वसंत ऋतू सुरू झाला आहे, आता हळूहळू उन्हाळाही येऊ लागला आहे. जेव्हा उन्हाळ्याचा खरबूजात पाणी आणि पोषण दोन्ही मुबलक प्रमाणात आढळतात. या कारणांमुळे उन्हाळ्यात याचे सेवन करण्याचा सल्ला डॉक्टर देतात.
पोषणतज्ञ डॉ. दिव्या शर्मा सांगतात की, आपण नेहमी आपल्या आहारात हंगामी भाज्या आणि फळांना प्राधान्य दिले पाहिजे. कारण त्यामध्ये उन्हाळ्यासाठी आवश्यक पोषण आणि गुणधर्म असतात. उन्हाळ्यात आराम देण्यासाठी खरबुजात आवश्यक घटक असतात. खरबूज थंड आणि हायड्रेट ठेवत नाही. तर ते इतर अनेक समस्यांपासून आराम देतात. यात 90% पर्यंत पाणी, जीवनसत्त्वे आणि खनिजे असतात.
खरबूजात जीवनसत्व
खरबूजात कॅलरी, फायबर, प्रोटीन, फॅट, व्हिटॅमिन सी, व्हिटॅमिन बी 6, व्हिटॅमिन के, व्हिटॅमिन ए, पोटॅशियम, मॅग्नेशियम, अँटीऑक्सिडंट्स आणि फोलेट हे पोषक घटक असतात. याशिवाय खरबूजात अँटी-ऑक्सिडंट आणि एडेनोसिनसारखे अनेक औषधी गुणधर्मही आढळतात.
खरबूज खाण्याचे फायदे
खरबूजाचे शरीराला पुढील फायदे आहेत.
- खरबूजमध्ये व्हिटॅमिन सी मुबलक प्रमाणात आढळते. जे आपल्या शरीराची प्रतिकारशक्ती सुधारण्यास मदत करते. त्यामुळे संक्रमण आणि इतर आजारांचा धोका कमी होतो.
- खरबूजातील पोटॅशियम रक्तदाब नियंत्रित ठेवते आणि उच्च रक्तदाब देखील प्रतिबंधित करते.
- यात अॅडेनोसिन नावाचे अँटीकोआगुलंट मुळे, रक्तातील गुठळ्या होत नाहीत.
- कँटालूपमध्ये आढळणारे अँटिऑक्सिडेंट बीटा कॅरोटीन आणि व्हिटॅमिन ए डोळे, त्वचा आणि केसांच्या आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर आहेत.
- काँटालूप खाल्ल्याने केवळ अंतर्गत आरोग्यालाच फायदा होत नाही, तर ते त्वचेसाठीही खूप फायदेशीर आहे. त्यात भरपूर पाणी असल्याने ते त्वचेला कोरडेपणापासून वाचवते.
- खरबूजाचा स्क्रब किंवा पॅक त्वचा चमकदार करण्यासाठी वापरतात.
- खरबूजात लघवीचे प्रमाणही असते. जे किडनीच्या अनेक समस्या दूर ठेवण्यास मदत करतात.
- खरबूजमध्ये असलेले फायबर पचनसंस्था निरोगी ठेवते आणि बद्धकोष्ठता सारख्या पोटाशी संबंधित समस्यांमध्ये आराम देते.
- यामध्ये आढळणारे रेचक गुणधर्म आपले मानसिक आरोग्य चांगले ठेवतात. यामुळे मानसिक तणाव चांगला होता. ते झोपेशी संबंधित समस्यांमध्ये आराम देखील देतात. NCBI च्या वेबसाईटवर "नॅशनल सेंटर फॉर बायोटेक्नॉलॉजी इन्फॉर्मेशन" मध्ये खरबूजाच्या रसामध्ये सुपर ऑक्साइड डिसम्युटेज (SOD) एन्झाइम आढळते असेही नमूद केले आहे. खरबूजामध्ये आढळणाऱ्या ऑक्सीकेनमुळे रक्तातील साखरेचे प्रमाण संतुलित करण्यास मदत करते. यामुळे ऑक्सिडेटिव्ह तणाव कमी होतो.
- गर्भवती महिलांसाठी खरबूजाचे सेवन करणे देखील फायदेशीर आहे. यात भरपूर पाणी आढळते. फॉलिक ऍसिड देखील मुबलक प्रमाणात आढळते, जे गर्भात बाळाच्या मेंदू आणि पाठीच्या हाडांच्या विकासास मदत करते.
डॉक्टरांचा सल्ला घ्या
डॉ. दिव्या सांगतात की, पुष्कळ वेळा पौष्टिक अन्न जास्त प्रमाणात खाल्ल्यास शरीराला हानी पोहोचते. जर खरबूज जास्त प्रमाणात खाल्ले तर शरीरात फायबरचे प्रमाण वाढते. त्यामुळे पोटात गॅस आणि सूज येऊ शकते. उलट इतर अनेक प्रकारच्या समस्यांनाही सामोरे जावे लागू शकते. त्याच वेळी, काही लोकांमध्ये फळे खाल्लयास अन्नाची ऍलर्जी दिसून येते.
हेही वाचा - Alcohol can harmful for health : मद्यपान करणे शरीरासाठी हानीकारक
