दिवाळी (Diwali 2022) निघून गेली आणि भाऊबीजबरोबर पाच दिवसांचा दिवाळी सण संपणार आहे. दसऱ्यानंतर सुरू होणारी ही उत्सव मालिका लोकांचे मन तर प्रसन्न करतेच शिवाय त्यांच्या जिभेलाही आनंद देते. दैनंदिन जेवणात अनेक पदार्थ आणि विविध प्रकारच्या मिठाईचा आस्वाद बहुतांशी लोक घेतात, पण सणानंतर हाच आनंद त्यांच्यासाठी अनेकवेळा अडचणीचा ठरतो.
दिल्लीतील आहारतज्ञ डॉ. दिव्या शर्मा सांगतात की, सणांच्या या काळात लोक बहुतेक अशा आहाराचे सेवन करतात जे केवळ पचनसंस्थेला आणि आरोग्यालाच त्रासदायक ठरत नाही, तर त्यामुळे आपल्या शरीरात हानिकारक घटक किंवा विषारी पदार्थही जमा होऊ लागतात. ज्यामुळे केवळ पचनाच्या समस्याच उद्भवत नाहीत तर शरीरात इतरही अनेक समस्या निर्माण होतात. जसे की अपचन, जुलाब, बद्धकोष्ठता, पोटात जळजळ, गॅस किंवा फुगणे, जास्त थकवा किंवा सुस्त वाटणे, रक्तदाब वाढणे, रक्तातील कोलेस्ट्रॉल किंवा साखर वाढणे, जास्त झोप येणे इ. दुसरीकडे, सणासुदीच्या गजबजाटात या काळात, बहुतेक लोक त्यांच्या व्यायामाची दिनचर्या पाळू शकत नाहीत.
डिटॉक्सचे हे आहे महत्त्व या काळात त्यांच्या झोपेवरही परिणाम होतो. ज्याचा एकत्रित परिणाम व्यक्तीच्या आरोग्यावर दिसून येतो. डायटीशियन डॉ. दिव्या शर्मा (Dietitian Dr. Divya Sharma) सांगतात की, दिवाळीनंतर आनंद आणि आनंदासोबत पैसाही निरोगी राहू शकतो, त्यामुळे सणांचा हा ऋतू संपतो म्हणून खाण्यापिण्याबाबत थोडे जागरूक राहून शरीर डिटॉक्स करण्याचा प्रयत्न केला तर दिवाळीनंतर येणाऱ्या समस्या टाळता येतात. काही गोष्टींचा अवलंब करणे आणि शरीर डिटॉक्स करण्यासाठी खबरदारी घेणे फायदेशीर ठरू शकते.
सणांनंतर आहार कसा असावा (Diet after festival): आहारतज्ञ डॉ. दिव्या शर्मा सांगतात की, सणानंतर शरीरात साचलेली हानिकारक विषारी द्रव्ये बाहेर काढण्यासाठी आणि चयापचय पुनर्संचयित करण्यासाठी विशिष्ट प्रकारचे आहार आणि पेये खूप उपयुक्त ठरतात. त्या सांगतात की, यावेळी आहारात सॅलड्स आणि अशा भाज्यांचे प्रमाण वाढवणे खूप फायदेशीर आहे, ज्यामध्ये फायबर, अँटिऑक्सिडंट्स, जीवनसत्त्वे आणि खनिजे मुबलक प्रमाणात आढळतात. याशिवाय, आहारात हंगामी फळांचा समावेश करणे देखील खूप फायदेशीर आहे.
मीठ आणि साखरेचे प्रमाण कमी करावे- खरे तर, जिथे फायबरयुक्त आहाराने पोट साफ होते, तिथे अँटीऑक्सिडंट्स आणि जीवनसत्त्वे असलेली फळे आणि भाज्यांचे सेवन केल्याने शरीरात साचलेली विषारी द्रव्ये साफ होण्यास मदत होते. याशिवाय आहारात लसणाचा समावेश करणेही खूप फायदेशीर ठरू शकते. वास्तविक, लसणात अॅलिसिन नावाचा ऑक्सिडंट आढळतो, जेव्हा लसूण ठेचला जातो तेव्हा त्यातील अॅलिसिन अधिक सक्रिय होते. हे केवळ शरीरातून विषारी पदार्थ बाहेर काढण्यात मदत करत नाही तर मुक्त रॅडिकल्समुळे होणारे नुकसानदेखील कमी करते. डॉ. दिव्या सांगतात की, सणानंतर शक्यतोवर तुमच्या आहारातील मीठ आणि साखरेचे प्रमाण लक्षणीयरीत्या कमी केले पाहिजे आणि मैदा आणि सॅच्युरेटेड फॅटपासून बनवलेले पदार्थही टाळावेत. त्याच वेळी, अल्कोहोल शक्य तितक्या कमी प्रमाणात प्यावे.
शरीराला हायड्रेट ठेवा (Keep the body hydrated): डॉक्टर दिव्या सांगतात की शरीराला डिटॉक्स करण्याचा उत्तम मार्ग म्हणजे भरपूर पाणी पिणे, ज्यामुळे आपल्या शरीरातील विषारी पदार्थ आपोआप बाहेर पडतात. दुसरीकडे, जेव्हा आपले शरीर हायड्रेटेड राहते, तेव्हा केवळ त्याची पचनसंस्थाच निरोगी राहते असे नाही तर शरीराच्या इतर यंत्रणाही सक्रिय राहून चांगले कार्य करतात. त्याचबरोबर आपली त्वचा आणि केसही निरोगी आणि सुंदर राहतात. त्या सांगतात की, दिवसभरात किमान ८ ते १० ग्लास पाण्याव्यतिरिक्त, सकाळी रिकाम्या पोटी कोमट पाण्यात लिंबू मध, लिंबूपाणी, नारळपाणी, दही, ताक, लस्सी आणि ग्रीन टीचे सेवन. शरीराला देखील मदत करते. detox करण्यास मदत करते.
दिनचर्या कशी असावी (How should the routine be): आहारतज्ञ डॉ. दिव्या शर्मा (Dr. Divya Sharma) सांगतात की केवळ आहारच नव्हे तर शरीराला डिटॉक्स करण्यासाठी शिस्तबद्ध दिनचर्या पाळणे फार महत्वाचे आहे. यासाठी सकाळी वेळेवर उठणे, रात्री वेळेवर झोपणे, वेळेवर अन्न घेणे, नियमित व्यायाम करणे आणि सक्रिय दिनचर्या पाळणे आवश्यक आहे. ती सांगते की या नैसर्गिक पद्धतींचा अवलंब करूनही जर समस्या कमी होत नसतील आणि आरोग्यावर अधिक गंभीर परिणाम होत असतील तर तातडीने डॉक्टरांशी संपर्क साधणे आवश्यक आहे.
