ETV Bharat / sukhibhava

Adults Respond to Stress : तणावावर मात देण्यासाठी प्रयत्न करणारे तरुण आरोग्याचे दुष्परिणाम टाळण्यास सक्षम : संशोधनातून निष्पन्न

author img

By

Published : Dec 6, 2022, 7:55 PM IST

एका नवीन अभ्यासात असे आढळून आले ( Stress Prevention Proactive Coping Behaviors ) आहे की, जे तरुण, प्रौढ व्यक्ती तणावाला प्रतिसाद देण्यासाठी अगोदर पावले ( Physical Health ) उचलतात ते नकारात्मक आरोग्य परिणाम ( Negative Health Results ) टाळण्यास अधिक सक्षम असतात.

Adults who take steps to respond to stress are able to avoid negative health results
तणावाला प्रतिसाद देण्यासाठी पावले उचलणारे तरुण

वॉशिंग्टन [यूएस] : एका नवीन अभ्यासात असे आढळून आले आहे की, जे तरुण, प्रौढ व्यक्ती तणावाला प्रतिसाद देण्यासाठी अगोदर पावले उचलतात ते नकारात्मक आरोग्य परिणाम ( Negative Health Results ) टाळण्यास सक्षम असतात. 'फोरकास्टिंग' या जर्नलमध्ये ( Physical Health ) हा अभ्यास प्रकाशित ( Stress Prevention Proactive Coping Behaviors ) झाला आहे. "आमच्याकडे समान परिणामांसह दोन अभ्यास आहेत ही वस्तुस्थिती तणाव हाताळताना तरुण प्रौढांसाठी सक्रियपणे सामना करण्याचे महत्त्व अधोरेखित करते." दोन अभ्यासांवरील पेपरचे संबंधित लेखक आणि नॉर्थ कॅरोलिना येथील मानसशास्त्राचे प्राध्यापक शेवॉन न्यूपर्ट हे सांगतात.

तरुण प्रौढांना या कौशल्यांचा लक्षणीय फायदा : "आम्हाला लवचिकता निर्माण करण्यासाठी लोकांसोबत काम करण्यात मदत करण्यासाठी हे परिणाम महत्त्वाचे आहेत. कारण प्रॅक्टिव्ह कॉपिंग म्हणजे शिकविल्या जाऊ शकणार्‍या कौशल्यांचा संदर्भ देते. निष्कर्ष असेही सूचित करतात की, तरुण प्रौढांना, विशेषतः, या कौशल्यांचा लक्षणीय फायदा होऊ शकतो." प्रोएक्टिव्ह कॉपिंग ही वर्तणुकीसाठी एक छत्री संज्ञा आहे. जी लोकांना भविष्यातील तणाव टाळण्यास किंवा त्या तणावांना प्रतिसाद देण्यासाठी स्वत:ला तयार करण्यास अनुमती देते. हे वर्तनात्मक असू शकते, जसे की, अनपेक्षित खर्चांना सामोरे जाण्यासाठी पैसे वाचवणे किंवा संभाव्य आव्हानांना कसे सामोरे जावे हे कल्पना करणे यासारखे संज्ञानात्मक आहे."आव्हानांना सामोरे जात असतानाही, लोकांना त्यांच्या उद्दिष्टांच्या दिशेने कार्य करीत राहण्यास मदत करण्याचा एक मार्ग म्हणून तुम्ही सक्रिय सामना करण्याचा विचार करू शकता." न्यूपर्ट म्हणतात.

लोकांना ताणतणावांशी सामना करताना त्यांच्या ध्येयांवर लक्ष केंद्रित : दोन अभ्यासांपैकी पहिल्याने अशा कौशल्यांवर लक्ष केंद्रित केले, ज्यामुळे लोकांना ताणतणावांशी सामना करताना त्यांच्या ध्येयांवर लक्ष केंद्रित करता आले. या अभ्यासासाठी, संशोधकांनी 223 लोकांना सूचीबद्ध केले. 107 तरुण प्रौढ (वय 18-36) आणि 116 वृद्ध प्रौढ (वय 60-90). अभ्यासातील सहभागींनी एक प्रारंभिक सर्वेक्षण पूर्ण केले. ज्यामध्ये सहभागींनी गुंतलेल्या ध्येय देणारे सक्रिय सामना करण्याच्या वर्तनांना समजून घेण्यावर लक्ष केंद्रित केले. त्यानंतर सहभागींनी पुढील आठ दिवसांसाठी दररोजचे सर्वेक्षण पूर्ण केले. त्यांनी दररोज अनुभवलेल्या तणावाची तसेच त्यांच्या शारीरिक आरोग्याची लक्षणे नोंदवली.

