आपल्या भारतीय पारंपारिक औषध पद्धती, आयुर्वेदामध्ये लसूण हे औषध मानले जाते. लसूण केवळ जेवणाची चवच वाढवत नाही, तर त्याचे गुणधर्मही (Black garlic properties) खूप आहेत. थंडीच्या काळात शरीर निरोगी आणि उबदार ठेवण्यासाठी लसूण हा उत्तम पर्याय ठरू शकतो. लसणाचे गुणधर्म आणि फायदे प्रत्येक वैद्यकीय सरावात विचारात घेतले जातात. पण तुम्हाला माहीत आहे का की, लसूण फक्त पांढराच नसतो? होय, लसणाचा रंगही काळा असतो आणि पांढऱ्या लसणाच्या तुलनेत काळ्या लसणात पोषण आणि गुणधर्म दोन्ही जास्त असतात. हे सुपर फूड (Super food black garlic) हिवाळ्यात रामबाण उपाय आहे.
गुणधर्मांची खाण: डॉ. राजेश्वर सिंग काला, उत्तराखंडमधील बीएएमएस (आयुर्वेद) डॉक्टर म्हणतात की, लसूण ही आधीपासूनच गुणधर्मांची खाण आहे. परंतु जेव्हा लसूण आंबवले जाते तेव्हा त्यात दाहक-विरोधी, अँटी-बॅक्टेरियल, अँटीव्हायरल घटक असतात. सेप्टिक गुणधर्म वाढतात. तसेच या प्रक्रियेचा परिणाम म्हणून, त्याचे अँटिऑक्सिडेंट गुणधर्म देखील वाढतात.
सुपर फूड काळ्या लसणाचे फायदे: काही वर्षांपूर्वी इंटेक ओपन जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासाचे निष्कर्ष असे सुचवतात की, काळ्या लसणाच्या सेवनाने व्हिसेरल फॅट, एपिडिडायमल फॅट आणि यकृत कमी होते. वजन कमी करण्यास मदत होऊ शकते. फूड अँड ड्रग अ‍ॅनालिसिस जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या आणखी एका अहवालात काळ्या लसणाच्या आरोग्यदायी फायद्यांची पुष्टी झाली आहे. संशोधनात असे सांगण्यात आले आहे की, काळ्या लसणात अनेक प्रकारचे औषधी गुणधर्म आढळतात. त्यामुळे त्याचे नियमित सेवन केल्याने अनेक दीर्घकालीन आरोग्य फायदे होऊ शकतात. त्याच वेळी, आयुर्वेदात, हे आरोग्यासाठी तुलनेने अधिक फायदेशीर मानले जाते.
आंबवलेला पांढरा लसूण: भारतीय घरांमध्ये बनवलेली भाजी असो किंवा मसूर, किंवा जगाच्या कोणत्याही भागात बनवलेले अन्न असो, पांढरा लसूण हा प्रत्येक पाककृतीचा एक भाग आहे. काळा लसूण काळ्या रंगात नैसर्गिकरित्या वाढत नाही, परंतु पांढरा लसूण आंबल्यावर त्याचा रंग काळा होतो. परंतु डॉक्टर आणि तज्ज्ञांचे असे मत आहे की, आंबवल्यानंतर लसणाचा रंग बदलला की त्याचे गुणधर्म आणि फायदेही खूप वाढतात. त्याच्या गुणधर्मांमुळे, ते सुपर फूडच्या श्रेणीमध्ये देखील ठेवले जाते.
काही विशेष फायदे: काळ्या लसणाच्या फायद्यांबाबत केलेल्या अनेक संशोधनांमध्ये असे सांगण्यात आले आहे की, त्यात पॉलिफेनॉल, फ्लेव्होनॉइड्स आणि अल्कलॉइड्स तुलनेने जास्त प्रमाणात आढळतात. याव्यतिरिक्त, त्यात आर्जिनिन आणि ट्रिप्टोफॅनसह 18 अमीनो ऍसिड असतात. याशिवाय प्रथिने, व्हिटॅमिन बी, सी आणि कोलेजनसह अनेक पौष्टिक घटक आणि इतर अनेक प्रकारचे औषधी गुणधर्म देखील त्यात आढळतात. आमच्या तज्ञांच्या विविध संशोधन आणि मतांनुसार, काळ्या लसणाचे काही विशेष फायदे खालीलप्रमाणे आहेत.
अँटी-बॅक्टेरियल गुणधर्म: काळ्या लसणात अँटी-बॅक्टेरियल गुणधर्म असतात जे विविध प्रकारचे संक्रमण आणि स्वयंप्रतिकार रोगांपासून संरक्षण करण्यास मदत करतात. चांगल्या स्मरणशक्ती आणि मज्जासंस्थेसाठी काळ्या लसणाचे सेवन खूप फायदेशीर मानले जाते. त्यात दाहक-विरोधी आणि इतर अनेक प्रकारचे गुणधर्म देखील असल्याने, मज्जासंस्थेमध्ये जळजळ आणि विषारीपणा रोखण्यासाठी ते खूप प्रभावी आहे. काळ्या लसणाच्या फायद्यांबाबत केलेल्या काही संशोधनांमध्ये असे नोंदवले गेले आहे की, त्याच्या सेवनाने अल्झायमरचा धोका कमी होतो. काळ्या लसणात S-L सिस्टीनची उच्च पातळी असते, जी ऑक्सिडेटिव्ह तणाव आणि जळजळ होण्यापासून संरक्षण करण्यास मदत करते.
कर्करोगाच्या पेशींची वाढ कमी करण्यास मदत होते: बायोमेडिकल रिपोर्ट्स जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या अभ्यासानुसार, काळ्या लसणाचा अर्क किंवा रस कोलन कर्करोगाच्या प्रतिबंध आणि उपचारांमध्ये विशेषतः प्रभावी असू शकतो. याव्यतिरिक्त, काळा लसूण पोटाता कर्करोग आणि ल्युकेमियासह अनेक प्रकारच्या कर्करोगांमध्ये कर्करोगाच्या पेशींची वाढ कमी करण्यास मदत करू शकते. फ्रंटियर्स इन फिजियोलॉजीमध्ये प्रकाशित केलेल्या पुनरावलोकनात असेही नमूद केले आहे की काळा लसूण मधुमेहापासून देखील संरक्षण करते. काळ्या लसणात ताज्या लसणापेक्षा लक्षणीय प्रमाणात पॉलिफेनॉल असतात, जे हृदयासाठी निरोगी असतात.
