हैदराबाद: डेंग्यूच्या प्रकरणांमध्ये वाढ ( Increase in dengue cases ) होत असताना, अनेक रुग्णांना डेंग्यू आणि कोविड-19 संसर्गाच्या लक्षणांमधील फरक ( Differences between dengue and covid19 infection symptoms ) समजू शकत नाही. डॉक्टरांनी नमूद केले की, दोन भिन्न आहेत आणि साध्या चाचण्या वैद्यकीयदृष्ट्या निदान स्पष्ट करू शकतात. पावसाळा ओसरला असतानाही डेंग्यूच्या रुग्णांमध्ये वाढ होत आहे. जानेवारीपासून, पुणे महानगरपालिकेने (PMC) शहराच्या हद्दीत किमान 319 पुष्टी प्रकरणे आणि किमान 3,018 संशयित प्रकरणे नोंदवली आहेत.
PMC हद्दीत, कोविड-19 ची 708,815 प्रकरणे आढळून आली आहेत आणि साथीच्या रोगाच्या सुरुवातीपासून 9,746 मृत्यू झाले आहेत. राज्याच्या आरोग्य विभागाने दिलेल्या माहितीनुसार, रविवारपर्यंत पुणे जिल्ह्यात सक्रिय रुग्णांची संख्या 954 होती.
रुग्णांना कोणत्याही आजाराची लक्षणे आढळल्यास त्यांनी डॉक्टरांकडे जावे. “डेंग्यू आणि कोविड-19 ची काही अतिव्यापी लक्षणे आहेत. परंतु कोविड-19 ची प्राथमिक लक्षणे श्वसनाची आहेत. उच्च ताप आणि थकवा या दोन्हींमध्ये सामान्य आहे. कोविड 19 मध्ये थकवा आणि ताप येतो आणि जातो. कोविड-19 शोधण्यासाठी डॉक्टर अनेकदा RTPCR सारख्या चाचण्या करतात. मात्र, पावसाळ्यामुळे डेंग्यूचा प्रादुर्भाव जास्त आहे, असे डॉ. पाटील यांनी सांगितले.
लक्षणे काय आहेत ( Symptoms of dengue )?
डॉ. राकेश सांगतात की उच्च तापासोबतच डेंग्यूमुळे सांधे, स्नायू आणि हाडांमध्ये तीव्र वेदना होतात. डेंग्यू तापाचे तीन प्रकार आहेत, ते सांगतात- सौम्य डेंग्यू ताप, डेंग्यू हेमोरेजिक ताप (DHF) आणि डेंग्यू शॉक सिंड्रोम (DSS). सौम्य डेंग्यूमध्ये लक्षणे असू शकतात जी इतर रोगांसोबत सहजपणे गोंधळून जाऊ शकतात. डब्ल्यूएचओने नमूद केल्याप्रमाणे यामध्ये हे समाविष्ट आहे:
- ताप
- डोकेदुखी
- डोळ्यांच्या मागे वेदना
- स्नायू आणि सांधेदुखी
- मळमळ / उलट्या
- पुरळ उठणे
- थकवा
डेंग्यूची चाचणी पॉझिटिव्ह आल्यावर डॉक्टर रुग्णांना जास्त हायड्रेट करण्याचा सल्ला देतात. डेंग्यू पॉझिटिव्ह असताना डॉक्टर प्लेटलेट्सचे परीक्षण करतात. याशिवाय, विश्रांती घेऊन आणि अधिक हायड्रेटिंग करून डेंग्यूची स्थिती नियंत्रित केली जाऊ शकते. डेंग्यूचे बहुतांश रुग्ण ओपीडीमध्येच हाताळले जातात. मात्र, डेंग्यूनंतर आठ दिवसांनी डेंग्यू शॉक नावाची स्थिती उद्भवते. या काळात रुग्णांनी अधिक पाठपुरावा केला पाहिजे.
डेंग्यूपासून बचाव ( Prevention of dengue ) : डेंग्यूपासून बचाव करण्यासाठी डासांच्या चावण्यापासून स्वतःचे संरक्षण करणे महत्त्वाचे आहे. यासाठी फवारणी, कॉइल, क्रीम, मशीन किंवा जाळी यांसारख्या डासांपासून बचाव करणारी औषधे वापरली जाऊ शकतात. काही इतर टिपा ज्यांचे पालन केले जाऊ शकते:
- डेंग्यूचे डास सकाळ-संध्याकाळ जास्त सक्रिय असल्याने अशा वेळी घराबाहेर पडणे टाळावे. तथापि, अपरिहार्य परिस्थितीत, आपले शरीर पूर्णपणे झाकलेले कपडे घाला. तुम्ही बाजारात सहज उपलब्ध असलेले मॉस्किटो रिपेलेंट आणि रोल-ऑन देखील वापरू शकता.
- घरामध्ये आणि आजूबाजूला फॉगिंग किंवा कीटकनाशकांची फवारणी उपयुक्त ठरू शकते.
- घरामध्ये किंवा आजूबाजूला भरपूर झाडे किंवा हिरवे गवत असल्यास त्यावर कीटकनाशकांची फवारणी करा. तसेच, शक्य असल्यास, गवत छाटून घ्या.
- तुमच्या घरात आणि आजूबाजूला पाणी साचू देऊ नका. घराच्या आजूबाजूचे नाले स्वच्छ ठेवा. सर्व भांडी, तसेच ज्या भांड्यात पाणी साठले आहे ते चांगले झाकलेले असावे. याशिवाय तुमच्याकडे कूलर असेल तर त्याचे पाणी नियमित बदलत राहा.
जास्त ताप आणि पुरळ ही डेंग्यूची सर्वात सामान्य लक्षणे आहेत. पावसाळ्यामुळे डेंग्यूच्या रुग्णांमध्ये वाढ होत असल्याने जास्त ताप असल्यास रुग्णांनी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.
हेही वाचा - Good Health : सकाळची सुरुवात करा छान, 'जिंदगी ना मिलेगी दोबारा'