तणावपूर्ण दिवसांमध्ये कमी नकारात्मक शारीरिक आरोग्य लक्षणे : "आम्हाला आढळले की, तरुण प्रौढ जे सतत सक्रियपणे सामना करतात, जसे की त्यांना यशस्वी होण्यासाठी काय आवश्यक आहे याचा विचार करणे, तणावपूर्ण दिवसांमध्ये कमी नकारात्मक शारीरिक आरोग्य लक्षणे अनुभवली," न्यूपर्ट म्हणतात. "तथापि, वृद्ध प्रौढांसाठी सक्रिय सामना करण्याचा कोणताही सकारात्मक किंवा नकारात्मक परिणाम झाला नाही."

ताणतणाव टाळणे उद्देशाने केलेल्या प्रयत्नांवर लक्ष केंद्रित : दुसरा अभ्यास ताणतणाव टाळणे किंवा प्रतिबंधित करण्याच्या उद्देशाने केलेल्या प्रयत्नांवर केंद्रित आहे. या अभ्यासासाठी, संशोधकांनी 19 आणि 86 वयोगटातील 140 लोकांची यादी केली. अभ्यासातील सहभागींनी त्यांच्या तणाव-प्रतिबंध सक्रिय सामना करण्याच्या वर्तनांचा कॅप्चर करण्यासाठी डिझाइन केलेले बेसलाइन सर्वेक्षण पूर्ण केले. त्यानंतर, अभ्यासातील सहभागींनी सलग 29 दिवस दररोज सर्वेक्षण पूर्ण केले. त्यांच्या दैनंदिन ताणतणाव आणि शारीरिक आरोग्याबद्दल अहवाल दिला.

19 ते 36 वयोगटातील प्रौढांनी ताणतणावाशी सक्रिय सामना केला : या अभ्यासासाठी, संशोधकांना असे आढळून आले की, 19 ते 36 वयोगटातील प्रौढ ज्यांनी सक्रिय सामना केला त्यांनी तणावपूर्ण दिवसांमध्ये शारीरिक आरोग्यामध्ये कमी किंवा कमी कमी झाल्याची नोंद केली. त्याच वयोगटातील प्रौढांच्या तुलनेत ज्यांनी कमी सक्रिय सामना केला. तथापि, पहिल्या अभ्यासाप्रमाणे, वृद्ध प्रौढांसाठी सक्रिय सामना करण्याचा कोणताही परिणाम झाला नाही.

दोन्ही अभ्यासांचे परिणाम एकरेषीय : "दोन्ही अभ्यासांचे परिणाम एकरेषीय होते. त्यामुळे तरुण प्रौढ जेवढे सक्रियपणे सामना करतात तितके तणावपूर्ण दिवसांमध्ये त्यांचे शारीरिक आरोग्य चांगले असते." असेही न्यूपर्ट यांनी सांगितले. "हे निष्कर्ष सूचित करतात की, तरुणांना सक्रिय सामना कसा करावा हे शिकवणे, महाविद्यालयीन वयाच्या तरुण प्रौढांपासून प्रारंभ करून, परंतु प्रौढत्वात स्थापित झालेल्या लोकांपर्यंत विस्तारित कसे करावे हे शिकवण्यात खूप महत्त्व आहे."

वॉशिंग्टन [यूएस] : एका नवीन अभ्यासात असे आढळून आले आहे की, जे तरुण, प्रौढ व्यक्ती तणावाला प्रतिसाद देण्यासाठी अगोदर पावले उचलतात ते नकारात्मक आरोग्य परिणाम ( Negative Health Results ) टाळण्यास सक्षम असतात. 'फोरकास्टिंग' या जर्नलमध्ये ( Physical Health ) हा अभ्यास प्रकाशित ( Stress Prevention Proactive Coping Behaviors ) झाला आहे. "आमच्याकडे समान परिणामांसह दोन अभ्यास आहेत ही वस्तुस्थिती तणाव हाताळताना तरुण प्रौढांसाठी सक्रियपणे सामना करण्याचे महत्त्व अधोरेखित करते." दोन अभ्यासांवरील पेपरचे संबंधित लेखक आणि नॉर्थ कॅरोलिना येथील मानसशास्त्राचे प्राध्यापक शेवॉन न्यूपर्ट हे सांगतात.

तरुण प्रौढांना या कौशल्यांचा लक्षणीय फायदा : "आम्हाला लवचिकता निर्माण करण्यासाठी लोकांसोबत काम करण्यात मदत करण्यासाठी हे परिणाम महत्त्वाचे आहेत. कारण प्रॅक्टिव्ह कॉपिंग म्हणजे शिकविल्या जाऊ शकणार्‍या कौशल्यांचा संदर्भ देते. निष्कर्ष असेही सूचित करतात की, तरुण प्रौढांना, विशेषतः, या कौशल्यांचा लक्षणीय फायदा होऊ शकतो." प्रोएक्टिव्ह कॉपिंग ही वर्तणुकीसाठी एक छत्री संज्ञा आहे. जी लोकांना भविष्यातील तणाव टाळण्यास किंवा त्या तणावांना प्रतिसाद देण्यासाठी स्वत:ला तयार करण्यास अनुमती देते. हे वर्तनात्मक असू शकते, जसे की, अनपेक्षित खर्चांना सामोरे जाण्यासाठी पैसे वाचवणे किंवा संभाव्य आव्हानांना कसे सामोरे जावे हे कल्पना करणे यासारखे संज्ञानात्मक आहे."आव्हानांना सामोरे जात असतानाही, लोकांना त्यांच्या उद्दिष्टांच्या दिशेने कार्य करीत राहण्यास मदत करण्याचा एक मार्ग म्हणून तुम्ही सक्रिय सामना करण्याचा विचार करू शकता." न्यूपर्ट म्हणतात.

