Insomnia affects on eye : निद्रानाशचा कसा होतो झोपेवर परिणाम ?

झोपेची कमतरता ( Sleep deprivation ) आणि निद्रानाश ( insomnia ) ही एक गंभीर आरोग्य समस्या आहे. यात व्यक्तीच्या शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यावर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो. कोरडेपणा आणि खाज सुटणे यासारख्या डोळ्यांच्या समस्या अनुभवल्या जातात.

झोपेची कमतरता ( Sleep deprivation ) आणि निद्रानाश ( insomnia ) ही एक गंभीर आरोग्य समस्या आहे. यात व्यक्तीच्या शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यावर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो. कोरडेपणा आणि खाज सुटणे यासारख्या डोळ्यांच्या समस्या अनुभवल्या जातात. तर दीर्घकालीन झोपेची कमतरता डोळ्यांच्या आजाराचा धोका वाढवते.

कॉर्निया हा डोळ्यांना झाकणारा पारदर्शक ऊतक थर आहे. डोळ्याचे आरोग्य आणि कार्य सुनिश्चित करण्यासाठी आवश्यक आहे. कॉर्नियाची देखभाल स्टेम पेशींद्वारे केली जाते. मरणाऱ्या पेशी बदलण्यासाठी आणि लहान जखमांची दुरुस्ती करण्यासाठी त्याचा उपयोग होतो. नवीन कॉर्नियल पेशींचे पुरेसे उत्पादन सुनिश्चित करण्यासाठी कॉर्नियल स्टेम सेल क्रियाकलाप तंतोतंत ट्यून करणे आवश्यक आहे. कॉर्नियल स्टेम पेशींच्या नियंत्रणमुक्तीमुळे डोळ्यांचे आजार आणि दृष्टीदोष होऊ शकतो.

स्टेम पेशींच्या वाढीचा दर

स्टेम सेल रिपोर्ट्समधील एका संशोधनात संशोधक वेई ली, झुगौ लिऊ आणि शियामेन युनिव्हर्सिटी, चीन आणि हार्वर्ड मेडिकल स्कूल, यूएसए मधील सहकाऱ्यांनी झोपेच्या अभावामुळे कॉर्नियल स्टेम पेशींवर कसा परिणाम होतो याचे मूल्यांकन केले. उंदरांवरील त्यांच्या प्रयोगांतून असे दिसून आले की अल्पकालीन झोपेमुळे कॉर्नियामधील स्टेम पेशींच्या वाढीचा दर वाढला.

झोपेच्या अभावामुळे संरक्षणात्मक अश्रू फिल्मची रचना बदलली, ज्यामुळे झोपेपासून वंचित उंदरांमध्ये अश्रू फिल्म अँटीऑक्सिडंट्स कमी होतात. संशोधकांना असे आढळून आले की अश्रू फिल्म रचनेचा कॉर्नियल स्टेम सेल क्रियाकलापांवर थेट परिणाम होतो आणि, उत्साहवर्धकपणे, अँटिऑक्सिडंट्स असलेल्या अश्रूंच्या वापरामुळे स्टेम सेलची अतिरीक्त क्रिया उलटली.

हेही वाचा - Pain Detector Machine : व्हिडीयोग्राफीच्या माध्यमातून शरीरातील वेदनांची होणार नोंद

कॉर्नियाच्या आरोग्यावर गंभीर परिणाम

कॉर्नियाच्या आरोग्यावर गंभीर परिणाम, जसे की कॉर्निया पातळ होणे आणि घसरणे आणि पारदर्शकता कमी होणे, दीर्घकालीन झोपेच्या अभावानंतर दिसून आले. पुढे, दीर्घकालीन झोपेपासून वंचित असलेल्या उंदरांच्या कॉर्नियामध्ये कमी स्टेम पेशी असतात. दीर्घकाळापर्यंत स्टेम सेल क्रियांना उत्तेजन दिल्याने कॉर्नियाच्या स्टेम पेशींचा थकवा होतो.

झोपेच्या कमतरतेमुळे कॉर्नियामधील स्टेम पेशींवर नकारात्मक परिणाम होतो. यामुळे दीर्घकाळ दृष्टीदोष होण्याची शक्यता असते. मानवी कॉर्नियल स्टेम पेशींमध्ये आणि रूग्णांमध्ये समान प्रक्रिया होते. स्थानिक अँटिऑक्सिडंट थेरपी कॉर्नियाच्या आरोग्यावरील झोपेच्या कमतरतेच्या काही नकारात्मक प्रभावांवर मात हे पाहतात.

मग निद्रानाश कसा टाळावा आणि चांगली झोप कशी घ्यावी? येथे 6 उत्कृष्ट झोपेचे पदार्थ आहेत जे मदत करू शकतात:

1. कोमट दूध : झोपण्यापूर्वी एक ग्लास कोमट दूध प्या. दुधात कॅल्शियम, मेलाटोनिन आणि व्हिटॅमिन डी सोबत ट्रिप्टोफॅन असते. हे चारही संयुगे झोपेला चालना देणारे आहेत. थोडेसे चव आणि अतिरिक्त आरोग्य फायद्यांसाठी, तुम्ही त्यात हळद देखील घालू शकता.
2. नट्स : वेगवेगळ्या प्रमाणात असलेल्या सर्व काजूंमध्ये मेलाटोनिनसह मॅग्नेशियम, ट्रिप्टोफॅन इत्यादी खनिजे असतात. काही अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की याचे संयोजन निद्रानाश हाताळण्यास मदत करते.
3. कॅमोमाइल चहा : चहाच्या कुटुंबातील सर्वात प्रसिद्ध असलेल्यांपैकी एक, कॅमोमाइल चहा हा तणाव आणि चिंता दूर करणारा मानला जातो, ज्यामुळे चांगली आणि जलद झोप येण्यास मदत होते. त्यात फ्लेव्होनॉइड्स आणि एपिजेनिन, अँटिऑक्सिडंट्स असतात.
4. किवी : व्हिटॅमिन सी समृद्ध फळ, किवीमध्ये कॅलरी कमी आणि पोषक तत्वे जास्त असतात. त्यामध्ये अँटिऑक्सिडंट्स, मेलाटोनिन, फोलेट, मॅग्नेशियम इत्यादी असतात जे सर्व झोपेला चालना देण्यासाठी मदत करतात.
5. टर्की : थँक्सगिव्हिंगच्या दिवशी रात्रीच्या जेवणासाठी टर्की खाल्ल्यानंतर लोक रात्रीची चांगली झोप का घेतात यात आश्चर्य नाही. टर्कीमध्ये प्रथिने तसेच ट्रिप्टोफॅन समृद्ध आहे, जे थकवा वाढवते आणि परिणामी तुम्हाला चांगली झोप घेण्यास मदत होते.
6. मासे : व्हिटॅमिन डी आणि ओमेगा -3 फॅटी ऍसिडचा चांगला स्रोत असल्याने सॅल्मन, ट्यूना, मॅकेरल इत्यादी फॅटी मासे सेरोटोनिनचे नियमन करण्यास मदत करतात. हे झोपेची गुणवत्ता आणि झोपेचे चक्र सुधारण्यास देखील मदत करते.

हेही वाचा - Health-conscious or health-obsessed : काय आहे आरोग्याविषयी जागरूकता आणि वेडेपणा यातील फरक?