नाशिक - शहरामध्ये पेशवाईत एकूण १६ रहाडी असल्याची नोंद असून आता त्यातील चार रहाडी दरवर्षी खोदल्या जातात. तीन दिवसांपासून रहाडीचे खोदकाम सुरू होते. रंगपंचमी खेळण्याची नाशिककरांची पद्धत ही वेगळीच असून रहाडीमध्ये डुबकी घेत रंग खेळला जातो. गरम पाण्यात नैसर्गिक रंग टाकून तो कालवला जातो. या नंतर तो रंग रहाडीत टाकला जातो. दुपारी २ वाजता राहडीची विधीवत पूजा करून नंतर रहाडीभोवती प्रदक्षिणा मारून बोंब ठोकली जाते आणि रहाडीमध्ये उड्या मारून रंग खेळला जातो.
या रहाडीमध्ये डुबकी मारल्यानंतर पुढचे दोन दिवस तरी रंग अंगावरून उतरत नाही. पंचवटीतील रहाडीचा रंग गुलाबी असतो. गाडगे महाराज पुलाजवळ पिवळा रंग आणि तीवंदा येथे केसरी नारंगी रंग, असे या रहाडी रंगाचेदेखील वैशिष्ट्ये आहे.
नाशिकमध्ये हा रंगाचा उत्सव फक्त रंगपंचमीलाच साजरा केला जातो. नाशिकचे वैशिष्ट्य म्हणजे रहाडीत खेळण्यात येणारी रंगपंचमी. पेशवे हे खरे या रहाडीचे जनक असून ३०० वर्षांपूर्वी दगड आणि चुन्यात या रहाडींचे बाधकाम झाले आहे. नाशिकमध्ये १८ रहाडी अस्तित्वात होत्या. पण आता फक्त ४ रहाडी शिल्लक राहिल्या आहेत.
१६ पैकी उरलेल्या केवळ ४ राहडीचे मंडळाच्या कार्यकर्त्यांकडून डागडुजीचे काम सध्या चालू आहे. नाशिकमध्ये असलेल्या १६पैकी ४ राहडी आपल्या पेशवेकालीन इतिहास जतन करून उभ्या आहेत. आजच्या घडीला फक्त शनी चौक, पंचवटी, दिल्ली दरवाजा, जुनी तांबट लेन आणि चौक याच राहडी उरल्या आहेत.
निलेश भालेराव कार्यकर्ते तीवंदा रहाड -
सध्या रडीचे डागडुजीचे काम चालू असून हजारो नागरिक येथे रंगपंचमीच्या दिवशी डुबकी मारण्यास येतात. अनेक वर्षांपासून ही परंपरा चालू असून आज ती फक्त नाशिकमध्ये बघायला मिळते.