लोकांना ताणतणावांशी सामना करताना त्यांच्या ध्येयांवर लक्ष केंद्रित : दोन अभ्यासांपैकी पहिल्याने अशा कौशल्यांवर लक्ष केंद्रित केले, ज्यामुळे लोकांना ताणतणावांशी सामना करताना त्यांच्या ध्येयांवर लक्ष केंद्रित करता आले. या अभ्यासासाठी, संशोधकांनी 223 लोकांना सूचीबद्ध केले. 107 तरुण प्रौढ (वय 18-36) आणि 116 वृद्ध प्रौढ (वय 60-90). अभ्यासातील सहभागींनी एक प्रारंभिक सर्वेक्षण पूर्ण केले. ज्यामध्ये सहभागींनी गुंतलेल्या ध्येय देणारे सक्रिय सामना करण्याच्या वर्तनांना समजून घेण्यावर लक्ष केंद्रित केले. त्यानंतर सहभागींनी पुढील आठ दिवसांसाठी दररोजचे सर्वेक्षण पूर्ण केले. त्यांनी दररोज अनुभवलेल्या तणावाची तसेच त्यांच्या शारीरिक आरोग्याची लक्षणे नोंदवली.

तणावपूर्ण दिवसांमध्ये कमी नकारात्मक शारीरिक आरोग्य लक्षणे : "आम्हाला आढळले की, तरुण प्रौढ जे सतत सक्रियपणे सामना करतात, जसे की त्यांना यशस्वी होण्यासाठी काय आवश्यक आहे याचा विचार करणे, तणावपूर्ण दिवसांमध्ये कमी नकारात्मक शारीरिक आरोग्य लक्षणे अनुभवली," न्यूपर्ट म्हणतात. "तथापि, वृद्ध प्रौढांसाठी सक्रिय सामना करण्याचा कोणताही सकारात्मक किंवा नकारात्मक परिणाम झाला नाही."

ताणतणाव टाळणे उद्देशाने केलेल्या प्रयत्नांवर लक्ष केंद्रित : दुसरा अभ्यास ताणतणाव टाळणे किंवा प्रतिबंधित करण्याच्या उद्देशाने केलेल्या प्रयत्नांवर केंद्रित आहे. या अभ्यासासाठी, संशोधकांनी 19 आणि 86 वयोगटातील 140 लोकांची यादी केली. अभ्यासातील सहभागींनी त्यांच्या तणाव-प्रतिबंध सक्रिय सामना करण्याच्या वर्तनांचा कॅप्चर करण्यासाठी डिझाइन केलेले बेसलाइन सर्वेक्षण पूर्ण केले. त्यानंतर, अभ्यासातील सहभागींनी सलग 29 दिवस दररोज सर्वेक्षण पूर्ण केले. त्यांच्या दैनंदिन ताणतणाव आणि शारीरिक आरोग्याबद्दल अहवाल दिला.

19 ते 36 वयोगटातील प्रौढांनी ताणतणावाशी सक्रिय सामना केला : या अभ्यासासाठी, संशोधकांना असे आढळून आले की, 19 ते 36 वयोगटातील प्रौढ ज्यांनी सक्रिय सामना केला त्यांनी तणावपूर्ण दिवसांमध्ये शारीरिक आरोग्यामध्ये कमी किंवा कमी कमी झाल्याची नोंद केली. त्याच वयोगटातील प्रौढांच्या तुलनेत ज्यांनी कमी सक्रिय सामना केला. तथापि, पहिल्या अभ्यासाप्रमाणे, वृद्ध प्रौढांसाठी सक्रिय सामना करण्याचा कोणताही परिणाम झाला नाही.

दोन्ही अभ्यासांचे परिणाम एकरेषीय : "दोन्ही अभ्यासांचे परिणाम एकरेषीय होते. त्यामुळे तरुण प्रौढ जेवढे सक्रियपणे सामना करतात तितके तणावपूर्ण दिवसांमध्ये त्यांचे शारीरिक आरोग्य चांगले असते." असेही न्यूपर्ट यांनी सांगितले. "हे निष्कर्ष सूचित करतात की, तरुणांना सक्रिय सामना कसा करावा हे शिकवणे, महाविद्यालयीन वयाच्या तरुण प्रौढांपासून प्रारंभ करून, परंतु प्रौढत्वात स्थापित झालेल्या लोकांपर्यंत विस्तारित कसे करावे हे शिकवण्यात खूप महत्त्व आहे."

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.