्नपणा सारखी लक्षणे दिसतात. 6. या शस्त्रक्रियेनंतर महिलेची गर्भधारणा होण्याची शक्यता संपुष्टात येते. 7. महिलांची मासिक पाळी देखील थांबते. 8. स्त्रीच्या योनीमध्ये कोरडेपणा जाणवतो. 9. सेक्स करताना वेदना जास्त होऊ शकतात. 10. सेक्स ड्राइव्ह कमी होण्याची शक्यता आहे.
जागरुकता: जागरुकता निर्माण करण्याची गरज 'गर्भाशय जतन करा' (Save the uterus) मोहिमेचा मुख्य उद्देश महिला आणि स्त्रीरोगविषयक आजारांच्या व्यवस्थापनाच्या आधुनिक आणि पर्यायी पद्धतींबद्दल जागरूकता निर्माण करणे आणि हिस्टेरेक्टोमीच्या प्रभावाविषयी जागरुकता निर्माण करणे हा आहे जेणेकरून महिला सक्षम होतील.
